«گداگرام» چیست و چگونه کار می کند؟

تکدیگری مجازی
در دنیای امروز دیگر برای کلاهبرداری یا تکدیگری‌های با قصد و غرض، نیازی به پوشیدن لباس چرکمرده و حضور فیزیکی در معابر نیست. برای این کار، حالا تنها یک گوشی دست دوم هم کفایت می‌کند! کلاهبردارانی که به وسیله تحریک حس نوعدوستی مردم و تنها با یک تلفن همراه روزانه تا چند صد میلیون تومان از حساب مردم بر می‌دارند و به‌سادگی به‌جیب می‌زنند. اتفاقی که فقط در کشور ما هم نمی‌افتد و یک معضل جهانی است. جدیدترین نمونه آن که در خارج از ایران اتفاق افتاد و حاشیه‌ساز شد، ماجرای مرد بی‌خانمانی بود که تمامی دارایی خود - که 20 دلار بود - را برای کمک به یک دختر بی‌سرپناه داده بود و بعد از کمک، آن دختر و دوستش کمپینی برای مرد بی‌خانمان ایجاد می‌کنند و از طریق حس نوعدوستی مردم موفق به جمع‌آوری 400 هزار دلار شده بودند که پلیس متوجه شد هر سه این افراد همدست بوده‌اند و این روش را تنها برای تحریک احساسات مردم به کار بسته بودند!

به خاطر انسان بودن!
به گفته پلیس فتا، این روزها یکی از روش‌هایی که مجرمان به منظور کلاهبرداری از مردم استفاده می‌کنند، تحریک احساسات و عواطف آنها است. در این شرایط کلاهبرداران و مجرمان سایبری با برانگیختن حس ترحم و تحریک نمودن حس کنجکاوی افراد با شیوه‌هایی همچون ارسال ایمیل، قرار دادن مطلب در شبکه‌های اجتماعی، تماس تلفنی و ... اقدام به فریب مردم می‌کنند. آنها با ساخت سایت، گروه و کانال تحت عنوان موسسات خیریه برای دریافت کمک‌های مالی برای افرادی که مشکلات زیادی دارند از جمله زندانیان، بیماران و ... اقدام می‌کنند و از شما می‌خواهند فرم‌های خاصی را پر کنید که در بین سوالات فرم تعدادی سوال شخصی و اطلاعات محرمانه نیز وجود دارد. مجرمین با ارسال ایمیل و پیامک از طریق موبایل، مدعی‌ می‌شوند که دچار مشکل هستند و تقاضای کمک‌های مالی دارند. همچنین با ارسال ایمیل‌های به ظاهر رسمی، خود را نماینده سازمان خیریه معرفی می‌کنند و با قرار ‌دادن فرم‌هایی که به ظاهر حمایتی است، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات محرمانه از کاربران و در نهایت سرقت اطلاعات می‌کنند. این مساله برای کلاهبرداران امری عادی است که در هر شرایطی به سوء‌استفاده از احساسات مردم بپردازند.

هشدار پلیس بین‌الملل
چند وقت پیش عکسی از مردم یمن و نیجریه در شبکه‌های اجتماعی پخش شد که موجب تحریک احساسات مردم شد و کار به جایی رسید که پلیس بین‌الملل و کارشناسان اینترنتی درباره آنها هشدار دادند. پلیس بین‌الملل هشدار داد که مردم مراقب نام دو شیوه کلاهبرداری با عنوان‌های «کمک‌های خیرخواهانه» و «سوءاستفاده از انسان‌دوستی» باشند و به هرکسی اعتماد نکنند، زیرا کلاهبرداران بین‌المللی با ارسال ایمیل‌هایی از افراد می‌خواهند که به مردم کشورهای فقیر مانند نیجریه کمک کنند یا هنگام بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله به بهانه کمک به آسیب‌دیدگان از مردم به شیوه مجازی اخاذی می‌کنند. یکی از ‌راه‌‌های کلاهبرداری به این صورت بود که بعضی از افراد با انتشار عکس‌های دلخراش از آسیب‌دیدگان اجتماعی یا بیماران نیازمند در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر یا اینستاگرام از کاربران این شبکه‌ها می‌خواستند که به این افراد کمک کنند.

