22 نکته ملموس از بودجه 98

1. امکان سه برابر کردن یارانه نقدی
در لایحه بودجه سال آینده، منابع حاصل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها 142هزار میلیارد تومان برآورد شده است. از آنجا که برای پرداخت یارانه نقدی به مردم 42 هزار میلیارد تومان اعتبار لازم است، با منابع 142 هزار میلیارد تومانی به راحتی می‌توان یارانه نقدی را سه برابر کرد. اما دولت برای منابع هدفمندی یارانه‌ها، خرج‌تراشی‌های زیادی کرده و به بهانه مالیات و عوارض بخش اعظم درآمد هدفمندی را نزد خود نگاه می‌دارد.

2. افزایش عجیب بودجه شرکت‌های دولتی
در لایحه بودجه سال 98، بودجه شرکت‌های دولتی با 52 درصد افزایش نسبت به امسال، به رقم 1274 هزار میلیارد تومان رسیده است. مجموع بودجه کل کشور هم در لایحه سال 98 نسبت به امسال 39 درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده انبساطی بودن بودجه است. منابع بودجه عمومی دولت هم در لایحه سال 98 بالغ بر 8 درصد نسبت به سال 97 بیشتر شده است. با اینکه 72 درصد بودجه کل کشور را بودجه شرکت‌های دولتی تشکیل می‌دهند اما مجلس معمولاً به بررسی این بودجه نمی‌پردازد و صرفاً تبصره‌های مربوط به بودجه عمومی در صحن مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد. این مسئله موجب شده تا ابعاد بودجه شرکت‌های دولتی هیچ‌گاه شفاف نشود. در لایحه سال آینده بودجه شرکت‌های دولتی تقریباً 3 برابر بودجه عمومی دولت است.

3. 5 هزار میلیارد تومان درآمد جریمه از مردم
دولت در لایحه بودجه سال آینده بیش از 5 هزار میلیارد تومان درآمد از محل اخذ جرائم و خسارات از مردم پیش‌بینی کرده است.

4.حذف خرید سربازی
طرح خرید سربازی در لایحه بودجه 98 حذف شد ضمن آنکه درآمد حاصل از صدور انواع کارت معافیت دائم مشمولان وظیفه از خدمت سربازی یکی از بندهای درآمدی لایحه بودجه سال آینده است که نسبت به امسال تغییری نکرده است.

5. هزینه تعویض پلاک سال آینده
در لایحه بودجه سال آینده تعرفه واگذاری و تعویض پلاک وسایل نقلیه تغییری نکرده و برای خودرو 100 هزار تومان و موتورسیکلت 25 هزار تومان است.

6. هزینه صدور کارت هوشمند ملی
درآمد حاصل از ثبت‌نام و صدور کارت هوشمند ملی در لایحه بودجه 1397 کلید خورد و مبلغ آن 20 هزار تومان تعیین شد. براین اساس در لایحه بودجه 98 نیز هزینه ثبت‌نام کارت هوشمند ملی 25 هزار تومان تعیین شده است. در صورت مفقودی برای صدور مجدد کارت در نوبت اول 50هزار تومان، در نوبت دوم 70 هزار تومان و در نوبت‌های بعد 100 هزار تومان مقرر شده است.

7. تعرفه صدور دفترچه بیمه سلامت
در لایحه بودجه سال آینده، هزینه تعویض دفترچه بیمه سلامت 3000تومان، صدور مجدد دفترچه بیمه در صورت مفقود شدن در نوبت اول 9 هزار تومان و در نوبت‌های بعدی 18هزار تومان است.

8. سکوت درباره قیمت بنزین
در لایحه بودجه سال آینده، پیشنهادی برای افزایش بهای بنزین یا ارائه بنزین با کارت سوخت و سهمیه‌بندی ارائه نشده است. این در حالی است که ادامه روال فعلی عرضه بنزین، موجب رواج قاچاق آن شده و روزانه میلیاردها تومان به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.

9. افزایش وابستگی به نفت
مجموع منابع حاصل از فروش نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز در لایحه بودجه سال 98 معادل 142 هزار و 500 میلیارد تومان تعیین شده است که نسبت به بودجه امسال رشد 41هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد.

10. سکوت درباره قیمت دلار و صادرات نفت
در لایحه بودجه سال آینده همچون روال سابق، ارقام مربوط به نرخ تسعیر ارز و میزان صادرات نفت نیامده است. با این حال محاسبات نشان می‌دهد دولت احتمالاً برای سال آینده 1.5میلیون بشکه صادرات روزانه نفت با قیمت 54 دلار را مدنظر قرار داده است.
این آمار بیانگر آن است که به علت تحریم‌ها، میزان صادرات نفت کشورمان نسبت به گذشته یک میلیون بشکه کمتر شده است.

