تجربه هایی تلخ از FATF

آخوندی در سخنانی با بیان این‌که اولین‌باری که دولت ایران درخواست پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف را داد سال 1387 بوده است از پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف به عنوان گام دوم پس از برجام یاد کرده و گفته، همه انتظار داشتند پس از برجام، اف‌ای‌تی‌اف در مجلس حل‌و‌فصل شده و موانع از پیش تجارت و مبادلات بانکی ایران برداشته شود. اما سنگ‌پشت‌سنگ و اقدامات منفی پشت اقدامات منفی انجام شد.

وی افزوده است: نمی‌توانم بفهمم وقتی 194 کشور عضو اف‌ای‌تی‌اف هستند چطور برخی با آن مخالفت می‌کنند و در حالی که فقط دو کشور ایران و کره‌شمالی عضو آن نیستند چرا باید انتظار داشت با دنیا مبادله داشته باشیم.

نقدی بر استدلال‌های ضعیف وزیر

اما استدلال‌های وزیر راه آنقدر ضعیف است که بلافاصله با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شد و کارشناسان، صحبت‌های آخوندی را زیر سوال بردند.

مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی در مطلبی به نقد همین بخش صحبت‌های آخوندی پرداخته و با اشاره به آن بخش از صحبت‌های وزیر راه مبنی بر این‌که «اولین‌باری که دولت ایران درخواست پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف را داد در سال ۱۳۸۷ بوده است» نوشته،«نه در سال ۱۳۸۷ و نه اکنون بحث پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف مطرح نبوده بلکه همواره بحث خروج ایران از بیانیه دوره‌ای مطرح بوده است.»

اشاره شاکری به درخواست‌هایی است که اف‌ای‌تی‌اف از ایران داشته و خروج ایران از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف منوط به اجابت این درخواست‌ها بوده است.

اف‌ای‌تی‌اف گروه ویژه اقدام مالی است که مقر آن در پاریس است و استانداردهایی برای مراودات مالی کشورها وضع می‌کند.

این گروه، جمهوری اسلامی ایران را در لیست سیاه خود قرار داده و پس از توافقی که علی طیب‌نیا، وزیر وقت اقتصاد در سال 95 با این گروه داشت مقرر شد در صورت انجام 41 درخواست اف‌ای‌تی‌اف در یک فرصت مشخص، ایران از لیست سیاه خارج شود. در حال حاضر، ایران از لیست سیاه، معلق شده و از میان 41 درخواست، 37 مورد را انجام داده است. آن چهار مورد باقی‌مانده هم لوایحی است که از سوی دولت به مجلس ارائه شده و سه مورد آنها تصویب شده و این روزها مجلس درگیر تصویب جنجالی‌ترین آنها یعنی لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم است.

بالاخره چند کشور عضو اف‌ای‌تی‌اف هستند

نکته دیگر درباره اف‌ای‌تی‌اف که این روزها زیاد از سوی رسانه‌های حامی تصویب لوایح چهارگانه، شنیده می‌شود عضویت 194 کشور در این گروه است و آخوندی هم در سخنانی که بتازگی داشته گفته،نمی‌توانم بفهمم ۱۹۴ کشور عضو اف‌ای‌تی‌اف هستند و فقط دو کشور ایران و کره‌شمالی عضو آن نیستند و انتظار داشته باشیم با دنیا مبادله داشته باشیم.

اما مجید شاکری این نکته را نیز زیر سوال برده و با تاکید بر این‌که کل اعضای اف‌ای‌تی‌اف، 35 کشور هستند، گفته، اگر منظور دکتر آخوندی عضویت در گروه‌های خانوادگی است ایران در مسیر عضویت خانواده اوراسیاست که مخالفی هم ندارد.

درس عبرتی به نام پاکستان

گذشته از این‌که چند کشور در اف‌ای‌تی‌اف عضو هستند نکته اینجاست که آیا لزوما کشورهایی که در این گروه عضویت دارند مشکلاتشان در عرصه پولی و بانکی برطرف می‌شود. پاسخ این سوال منفی است و می‌توان به عنوان یکی از موارد آن به پاکستان اشاره کرد.

گروه بین‌المللی اقدام مالی در نشست اخیر خود در پاریس تصمیم گرفت تا نام پاکستان همچنان در فهرست کشورهای تحت رصد این گروه موسوم به خاکستری بماند.

در این نشست، رئیس هیات پاکستانی مواضع 26 ماده‌ای دولت اسلام آباد را درباره اقدامات علیه پولشویی، جلوگیری از تامین مالی گروه‌های تروریستی و برخورد با گروه‌های غیرقانونی مطرح کرد و وزیر دارایی دولت موقت پاکستان همچنین از مسؤولان گروه بین‌المللی اقدام مالی خواست تا نام این کشور را از فهرست رصد حذف کنند. اما این اتفاق نیفتاد و براساس اعلام رسانه‌های پاکستانی، با قرار گرفتن نام اسلام‌آباد در فهرست خاکستری گروه بین‌المللی اقدام مالی، خطر احتمال قرار گرفتن نام این کشور در فهرست سیاه اتحادیه اروپا وجود دارد.

