رصد F35 و رپتور در آن سوی مرزها / ورود جنگنده اسرائیلی به آسمان ایران شایعه بود

به گزارش جام جم آنلاین از فارس، قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا (ص) در دهم شهریورماه سال ۱۳۸۷ با دستور فرماندهی معظم کل قوا از نیروی هوایی ارتش تفکیک شد.

امیر «محمد یوسفی خوش‌قلب» متولد گیلان و ۴۳ ساله است، وی در سال ۷۲ وارد دانشگاه هوایی شهید ستاری شده و پس از ۴ سال با تخصص فرماندهی و کنترل فارغ‌التحصیل گشته است.

امیر خوش قلب در تبریز، چابهار، همدان، بندرعباس و تهران در مسئولیت‌هایی چون جانشین فرمانده پدافند تهران، جانشین منطقه غرب کشور، فرمانده منطقه جنوب و اکنون معاونت عملیات قرارگاه به انجام وظیفه می‌پردازد.

امیر خوش قلب در ابتدای این گفتگو با اشاره به ضریب امنیتی بالای آسمان ایران، به تاییدات سازمان هوایی بین‌المللی در این خصوص استناد کرد و اظهار داشت: با وجود اینکه روزانه حدود ۶ هزار پرواز از فضای آسمان ایران تردد می‌کند، ما امن‌ترین فضای کشور را داریم.

معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی گفت: ما در بسیاری نقاط اطراف کشورمان خصوصاً نقاط مرزی در غرب و شرق و سواحل جنوبی، در خارج از منطقه مسئولیت دفاعی کشور، فعالیت کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای را تحت نظر داریم و تمامی فعالیت ها و ترددهای این مناطق که تعداد قابل توجهی هم هستند، تحت رصد کامل اطلاعاتی و عملیاتی ما قرار دارد.

وی افزود: باوجود اینکه امکان تجاوز در مرزهای دریایی بیشتر از مرزهای زمینی است، اما با این حال با تدابیر قرارگاه پدافند هوایی، تاکنون مشکل خاصی نداشته‌ایم.

معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی یکی از شایعات مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر ورود هواپیماهای F35 اسرائیلی به فضای ایران را تکذیب کرد و گفت: اینها شایعاتی است که در شبکه‌های مجازی شاید از روی غفلت پخش می‌شد.

امیر خوش قلب ادامه داد: همین الان در تنگه هرمز و خلیج‌ همیشه ایرانی فارس و دریای عمان، بخش زیادی از پرنده‌های معروف رادارگریز را داریم که پرواز می‌کنند مثل F35، F22، U2 و... ما همه این پروازها را توسط سامانه‌های خود کشف می‌کنیم. اینها پروازهایی هستند که بعضا با سیستم شناسایی خاموش تردد می‌کنند اما با اطمینان می‌گویم تاکنون هیچ موردی از تجاوز و پرواز جنگنده متخاصم در فضای ایران نداشته‌ایم لذا اینها شایعاتی بیش نیست.

وی بار دیگر تصریح کرد: ما تمام تحرکات دشمنان را در خارج از مرزها رصد می‌کنیم و در مرزهای شرقی نیز تمام پروازهای رادارگریز آنها در دید رادارها و شبکه‌های شنود ما قرار دارد.

معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی گفت: در طول 24 ساعت، موارد زیادی از اخطار به این پرنده‌ها را داریم که البته در یک نقطه هم نیست که بگوییم تمرکز ما به آن نقطه معطوف است بلکه در کل 360 درجه مرزهای دریایی و زمینی تمام فعالیت‌های آنها را رصد می‌کنیم؛ پرنده‌هایی مثل U2، F22، رافائل، B52 و پهپادهای RQ4، MQ1 و MQ9 پرنده‌هایی هستند که روزانه توسط رادارها و سامانه‌های شنود ما در عراق و افغانستان کشف می‌شوند.

امیر خوش قلب درخصوص نحوه اخطار به هواپیماهای متخاصم در اطراف کشور نیز خاطرنشان کرد: ما قبل از اینکه تخلف ایجاد شود، مسیری که پرنده طی می‌کند را پیش‌بینی می‌کنیم و در همان لحظه توسط چنل‌های رادیویی اقدام به اقدام تاکتیکی می‌کنیم که یکی از آنها اخطار رادیویی است. اخطار رادیویی ما یک اخطار خصوصی نیست بلکه یک اخطار بین‌المللی و روی چنل‌های بین‌المللی خطاب به آن پرنده است و همه پرنده‌های دیگر و سامانه‌های شنود کشورهای اطراف نیز این اخطار را می‌شنوند.

