فرسودگی طرح نوسازی

سریال افزایش قیمت

عبدالخالق ماجرای ثبت‌نام عجیبی دارد. او در گفت‌وگو با جام‌جم درباره ثبت‌نامش در سامانه شرکت سایپا‌دیزل می‌گوید: من در اردیبهشت 96 با پیش‌پرداخت 65 میلیون تومان اف‌ام 460 ثبت‌نام کردم. طبق قرارداد شرکت، 12میلیون در زمان تحویل و 308 میلیون هم باید وام راهداری با سود 9درصد می‌دادم. عبدالخالق دعوت نامه را در روزهای پایانی شهریور96 سال گذشته دریافت می‌کند: در دعوت نامه ذکر شده بود باید مدارک ثبت‌نام و گواهی اسقاط کامیون فرسوده را تحویل دهم. من هم همین کار را کردم. ضامن، مدارک و مبلغ 14 میلیون تومانی را که زمان تحویل باید به نمایندگی می‌دادم را تحویل دادم. اما خبری از تحویل کامیون نشد. پیگیری‌ها ادامه داشت تا این که اواخر اسفند از نمایندگی با او تماس گرفتند: گفتند چون می‌خواهیم کامیون مدل 97 به شما تحویل بدهیم، باید به ما تعهد بدهید. من هم نمی‌دانستم شرکت چه خوابی برایمان دیده است. قیمت جدید در تعهدنامه 425 میلیون تومان بود. یعنی 40‌میلیون تومان افزایش قیمت داده بودند. عبدالخالق البته این تعهد را امضا می‌کند. یک‌سال بعد، در اردیبهشت 97 ماشین او دوباره افزایش قیمت می‌خورد: اردیبهشت 97 شرکت دوباره افزایش قیمت داد. قیمت ماشین به 510 میلیون تومان رسید و به ما هم گفتند این افزایش قیمت شامل حال شما هم می‌شود. با وجود افزایش قیمت‌های پی‌درپی اما خبری از تحویل کامیون نبود: 15 خرداد یک اخطاریه دریافت کردم که اگر تا آخر خرداد با قیمت 510 میلیون تومان تکمیل وجه نکنید یعنی از طرح نوسازی ناوگان انصراف داده‌اید. بالاخره در خرداد ما را مجبور به تکمیل وجه کردند. وام بانکی را از 308 میلیون به400 میلیون تومان افزایش دادند.

بعد از آن قرار بود تا ده روز کاری دیگر پرونده او به بانک برود، وامش را دریافت کند و کامیون را تحویل بگیرد. ده روزی که البته بعد از گذشت پنج ماه هنوز هم نیامده است. دو ماه پیش البته عبدالخالق دوباره نامه‌ای از طرف شرکت دریافت کرد: به ما گفتند بیایید انصراف بدهید و پولتان را با سود 12درصد بانکی تحویل بگیرید؛ یا این که با همان قیمت ولوو یک خودروی چینی تحویل بگیرید. او تأکید می‌کند: طبق اسناد شرکت،3800 نفر در طرح نوسازی ثبت‌نام کردند. از این تعداد، 600 نفر کامیون خود را تحویل گرفتند. برای 600 نفر هم دعوتنامه صادر شده است و 2400 نفر هم یا باید انصراف بدهند یا باید خودروی چینی تحویل بگیرند.

هماهنگی بین ارگانی انجام نشده است

بعد از اعتراض ثبت‌نام‌کننده‌های طرح نوسازی، اردیبهشت امسال محمدرضا زارعی، عضو هیات مدیره سایپا دیزل، به آنها قول‌هایی داد. او در جلسه‌ای که با کامیون‌دار داشت، تأکید کرده بود: در مجموع ۳۸۰۰ نفر در طرح ثبت‌نام کرده‌اند. به۸۰۰ نفر از این تعداد کامیون تحویل داده شده است، ولی ما ظرفیت هزار نفر را داریم؛ بنابراین تنها می‌توانیم به ۲۰۰ نفر دیگر کامیون تحویل دهیم. تحویل این 200‌کامیون هم به تعهدات شرکت ولوو بستگی دارد. شرکت به ما گفته است طبق زمان‌بندی یعنی تا اواخر شهریور به ما جنس می‌فروشد بنابراین تا آخر شهریور به 200 نفر دیگر هم کامیون تحویل خواهیم داد. شهریورماه هم تمام شد، اما تحویل کامیون‌ها انجام نشد.

زارعی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره دلایل عملی نشدن وعده‌ها و توقف طرح می‌گوید: در طرح نوسازی ناوگان تجاری، غیر از خودروساز، بانک‌ها، سازمان راهداری و شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت مشارکت دارند. انجام این مهم، مستلزم همکاری آنهاست؛ بنابراین با توجه به نبودهماهنگی‌های لازم میان سایر بخش‌ها، تحویل انجام نشده است. امیدواریم، بعد از رفع مشکلات، طرح به مرحله اجرایی و عملیاتی برگردد. او تأکید می‌کند: با انعقاد قرارداد جدید (متمم)، حدود 700 پرونده دیگر به منظور تکمیل روند فرآیند اداری به بانک ارسال شده است. از آن زمان تا به حال
300 دستگاه به بانک معرفی شده‌اند و 700 پرونده هم اخیرا تکمیل و ارسال شده است. در همان زمان، عضو هیات مدیره سایپادیزل، سه پیشنهاد به ثبت‌نام کننده‌ها داده بود، سه پیشنهادی که البته هنوز هم پابرجاست: مشتریان شرکت سایپادیزل، می‌توانند محصول KX را جایگزین خودروی ثبت‌نامی خود کنند. راه دوم پیشنهادی شرکت به ثبت‌نام کننده‌ها انصراف از حضور در طرح و دریافت سود مشارکت است. پیشنهاد سوم آنها ادامه حضور در طرح است: باید منتظر رفع موانع بین‌المللی مانند تحریم، تولید و عرضه مجدد کامیون‌های ولوو توسط سایپادیزل باشیم. در حال حاضر، با شرایطی که وجود دارد، راه‌حل دیگری را نمی‌توانیم پیشنهاد دهیم. طرح نوسازی کامیون‌های ولوو در حالی با شکست مواجه شده است که در نمایشگاه‌های شهر، این کامیون‌ها به صورت آزادانه به فروش می‌رسند.