11.کاهش بودجه نیروهای مسلح
در لایحه بودجه سال 98، بودجه برخی نهادهای نظامی به شدت کاهش پیدا کرده است. به عنوان مثال بودجه جاری ارتش که در سال جاری 11 هزار میلیارد تومان بود در لایحه سال آینده به 10 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.
بودجه جاری سپاه در سال جاری 20.2هزار میلیارد تومان است اما دولت در لایحه سال 98 به 15.4 هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. بودجه جاری ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح در سال جاری 2921میلیارد تومان تصویب شد اما در سال آینده به 461 میلیارد تومان کاهش یافته است.
بودجه وزارت دفاع نیز با کاهش 50درصدی نسبت به سال جاری مواجه شده است. با این حال دولت در لایحه ذکر کرده که در صورت وصول مازاد منابع عمومی تا 20 هزار میلیارد تومان از درآمدهای نفتی یا صندوق توسعه ملی به ستاد کل نیروهای مسلح پرداخت شود؛ اما با توجه به شرایط تحریم، بعید به نظر می‌رسد که دولت در سال آینده با مازاد درآمد مواجه شود.

12. معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران زیاد نشد
با وجود تورم 40-30 درصدی امسال، دولت معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران را افزایش نداد. مطابق تبصره ۶ لایحه بودجه ۹۸، سقف معافیت مالیاتی کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از حقوق و مزایای فوق‌العاده و کارانه، ماهانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان پیش‌بینی شد.
سقف معافیت مالیاتی در سال ۹۷ نیز همین رقم پیش‌بینی شده و برای سال آینده با وجود کاهش قدرت خرید مردم و سطح رفاه و معیشت افزایشی ندارد.در حال حاضر، دولت به افرادی که زیر سه میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند، بسته حمایتی پرداخت می‌کند.

13. توصیه دولت به حذف ۳دهک یارانه بگیر
مطابق تبصره ۱۴ لایحه بودجه، دولت برای حذف یارانه سه دهک یارانه‌بگیر توسط استانداران از واژه «مجاز» به‌جای «الزام» استفاده کرده است.

14. وام ازدواج زیاد نمی‌شود
مطابق بند «الف» تبصره ۱۶ لایحه بودجه ۹۸، مبلغ وام ازدواج جوانان بدون تغییر نسبت به قانون بودجه سال جاری، همان ۱۵ میلیون تومان به ازای هر نفر تعیین شد. دولت در حالی از افزایش مبلغ وام ازدواج خودداری کرده است که متناسب با میزان قابل توجه تورم در ماه‌های اخیر، میزان هزینه‌های آغاز زندگی برای زوج‌های جوان شامل خرید اقلام مختلف جهیزیه مانند لوازم خانگی و همچنین تأمین مسکن افزایش چشمگیری داشته است.

15. گازوئیل ۲۰ درصد گران می‌شود
دولت در لایحه بودجه سال 98 خواستار افزایش 20 درصدی قیمت هر لیتر نفت‌گاز (گازوئیل) شده است.
در لایحه بودجه، درآمد حاصل از افزایش 20 درصد به قیمت هر لیتر نفت‌گاز، ده هزار و 789 میلیارد ریال پیش‌بینی شده است.

16. امکان اخراج ۱۰ درصد کارکنان دولت
جزئیات لایحه بودجه ۹۸ نشان می‌دهد دستگاه‌های اجرایی می‌توانند سال آینده در‌خصوص حداکثر ۱۰ درصد نیروهای مازاد خود با لحاظ یک شرط اقداماتی مثل فسخ قرارداد، جابه‌جایی و بازخرید انجام دهند.
در صورتی که واحدهای مجری بخشی از کارکنان قراردادی، پیمانی و رسمی را مازاد تشخیص دهد، می‌تواند پس از تأیید بالاترین مقام دستگاه، نسبت به جابه‌جایی در دستگاه اجرایی دیگر در همان شهر بدون رضایت مستخدم اقدام کنند.

17.دریافت 20 تومان از مشترکان آب
وزارت نیرو در لایحه بودجه 98 مکلف شده است از طریق شرکت‌های آبفای شهری سراسر کشور، علاوه بر دریافت نرخ آب‌بهای شهری، به ازای هر مترمکعب فروش آب شرب، مبلغ 200 ریال از مشترکان دریافت کند.

18.کاهش سهم صندوق توسعه ملی
سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت (نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز) در لایحه بودجه سال آینده، 20 درصد تعیین شد.
در قانون برنامه ششم توسعه، بر سهم ثابت سالانه حداقل 30درصد برای صندوق توسعه ملی و افزایش سالانه 2 درصد منابع آن از محل درآمدهای صادرات نفت خام و میعانات گازی تاکید شده است، اما با توجه به شرایط کشور و اعمال تحریم‌های نفتی، سهم صندوق توسعه ملی 20 درصد تعیین شده است.