وی گفت: ما آنها را ملزم می‌کنیم که به اخطارهای ما جواب دهند و نوع خواسته‌هایمان را در این اخطارها می‌گوییم و اگر آنها به این اخطار توجه نکنند وادار به اقدامات دیگر می‌شویم که البته تاکنون مورد خاصی نداشتیم زیرا آنها می‌دانند اخطارهای ما جدی و بدون تعارف است.

از معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی درخصوص نقش این قرارگاه در برخورد با آمریکایی‌ها و فرانسوی ها در ماجرای دستگیری تفنگداران آمریکایی در نزدیکی جزیره فارسی سوال کردیم اما وی ضمن خودداری از بیان جزئیات این عملیات تنها به همین جمله بسنده کرد که «این موضوع یکی از عملیات‌های ویژه و ماندگاری است که هنوز تحلیل‌های خاص پدافندی روی آن انجام می‌شود. این عملیات با نقاط قوت بسیار بالا و هم‌افزایی نیروهای مسلح انجام شده است. بعد از این عملیات دشمنان به دنبال این بودند تا نقاط قوت پدافندی ما را بفهمند زیرا ما نقاط قوت بسیاری داشتیم و در این موضوع قاطعانه برخورد کردیم.»

وی درباره توانمندی‌های پدافند هوایی در ساخت و بکارگیری انواع رادارهای برد بلند تصریح کرد: ما با توجه به نیاز دفاعی خود محدودیتی برای بُرد رادارها نداریم.

موضوع برخورد با پهپادهای مزاحم در فضای شهری -ازجمله مواردی که اخیرا در شهر تهران رخ داد و منجر به تیراندازی به سمت آنها شد- و نیز راههای دیگر برای برخورد با آنها (بدون نیاز به تیراندازی) از دیگر سوالات ما از معاون قرارگاه پدافند هوایی بود که وی اینطور جواب داد: «امروزه تجهیزات خاص و بومی دیگری در اختیار ما است که بی‌صدا و بدون اینکه کسی متوجه بشود با این پرنده‌ها برخورد می‌کنیم.»

مشروح گفتگو با معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص) را در ادامه می‌خوانید:

متولی اصلی امنیت هوایی کشور قرارگاه پدافند هوایی است که مسئولیت هماهنگی بین نیروهای دیگر را نیز داراست، امنیت فضای ایران را در چه سطحی ارزیابی می‌کنید؟

قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا(ص) به عنوان متولی امور دفاع هوایی کشور بدون هیچ تعارف و بزرگنمایی وضعیت خوب و ایده‌آلی دارد که این فقط به زبان نیست و واقعیت دارد. قرارگاه با توجه به تدابیر مقام معظم رهبری در بحث تکنیک از تمام ظرفیت‌های دفاعی کشور برای ایجاد امنیت هوایی استفاده می‌کند.

الان وضعیت کشورهای اطراف را می‌بینید که به چه شکلی است اما فضای کشور ما در سال‌های اخیر وضعیت مطلوبی داشته و این را سازمان‌های هوایی بین‌المللی نیز اذعان دارند. ما امن‌ترین فضای کشور را داریم در حالی که روزانه شاید حدود ۶ هزار پرواز از فضای کشور تردد می‌کند و در تمام آنها کار با امنیت و اقتدار صورت می‌گیرد.

مطمئن باشید از آنچه که مطالبه دفاع هوایی است کوتاه نمی‌آییم و قاطعانه به کارمان عمل می‌کنیم. بدنه قرارگاه یک بدنه جوان است و این پرسنل جوان با توکل به خدا و اراده و استفاده از تمام توان و ظرفیت‌های نیروهای مسلح یک امنیت پایدار و مطلوب را ایجاد کردند.