این روش‌ها را بشناسید
فیشینگ: در این روش کلاهبرداران با ساختن صفحات جعلی مشابه درگاه اصلی بانک‌ها یا در قالب خرید اینترنتی دست به سرقت می‌زنند. مجرمان با ساختن صفحه‌ای جعلی مشابه صفحه اصلی بانک‌ها شماره کارت، رمز دوم و کد cvv2 را به دست آورده و در فرصتی مناسب اقدام به برداشت از حساب کاربر می‌کنند. رضا یکی از افرادی بود که ماجرای به دست آوردن 900 میلیون تومان تنها با داشتن دو کارت بانکی، یکی از پربازدیدهای فضای مجازی بود!
اسکیمر: مجرمان با قرار دادن مدارهای مغناطیسی در دستگاه‌های کارتخوان فروشگاه‌ها اطلاعات کارت‌های بانکی مشتریان را ذخیره می‌کنند و با تخلیه اطلاعات از جمله رمز دوم، کارت بانکی جعلی ساخته و از حساب مشتری سرقت‌های میلیونی می‌کنند؛ البته براساس آمار پلیس فتا در این روش که در حال فراگیر شدن است، مجرمان ممکن است دستگاه اسکیمر را داخل کارتخوان‌های فروشگاه‌ها قرار داده و بدون اطلاع صاحب مغازه اطلاعات مشتریان آنها را سرقت کنند.
برنده شدن در قرعه‌کشی: این روش جزو قدیمی‌ترین روش‌های کلاهبرداری است، ولی با وجود تذکرهای بسیار، هنوز هم قربانیان زیادی می‌گیرد. در این روش کلاهبرداران سایت‌های قرعه‌کشی راه‌اندازی کرده و هر فردی را که به این سایت مراجعه کند، به عنوان برنده اعلام می‌کنند. سپس کلاهبرداران در تماس با قربانی خود مدعی می‌شوند او برنده صدها هزار تومان پول نقد در قرعه‌کشی شده و با گرفتن شماره کارت مدعی می‌شوند پول به حساب فرد واریز می‌شود. ولی این اتفاق نمی‌افتد و قربانیان با مراجعه به بانک و دستگاه خودپرداز، تمامی پول خود را دودستی تقدیم مجرمان می‌کنند!

پلیس فتا را دریابید
اگر متوجه شدید روزی یکی از قربانیان فضای مجازی شده‌اید، می‌توانید به‌صورت قانونی دنبال حق‌تان باشید و مجرم را پیدا کنید. پلیس فتا، پس از ارائه شکایت از سوی شاکی خصوصی ‌یا از طریق شکایت مدعی‌العموم این امکان را خواهد یافت تا به درخواست آنها رسیدگی کند. بهترین و قانونی‌ترین راه برای ارائه شکایت، مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای است. پس از مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای، پرونده تشکیل می‌شود و رسیدگی به آن طبق روال قانونی به جریان می‌افتد. یا اگر جرمی علیه شما در فضای مجازی اتفاق افتاد، می‌توانید به سایت اینترنتی پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) به نشانی WWW.cyberpolice.ir مراجعه و روی آیکون ارتباطات مردمی کلیک کنید. در این بخش، مشخصات، نشانی و شماره تلفن به همراه موضوع شکایت شما به ثبت می‌رسد و پلیس فتا در کمترین زمان ممکن با شما تماس گرفته و موضوع را پیگیری خواهد کرد.

عددبازی

12
آمارهای رسمی خبر می‌دهد که هر 12 ثانیه یک نفر در دنیا قربانی جرایم سایبری می‌شود.

2013
خلافکارهای رایانه‌ای تنها در سال 2013 توانسته‌اند 388 میلیارد دلار درآمد برای خودشان کسب کنند.

2024
تا سال 2024، بیش از پنج میلیارد نفر در سراسر جهان به دنیای مجازی دسترسی خواهند داشت و گستردگی آن باعث افزایش جرم‌های رایانه‌ای خواهد شد.

یگانه عصاری

رسانه