19. نوسان بودجه فرهنگی‌ها
بودجه جاری وزارت علوم از 800 میلیارد تومان سال 97 به 1400 میلیارد تومان افزایش یافته است. بودجه جهاد دانشگاهی از 260 میلیارد تومان به 311 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده اما بودجه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها از 139 میلیارد تومان امسال به 97 میلیارد تومان کاهش یافته است. بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با کاهش اندکی مواجه شده و از 1294میلیارد تومان در سال 97 به 1237میلیارد تومان رسیده است. اما بودجه سازمان تبلیغات کاهش زیادی پیدا کرده و از 466 میلیارد تومان به 340میلیارد تومان رسیده است.

20. درآمد ۲ هزار میلیارد تومانی دولت از سیگار
دولت در لایحه بودجه پیشنهادی برای سال آینده، مالیات بر مصرف سیگار را ۱۵۰۰ میلیارد تومان و مالیات بر فروش سیگار را ۶۳۱ میلیارد تومان پیش‌بینی کرده است.
بنابراین دولت سال آینده از فروش و مصرف سیگار بالغ بر 2100 میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد.

21. عوارض خروج از کشور ۲۲۰ هزار تومان
براساس جدول درآمدی لایحه بودجه سال ۹۸ کل کشور، عوارض خروج از کشور به ازای هر نفر ۲۲۰ هزار تومان است که این رقم برای زوار حج تمتع و عمره ۱۱۰ هزار تومان و برای عتبات 37هزار و 500 تومان است.
از سوی دیگر، عوارض خروج زائران حج تمتع و عمره معادل ۱۱۰ هزار تومان و عوارض خروج زائران عتبات عالیات برای خروج از مرزهای هوایی ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان و برای مرزهای زمینی و دریایی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شده است.
بر اساس این لایحه، زائران اربعین که از تاریخ ۲۴ شهریور ۹۸ تا ۱۲ آبان ۹۸ از مرزهای زمینی به مقصد کشور عراق از کشور خارج شوند، از پرداخت عوارض خروج معاف می‌شوند.
براساس پیشنهاد دولت، میزان عوارض خروج برای هر نفر برای سفر دوم به میزان ۵۰ درصد و سفرهای سوم و بیشتر به میزان صددرصد افزایش خواهد یافت. همچنین پیشنهاد شده که مبلغ ۴۰۰ هزار ریال از عوارض خروجی برای توسعه زیرساخت‌ها و تاسیسات گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی اختصاص یابد.

22. تنبیه صادرکنندگان سودجو
براساس پیشنهاد دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ کل کشور، هرگونه نرخ صفر و معافیت مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات از جمله کالاهای غیرنفتی، محصولات بخش کشاورزی و مواد خام و همچنین استرداد مالیات و عوارض موضوع ماده (۱۳) قانون مالیات بر ارزش افزوده، در مواردی که ارز حاصل از صادرات طبق مقررات اعلامی بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور برگردانده نشود، برای عملکرد سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ قابل اعمال نخواهد بود.

افزایش 20 درصدی دریافتی حقوق‌بگیران در سال 98

رئیس‌جمهور روز گذشته با ارائه لایحه بودجه سال 98 به مجلس گفت: در بودجه سال آینده برای معیشت حقوق‌بگیران شاغل، بازنشسته و مستمری‌بگیران دولت تصمیم گرفته شد 20 درصد به دریافتی حقوق‌بگیران افزوده شود.
رئیس‌جمهور با اشاره به این‌که لایحه بودجه سال 98 در هفته‌های اخیر اصلاح شد، گفت: لایحه بودجه ابتدا در 15آذر آماده شد، اما با دستوراتی که مقام معظم رهبری دادند ما اصلاحاتی را انجام دادیم و بودجه‌ای که امروز تقدیم مجلس شد بودجه‌ای است که این اصلاحات در آن انجام گرفته است.
روحانی افزود: بودجه عمرانی ما در سال آینده 62 هزار میلیارد تومان خواهد بود.
رئیس‌جمهور ابراز امیدواری کرد با تلاش نمایندگان مجلس شورای اسلامی دولت بتواند بودجه را در بهمن‌ماه از مجلس دریافت کند تا آیین‌نامه بودجه را در اسفند تدوین و سال آینده اجرا کند.
روحانی گفت: این بودجه برای اولین سال دهه پنجم انقلاب اسلامی اجرا می‌شود و در سال آینده اولین انتخابات مهم در این دهه یعنی انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام خواهد شد.