امنیت یک مقوله به هم پیوسته است با توجه به با توجه به فضای اطراف کشور و حضور کشورهای فرامنطقه‌ای تحلیل‌تان از این موضوع چیست؟

ما در بسیاری نقاط اطراف کشورمان خصوصاً نقاط مرزی، غربی، شرقی و سواحل جنوبی در خارج از منطقه مسئولیت دفاعی کشور، فعالیت کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای را داریم که تعداد قابل توجهی است لذا یک رصد کامل اطلاعاتی و عملیاتی از نحوه فعالیت و تردد آنها داریم.

ما حتی نوع فعالیت‌ها و برنامه‌هایشان را پیش‌بینی می‌کنیم و قطعاً در رسیدن به این موضوع از سامانه‌های راداری، شنود الکترونیک، موشکی و ... بهره می‌بریم تا چشم هیچ نامحرمی به مرزهای تعریف شده ما نیفتد. البته در طول چند سال اخیر هیچ گونه تجاوزی توسط سامانه‌های ما رصد نشده و با هر تخلفی که در انتها بخواهد به تجاوز بینجامد قاطعانه و بدون هیچ گونه تعارفی برخورد می‌کنیم.

با توجه به تفاوت‌های مرز زمینی و دریایی، نقش پدافند هوایی در سواحل و حفاظت از فضای مرزهای دریایی چگونه است؟

در مرزهای زمینی حد اتخاذ تصمیم ما همان نوار مرزی است ولی در مرزهای دریایی این موضوع تفاوت دارد. در ورای مرزهای دریای ما آبهای آزاد است که عبور و مرور زیاد کشتی‌های تجاری و نظامی و جنگنده‌ها و هواپیماها در آن صورت می‌گیرد که این ترددها بسیار بیشتر از اطراف نوارهای مرزی خشکی است.

آنچه که برای ما مهم است این است که اجازه ندهیم آنها به فضای امنیتی که برای ما تعریف شده وارد شوند. در حوزه دریایی در سواحل ما تجهیزات و سامانه‌های پدافندی به قدری است که جالی خالی در بین آنها نمی‌بینید.

هر شناوری که بخواهد از منطقه رد شود خصوصاً اگر نظامی باشد و بالای سرشان اسکورت‌های هوایی خاص مانند هواپیمای U2 و پرونده‌های بدون سرنشین آن هم با سیستم شناسایی خاموش باشد، قطعاً توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی ما تمام فعالیت‌هایشان رصد و کشف می‌شود.

در سه جزیره همیشه ایرانی تنب، بوموسی و سیری، قرارگاه پدافند هوایی در کنار سایر نیروهای مسلح فعالیت‌های دفاعی خاص خود را دارد و در این جزایر حد اتخاذ تصمیم‌های ما کیلومترها اطراف سواحل جزایر است. باوجود اینکه امکان تجاوز در مرزهای دریایی بیشتر از مرزهای زمینی است اما با این حال با تدابیر قرارگاه پدافند هوایی تاکنون مشکل خاصی نداشته‌ایم.

شایعه‌ای مدت پیش پخش شد مبنی بر اینکه جنگنده‌های اسرائیلی F35 در فضای ایران پرواز کرده‌اند، نظر جنابعالی به عنوان معاون عملیات قرارگاه پدافند هوایی چیست؟

ما این موضوع را با قاطعیت تکذیب می‌کنیم و اسناد و مدارک آن موجود است. این شایعه در شبکه‌های مجازی که شاید از روی غفلت بود پخش شد.

همین الان در تنگه هرمز و خلیج‌ همیشه ایرانی فارس و دریای عمان بخش زیادی از پرنده‌های معروف رادارگریز را داریم که پرواز می‌کنند مثل F35، F22، U2 و ... که ما همه این پروازها را توسط سامانه‌های خود کشف می‌کنیم. اینها پروازهایی هستند که با سیستم شناسایی خاموش تردد می‌کنند اما با اطمینان می‌گویم تاکنون هیچ موردی از تجاوز و پرواز جنگنده متخاصم در فضای ایران نداشته‌ایم لذا اینها شایعاتی بیش نیست.

ما تمام تحرکات دشمنان را در خارج از مرزها رصد می‌کنیم. در مرزهای شرقی تمام پروازهای رادارگریز آنها در دید رادارها و شبکه‌های شنود ما قرار دارد و اگر این موضوع بخواهد روزی اتفاق بیفتد بدون هیچ تعارف و تعللی، قاطعانه با آنها برخورد می‌کنیم زیرا این مأموریت ماست.