ورشکسته شدیم

داستان‌ حسن جعفری و علی هم شبیه عبدالخالق است. علی 110‌میلیون تومان و حسن هم 120 میلیون تومان به شرکت واریز کرده‌اند. علی برای گرفتن حقش به فکر استخدام وکیل است. او در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: به خاک سیاه نشستم. بیکارم و یک پسر هم دارم. در این شرایط چطور می‌شود زندگی کرد؟ می‌خواهم وکیل بگیرم، شاید در این صورت بشود کاری کرد. حسن جوان است. او تازه 26 سالش شده است. ماشینش را سال گذشته فروخت و در طرح هم ثبت‌نام کرد. او به ما می‌گوید: 17 آذر 95 در سامانه ثبت‌نام کردم، ولی هنوز حتی دعوت‌نامه هم دریافت نکرده‌ام. مدرک دارم کسانی که بعد از من ثبت‌نام کرده‌اند دعوت‌نامه دارند. سایپادیزل به طور غیرمستقیم ما را ورشکسته کرد. پارسال ماشینم را فروختم به امید این که امسال ماشین داشته باشم. پدرم بازنشسته است. یک خواهر مریض دارم که خرجش باید به واسطه همین ماشین تأمین می‌شد که البته شرکت سایپادیزل به ما نداد.

روی رفتن به خانه را ندارم

علی جعفری، 24 ساله است. او دی 95 به امید کامیون‌دار شدن، ماشین خود را فروخت و در سامانه شرکت سایپادیزل ثبت‌نام کرد. جعفری به ما می‌گوید: ۸۰ میلیون تومان واریز کردم و یک برگه اسقاط هم به قیمت خریدم و ۳۰ میلیون تومان در داخل شرکت ثبت کردم. سود 15 درصدی حواله را هم پرداختم. درمجموع 125 میلیون تومان برای ثبت‌نام واریزی داشتم.

ماشینی که او ثبت‌نام کرده بود، مدل‌اف اچ500 طرح نوسازی ناوگان بود، ماشینی که آن زمان به قیمت ۴۷۳ میلیون تومان از طرف کارخانه به فروش می‌رسید. علی تا آبان 96 صبر کرد تا دعوت‌نامه را دریافت کند. دعوت‌نامه اما برای او ارسال نشد. هرچند شرکت سایپادیزل برای کسانی که تا شهریور سال 96 ثبت‌نام کرده بودند، دعوت‌نامه ارسال کرده است، اما اودرنهایت تیر امسال برای دریافت کامیون اقدام کرد، ولی جواب شرکت برای علی عجیب بود: «شرکت در جواب ما گفت: چون تحریم شدیم شرکت ولوو به ما قطعه نمی‌دهد. یا پولتان را پس بگیرید یا به جای آن یک ماشین چینی به شما می‌دهیم. می‌توانید هم منتظر بمانید تا تحریم‌ها برداشته شود. شرکت ادعا می‌کند تحریم است، اما تا اردیبهشت امسال، ثبت‌نام نقدی داشته است.»

علی دوست ندارد انصراف دهد. به خاطر همین هم شکایت کرده است: به وزارت صنعت معدن شکایت کردم. در راهداری، قوه قضاییه و حتی دفتر ریاست‌جمهوری هم طرح شکایت کرده‌ام، اما هیچ‌کدام جوابی به من نداده‌اند. در حال حاضر تنها یک شماره نامه در دست دارم و منتظرم کسی جوابم را بدهد. او ادعا می‌کند: بعضی از خریدارها هم که قبل از عید باید ماشین خود را دریافت می‌کردند، با رشوه‌دادن به شرکت کامیون را گرفتند. از آنها مدرک دارم. در حال حاضر در نمایشگاه‌های تهران پر از اف اچ500 است؛ ولی به ما که ماشین حق‌مان است، تحویل ندادند. قیمت اف اچ500 را از 473 میلیون تومان به 595 میلیون تومان تغییر داده‌اند و با همین قیمت هم فروش دارند.

علی، امیدی به کامیون‌دار شدن ندارد: فکر نکنم امیدی به تحویل باشد. یکی از کسانی که در قوه قضاییه شکایت کرد به من گفت همه می‌دانند ماشین دارند، ولی به خاطر گرانی، تحویل نمی‌دهند.

این روزها علی نه ماشین دارد و نه شغلی. او با یک حواله در دست برای راننده‌های دیگر شاگردی می‌کند: پدرم ۱۷سال پیش فوت کرد. من سرپرست خانواده هستم. شرکت سایپا دیزل تمام امیدها و آرزوهایمان را نابود کرد. این روزها حتی دیگر روی رفتن به خانه را ندارم. از خواهر، مادر و همسرم خجالت می‌کشم.

لیلا شوقی

جامعه