چگونه خرچنگ را مهار کنیم؟

سرطان در واقع، یک بیماری ژنتیکی‌ یعنی یکی از مهم‌ترین دلایل بروز آن، وراثت ژنتیکی است که به احتمال زیاد از پدر و مادر یا اقوام درجه دو به ارث می‌رسد. البته ممکن است این مشکل در خود والدین وجود نداشته باشد، اما به طور پنهان در ژن آنها نهفته باشد. این تغییرات ژنتیکی فقط به طور وراثتی منتقل نمی‌شود و ممکن است در طول زمان و به دلایل مختلف از جمله قرار‌گیری در معرض آلودگی‌های صنعتی، شیمیایی و محیطی ایجاد شود.

بی‌شک بسیاری از عوامل موثر در بروز سرطان، قابل پیشگیری است. همین‌طور برخی از سرطان‌ها با تشخیص و درمان زودهنگام قابل درمان و کنترل هستند. دکتر لیلا صادقی، فوق‌تخصص خون و انکولوژی، دبیر علمی بخش سرطان سومین کنگره بین‌المللی پزشکی شخصی ایران برایمان از عوامل موثر در پیشگیری و ابتلا به سرطان می‌گوید.

بین سرطان‌ها تفاوت زیادی از نظر رفتار و نیز پاسخ به درمان وجود داشته و در مورد بعضی از سرطان‌ها راه‌های متفاوت زیادی ازجمله جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی برای درمان موثر وجود دارد. در حالی که در بعضی انواع، تقریبا هیچ راه درمان موثری وجود ندارد. ناگفته نماند که مرحله تشخیص سرطان از نظر میزان گسترش تومور نیز بسیار مهم است.

رژیم غذایی ضد سرطان داشته باشید

شکی نیست که رژیم غذایی، نقش موثری در کاهش ابتلا به انواع مختلف سرطان دارد. مثلا مصرف ویتامین‌های مختلف چون ویتامین‌های C و D در کاهش بروز بیماری موثر است. همچنین ثابت شده که مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس می‌تواند خطر سرطان را بیفزاید. مصرف چای داغ و ترشیجات نیز می‌تواند خطرآفرین باشد.

مصرف قندهای مصنوعی نیز همواره با احتمال افزایش ریسک خطر سرطان همراه است، ولی اثبات قطعی براساس متون علمی ندارد. همچنین مصرف غذاهایی با ماندگاری زیاد نیز می‌تواند خطرساز باشد. بهداشت غذاها نیز در این رابطه بسیار مهم است. ناگفته نماند مصرف الکل نیز یک عامل خطر محسوب می‌شود .

اگر حامل ژن سرطان باشید

در مورد وجود ژن سرطان بسته به نوع ژن، احتمال درگیری سرطان در آینده را می‌توان تخمین زد. مثلا افراد حامل ژن APC صد‌در‌صد مبتلا به سرطان روده می‌شوند برای همین کولکتومی توتال (روش جراحی که شامل برداشتن بخشی از روده بزرگ یا روده باریک است) قبل از ابتلا به سرطان به‌عنوان پیشگیری موثر است.

ولی احتمال ابتلا به سرطان در افراد حامل به ژن‌های دیگر به صورت صد در‌صد نیست. مثلا افراد حامل ژن BRCA ۸۰ درصد احتمال ابتلا دارند و حتی در بعضی ژن‌های دیگر، احتمال ابتلا بسیار کمتر از موارد فوق است. بنابراین حامل ژن بودن به معنای ابتلای قطعی نیست.

داروهای گیاهی؛ موثر یا بی‌تاثیر در درمان سرطان؟

خیلی‌ها می‌خواهند بدانند داروهای گیاهی، استفاده از طب‌های مکمل مثل طب سوزنی، مدیتیشن و تعلیمات پاکسازی ذهن تا چه اندازه می‌تواند در درمان سرطان موثر باشند.

اظهار‌نظر در مورد داروهای گیاهی پیچیده است. از یک‌سو بسیاری از داروهای شیمی درمانی منشأ گیاهی دارند، مثلا داروهای گروه تاکسن‌ها. از سوی دیگر این‌که در بحث پیشگیری از سرطان، داروهای گیاهی موجود در مراکز عمومی موثر باشد، پشتوانه علمی اثبات شده ندارد. البته امید می‌رود متخصصان طب سنتی در اثبات این ادعا با طراحی مطالعات علمی دقیق و معتبر گام بردارند تا از مرحله ادعا به مرحله اثبات یک واقعیت علمی در آینده برسند.

پیشگیری از عود سرطان

منظور از درمان سرطان، ریشه‌کنی سلول‌ها با رشد افسارگسیخته و غیر‌طبیعی و سعی بر به‌دست آوردن طول عمر طبیعی در بیمار است. این‌که نتیجه این هدف در درمان چه باشد بستگی به نوع سرطان و رفتار آن و بسیاری متغیرهای دیگر دارد .

روش‌های پیشگیری از عود، بعد از ابتلا به سرطان بسته به نوع سرطان متفاوت است. این روش‌ها در واقع، همان اصلاح سبک زندگی مانند تغذیه سالم، مصرف کافی ویتامین‌ها، فعالیت بدنی و ورزش و دوری از آلاینده‌های محیطی را شامل می‌شود.

همچنین داشتن سلامت روانی در پیشگیری از عود بیماری بسیار اهمیت دارد‌. البته درباره تاثیر افکار مثبت در پیشگیری یا کاهش میزان ابتلا به سرطان نیز تئوری مهمی وجود دارد، ولی از نظر علمی هنوز اثبات قطعی نشده است.

پونه شیرازی

دانش و سلامت