وزیر کشور دولت انتقالی پاکستان، دلیل این رویکرد اف‌ای‌تی‌اف را فشارهای آمریکا و هند علیه این گروه عنوان کرده است.

نامه نمایندگان به لاریجانی برای بررسی ابعاد کامل اف‌ای‌تی‌اف

برخی اظهارنظرهای غیردقیق از سوی برخی مسؤولان و مقامات درباره اف‌ای‌تی‌اف حکایت از این دارد که یا هنوز ابعاد اف‌ای‌تی‌اف به‌صورت کامل روشن نیست یا این‌که عده‌ای به صورت هدفمند در حال ایجاد فشار افکار عمومی برای پذیرش شروط اف‌ای‌تی‌اف هستند.

بر همین اساس است که جمعی از نمایندگان مجلس با نگارش نامه‌ای خطاب به علی لاریجانی ضمن تاکید بر این‌که تاکنون کار تحقیقی و دقیق با استفاده از نظرات همه کارشناسان درباره اف‌ای‌تی‌اف انجام نشده است، خواستار برگزاری نشستی برای بررسی ابعاد کامل اف‌ای‌تی‌اف شدند.

حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی هم در نطق میان‌دستور خود در جلسه علنی دیروز گفت: امروز شاهد هستیم که تمام نمایندگان پیامک‌های مختلف از توصیه تا تهدید دریافت می‌کنند.

فلاحت پیشه افزود:آقای رئیس مجلس، زمانی که لایحه عضویت ایران در کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم در مجلس بررسی می‌شود، شما بخشی از وقت را به اف‌ای‌تی‌اف اختصاص دهید که این اف‌ای‌تی‌اف چیست و مسؤولان بیایند در این باره صحبت کنند. شورای امنیت کشور، مجمع تشخیص مصلحت دراین‌باره صحبت کنند و ما به نتیجه برسیم که پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف در راستای منافع ملی ما هست یا خیر. فلاحت‌پیشه افزود: کسانی که خود را پشت صحنه قایم کرده‌اند می‌خواهند تصمیم در خصوص اف‌ای‌تی‌اف را به گردن مجلس بیندازند. آقای رئیس‌جمهور از شما خواهش می‌کنم در زمان جلسه بررسی اف‌ای‌تی‌اف همه باید اعم از بانک‌ها، مجمع تشخیص مصلحت نظام، دولت، شورای امنیت و ... حضور داشته باشند و در باره اف‌ای‌تی‌اف صحبت کنند و بعد هم در حضور مردم درخصوص اف‌ای‌تی‌اف رای شفاف دهیم تا مردم بدانند مجلسی دارند که دلسوز است.

رقابت ابعاد سیاسی با ابعاد کارشناسی

با وجود چنین واقعیت‌هایی این روزها همچنان فشار برای تصویب لوایح مرتبط با اف‌ای‌تی‌اف وجود دارد و چهارمین لایحه که مربوط به عضویت ایران در کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (سی‌اف‌تی) است قرار بود در جلسه دیروز بررسی شود که البته نوبت به آن نرسید.

با توجه به پیچیدگی‌های موجود در اف‌ای‌تی‌اف و همچنین اخباری که از برخی فشارها در مورد تصویب چهارمین لایحه یعنی سی‌اف‌تی مطرح است این نگرانی میان برخی منتقدان به‌وجود آمده که در خصوص بررسی این لایحه، مسائل سیاسی بر مسائل کارشناسی بچربد. اینجاست که نمایندگان باید با در نظر گرفتن دقیق همه ابعاد و سود و زیان‌های پذیرش شروط اف‌ای‌تی‌اف از جمله لوایح چهارگانه از تحمیل هزینه‌های جدید به کشور جلوگیری کنند.

تجمع مخالفان CFT مقابل مجلس

گروهی از مخالفان تصویب لایحه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) دیروز مقابل مجلس تجمع کردند.

به گزارش ایرنا، مخالفان با در دست داشتن پلاکاردهایی که روی آن نوشته شده بود «تصویب CFT اجرای خواست دشمن»، «نماینده با دشمن همدست نشو»، «لطفا در تصویب لوایح FATF عجله نکنید،» از صبح امروز مقابل ساختمان مجلس حضور یافتند. این تجمع کنندگان شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ براسرائیل نیز سر دادند. نصرا... پژمان‌فر، احمد سالک، جواد کریمی‌قدوسی، محمد دهقان، احد آزادیخواه، نمایندگان اصولگرای مجلس با تجمع‌کنندگان گفت‌وگو کردند. دیروز همچنین نمایندگان عضو فراکسیون ولایت در جلسه‌ای، لایحه الحاق ایران به سی‌اف‌تی را مورد بررسی قرار دادند. به گفته نصرا... پژمان‌فر، نماینده مشهد، اعضای فراکسیون با تصویب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم مخالف بودند و مقرر شد این موضع در صحن علنی و در جریان رأی‌گیری نیز اعلام شود.