سخنگوها و سخن‌نگوها

2 وزیر رسانه‌ای
وزارت خارجه: این وزارتخانه یکی از نهادهایی است که سخنگومحور است و همواره در دولت‌های مختلف، سخنگویان وزارت‌خارجه به صورت مستمر جلسات هفتگی یا دوهفته یکبار برگزار می‌کرده‌اند. در دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم وزارت‌خارجه از این وضعیت مستثنا نبوده و در حال حاضر بهرام قاسمی، رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای این وزارتخانه، مسؤولیت سخنگویی را به عهده دارد. قاسمی هر دو هفته یکبار در نشست‌های خبری پاسخگوی رسانه‌های داخلی و خارجی است که این نشست‌ها گاهی به دو ساعت هم می‌رسد. البته قاسمی خارج از نشست‌های خبری هم ارتباط صمیمی با خبرنگاران دارد و حتی خارج از ساعات کاری، پاسخگوی تماس خبرنگاران است. وی همچنین با توجه به سرعت تحولات در عرصه بین‌الملل و ضرورت موضعگیری دستگاه سیاست خارجی، مواضع کشورمان را در موارد مختلف و بنا به مقتضیات موجود بیان می‌کند.
علاوه بر موضوع سخنگویی که وجه تشابه وزارت خارجه در همه دولت‌هاست آنچه وزارت خارجه دولت‌های یازدهم و دوازدهم را با این وزارتخانه در دولت‌های قبل متفاوت می‌کند حضور فعال شخص وزیر در فضای مجازی است.
محمدجواد ظریف از ابتدای حضور در وزارت خارجه حضور فعال در فیس‌بوک داشت و بعدها در توییتر فعال شد که این فعالیت ادامه دارد. خبرنگاران همچنین به صورت موردی می‌توانند از طریق ایمیل با وزیر خارجه در ارتباط بوده و موضع او را در مسائل مختلف جویا شوند.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات: به‌صورت معمول نشست خبری در این وزارتخانه برگزار نمی‌شود اما مدیر روابط عمومی این وزارتخانه ارتباط خوبی با نمایندگان رسانه‌ها دارد. همچنین در آیین‌ها و مراسم مختلفی که در این حوزه برگزار می‌شود محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر جوان این وزارتخانه پاسخگوی سوالات خبرنگاران است. جهرمی همچنین از جمله وزرای فعال در فضای مجازی (توییتر) است که بعضا حتی به نظراتی که نسبت به مطالبش داده می‌شود پاسخ می‌دهد.

اژه‌ای، سخنگوی فعال و خبرساز
سخنگوی دستگاه قضا یکی از پرخبرترین سخنگوهاست و بر اساس حوزه کاری‌اش همواره مورد توجه رسانه‌ها قرار دارد. قوه قضاییه سال‌هاست از طریق سخنگو با رسانه‌ها و جامعه ارتباط دارد؛ اما این سخنگویی از چند سال قبل که غلامحسین محسنی‌اژه‌ای به این مسؤولیت انتخاب شد به شکل ملموسی، فعال‌تر و جدی‌تر از قبل شده است. نشست‌های خبری محسنی‌اژه‌ای هر دو هفته یک‌بار برگزار می‌شود و نمایندگان رسانه‌ها با طرح سوالات خود آخرین وضعیت پرونده‌های مختلف را جویا می‌شوند.

حساسیت سخنگویی در نهادهای نظامی
امیر شاهین تقی‌خانی، سخنگوی ارتش است که به صورت مناسبتی در نشست‌های خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دهد، در سایر ایام هم سخنگوی ارتش به صورت تلفنی در دسترس خبرنگاران است. هرچند به دلیل حساسیت‌های حوزه کاری، جواب دندان‌گیری از او شنیده نخواهد شد. اما در مجموع روابط عمومی ارتش رابطه تنگاتنگی با رسانه‌ها دارد.
در سپاه پاسداران هم سردار رمضان شریف، سخنگوست و این نهاد از نظر وضعیت پاسخگویی، شرایطی شبیه ارتش دارد.
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح هم به دلیل ویژگی‌های فعالیت این حوزه، سخنگو ندارد و صرفا در آیین‌های رونمایی از دستاوردها که نیاز به تشریح ویژگی‌های ادوات تولیدی است وزیر دفاع این مسؤولیت را انجام می‌دهد.

تکثر سخنگویان در مجلس
مجلس شورای اسلامی از جمله نهادهایی است که دچار تکثر سخنگوست و هر کدام از نمایندگان یک سخنگوی بالقوه هستند و پس از جلسات غیرعلنی مجلس، هرکدام به صلاحدید خود در گفت‌وگو با رسانه‌ها جزئیاتی از این جلسات را منتشر می‌کنند. جلسات علنی مجلس هم که به طور زنده از شبکه رادیویی فرهنگ پخش می‌شود و درباره طرح‌ها و لوایح هم هر یک از نمایندگان با توجه به حوزه کاری خود آزاد هستند، اطلاع‌رسانی کنند. هیات رئیسه‌مجلس هم سخنگو دارد که در حال حاضر بهروز نعمتی، نماینده تهران این مسؤولیت را به‌عهده دارد و در حاشیه جلسات مجلس به سوالات خبرنگاران پاسخ می‌دهد. نمایندگان علاوه بر ارتباط با رسانه‌ها در هفته‌هایی که به حوزه‌های انتخابیه خود سرکشی می‌کنند به‌طور مستقیم با مردم در ارتباط هستند.

شورای نگهبان

مریم شریف‌زاده

سیاسی