نیت صاف و دست‌های پاک

علاوه بر در نظر گرفتن کیفیت مواد اولیه، باید به مساله بهداشت و سلامت نیز توجه کافی داشت. دکتر پیمان لسان‌پزشکی، سرپرست کلینیک مشاوره بیماری‌های رفتاری مرکز بهداشت غرب تهران، برخی از نکات مهم را در این رابطه، مرور می‌کند.

مشاوره بهداشتی را از یاد نبرید

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه ویژه شود، محل پخت و پز است که شرایط بهداشتی باید به خوبی در آن رعایت شود. برای این منظور، اگر مدیر هیات از مسؤولان بهداشتی مشاوره بگیرد و تاییدیه بهداشتی نیز برای این منظور صادر شود، بهداشت و سلامت در چنین شرایطی تضمین خواهد شد.

ورود افراد متفرقه ممنوع است

رفت و آمد به محل طبخ، باید محدود شود و تنها تعدادی از افراد مسؤولیت فعالیت در آشپزخانه هیات را برعهده بگیرند. همچنین آن دسته از افرادی که غذا، چای و... را در بین مردم توزیع می‌کنند، باید تا جای ممکن افراد مشخص و ثابتی باشند. گرفتن کارت بهداشتی بویژه برای افرادی که در آشپزخانه کار می‌کنند، مساله بسیار مهمی است که توصیه می‌شود مسؤولان هیات‌ها آن را مد نظر قرار بدهند. علاوه بر این، افرادی که در آشپزخانه می‌خواهند فعالیت کنند، باید حتما به صورت مداوم دست‌های خود را بشویند و ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارند. پوشیدن روپوش مخصوص آشپزی نیز حائز اهمیت است و به ارتقای بهداشت کمک می‌کند.

خرید از مراکز معتبر

تهیه مواد اولیه برای پخت غذا، باید از مراکز معتبر باشد و از سالم و بهداشتی بودن آنها باید اطمینان حاصل کرد. اگر هم قرار است مردم در این امر مشارکت داشته باشند، باید حتما روی آنها شناخت کافی وجود داشته باشد. از آنجا که سلامت مردم، مساله بسیار مهمی است، مدیران هیات‌ها، مساجد و حسینیه‌ها، باید در قبول نذورات به شکل غذای آماده، دقت کافی داشته باشند و از افراد ناشناس غذایی را دریافت نکنند چون ممکن است نظارتی بر کیفیت و سلامت غذا در این شرایط وجود نداشته باشد. البته خوشبختانه، بسیاری از مدیران به این مساله توجه کافی دارند و چندان جای نگرانی در این رابطه وجود ندارد.

شست‌وشو حرف اول را می‌زند

بهتر است در کنار توزیع نذورات غذایی، سالاد و سبزی خوردن توزیع نشود، ولی اگر چنین کاری قرار است انجام شود، حتما باید نسبت به شست‌و‌شوی دقیق و ضدعفونی، اقدام کرد. آب‌کشی به تنهایی برای این منظور کافی نیست و سبزیجات باید حتما با مواد ضدعفونی‌کننده مجاز نیز شسته شوند. همچنین ظروف آشپزخانه باید به خوبی با مایع ظرفشویی تمیز شوند و در مساله شست‌وشو باید دقت کافی وجود داشته باشد.

خرید دام و طیور با چند شرط

فرآورده‌های دامی باید حتما از کشتارگاه‌هایی که تحت نظر اداره دامپزشکی هستند، تهیه شوند و از خرید فرآورده‌هایی که مورد تایید اداره دامپزشکی نیستند باید جدا اجتناب کرد. تا جای ممکن، نباید دام زنده خریداری کرد. در صورتی که افراد قصد خرید دام زنده را داشته باشند، باید حتما آن را از مراکزی که مورد تایید اداره دامپزشکی است، خریداری کنند.

روغن سرخ‌کردنی فراموش نشود

سرخ کردن مواد غذایی، باید حتما با روغن‌های سرخ‌کردنی انجام شود و افراد باید توجه کنند که این کار باید با حرارت ملایم باشد. علاوه بر این، از روغنی که یک بار برای سرخ کردن مصرف شده، نباید دوباره برای سرخ کردن استفاده کرد.

شیر و کشک از نوع پاستوریزه

چنانچه قرار است شیر توزیع شود، باید به صورت پاستوریزه باشد. اگر افراد قصد دارند آش به عنوان نذری بپزند، باید حتما از کشک پاستوریزه استفاده کنند و جوشاندن کشک، ضروری است.

بعد از پخت و پز

غذاهایی که پخته می‌شوند، نباید برای مدت زمان طولانی خارج از یخچال قرار بگیرند بویژه در هوای گرم این مساله از اهمیت بالاتری برخوردار است. غذا و هر نوع خوراکی دیگر باید در ظروف یک بار مصرف استاندارد توزیع شود و افراد توزیع‌کننده نذری، باید به این مساله توجه کنند که غذاهای خیلی گرم را در ظروف پلاستیکی نریزند. ظروف یک‌بار مصرفی که برای غذاهای گرم در بازار وجود دارند، جایگزین مناسبی برای ظروف پلاستیکی هستند. اگر قرار است سفره‌ای پهن و غذا در آن میل شود، باید حتما از نوع یک‌بار مصرف باشد و افرادی که قصد توزیع غذا را دارند، به هیچ عنوان داخل این سفره‌ها راه نروند تا مشکلی به لحاظ بهداشتی ایجاد نشود.

حواس‌تان به زباله‌ها باشد

ظروف و زباله‌های باقیمانده پس از پذیرایی عزاداران، باید جمع‌آوری شوند و در معابر و خیابان‌ها رها نشوند چون این مساله علاوه بر این‌که منظر شهر را زشت می‌کند، می‌تواند باعث تجمع سوسک و موش شود و بهداشت محیط را با مشکل مواجه کند. داشتن سطل زباله به مقدار کافی در محل‌های توزیع غذا، مساله‌ای بسیار ضروری است که نباید آن را نادیده گرفت.

نکات عمومی

سرویس‌های بهداشتی باید بخوبی نظافت شوند و در آنها حتما صابون مایع وجود داشته باشد، گذاشتن صابون جامد به دلیل انتقال برخی از بیماری‌ها، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. اماکن سرپوشیده برای برگزاری مراسم عزاداری باید حتما به سیستم تهویه هوا و سیستم اطفای حریق مجهز باشد. علاوه بر این، نصب تابلوی استعمال دخانیات ممنوع، در فضای بسته ضروری است. ایمنی محل‌های برگزاری مراسم عزاداری نیز به اندازه بهداشت آنها حائز اهمیت است و از بروز حوادث مختلف پیشگیری می‌کند. مسؤولان برگزاری مراسم عزاداری باید حتما نسبت به ایمنی محل برگزاری مراسم، اطمینان کامل داشته باشند و لوله‌کشی گاز و برق کشی را به دقت بررسی کنند. اگر فردی به دلیل ابتلا به بیماری یا بنا بر هر دلیل دیگر دچار مشکل شد، به جای تجمع در اطراف فرد و مداخله درمانی، باید با فوریت‌های پزشکی (115) تماس گرفت.

کاملیا تجریشی