در خصوص بحث رادارگریز بودن توضیحی بفرمایید و اینکه آیا پرنده‌ای ساخته شده است که صد درصد رادارگریز باشد و سامانه‌های ما توان کشف آن را نداشته باشند؟

پرنده‌های رادارگریز از دو بُعد مورد بررسی قرار می‌گیرند، یکی ساختار و رنگ آنهاست که به گونه‌ای است که امواج رادارهای اکتیو را جذب می‌کند اما بحث دیگر فیزیک این پرنده‌هاست که امواج را منحرف می‌کنند تا به سمت رادار برنگردد.

با این وجود سامانه‌های پسیو و دیگر سامانه‌های ما همین پرنده‌های به اصطلاح رادارگریز را کشف می‌کنند و ما روزانه با آنها برخورد می‌کنیم. در طول 24 ساعت موردهای زیادی از اخطار به این پرنده‌ها را داریم که البته در یک نقطه هم نیست که بگوییم تمرکز ما به آن نقطه معطوف است بلکه در کل 360 درجه مرزهای دریایی و زمینی تمام فعالیت‌های آنها را رصد می‌کنیم.

درخصوص بحث سیستم شناسایی پرنده‌ها توضیح بفرمایید.

سیستم شناسایی، سیستمی است که پرنده اطلاعاتی از خودش را به گیرنده‌های زمینی می‌دهد و می‌گوید من پرنده‌ای با این مشخصات هستم. اما پرنده‌های رادارگریز و بخش زیادی از پرنده‌های نظامی و بدون سرنشین با سیستم شناسایی خاموش در اطراف مرزهای ما پرواز می‌کنند که البته با این وجود هم توسط رادارهای ما کشف می‌شوند و چیزی نیست که از دید رادارهای ما دور باشد.

مهمترین پرنده‌ای که قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌‌الانبیاء(ص) کشف کرده، از چه مدل‌هایی هستند؟

پرنده‌هایی مثل U2، F22، رافال، B52 و پهپادهای RQ4، MQ1 و MQ9 پرنده‌هایی هستند که روزانه توسط رادارها و سامانه‌های شنود ما در عراق و افغانستان کشف می‌شوند.

شبکه یکپارچه پدافند هوایی با توجه به پراکندگی نقاط پدافندی قرارگاه در کشور چه میزان عملی شده و آیا همه نقاط پدافندی با هم لینک هستند؟

در بحث شبکه یکپارچه دفاع هوایی، قطعاً آن چیزی که برای ما جزو اولویت‌هاست استفاده از یک سامانه یکپارچه است که در زمان و لحظه، تمامی اطلاعات راداری و سامانه‌های موشکی، جنگال، پهپادی و ... را تلفیق کند و به صورت یک اطلاعات کلی در اختیار تصمیم‌گیرندگان اصلی در قرارگاه پدافند قرار دهد.

ما در دوران جنگ تحمیلی هم شبکه یکپارچه پدافند هوایی داشتیم اما آن شبکه اطلاعاتش بیشتر به صورت تلفن و خطوط Hot line جابه‌جا می‌شد و شهید ستاری بنیانگذار شبکه نوین یکپارچه دفاع هوایی بود، ایشان با یک ساختار خاص، یک شبکه که مورد نیاز آن روز بود تعریف کرد که بخشی از آن داخلی و بخشی هم توسط کشورهایی که با ما در تعامل بودند تأمین می‌شد.

اما بعد از تفکیک پدافند هوایی از نیروی هوایی یک اتفاق خوب افتاد و آن تعریف و معماری جدید و به روز شبکه یکپارچه بود. این شبکه کاملاً بومی شد و در ابعاد سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و برنامه‌نویسی توسط متخصصان داخلی طراحی و تولید شد.

ما در شبکه یکپارچه پدافند هوایی دارای یک سامانه‌ی فرماندهی و کنترل کاملاً بومی و به روز و با توجه به نیازهایمان هستیم. این شبکه با هر شرایطی قابل تغییر است زیرا شبکه قبلی ما محدودیت‌هایی داشت و شاید فقط به سامانه‌های راداری متصل می‌شد اما این شبکه که امروز در پدافند هوایی نقش ایفا می‌کند با هر سامانه پدافندی قابلیت برقراری ارتباط دارد آن هم در بسترهای چندلایه با ضریب امنیتی بسیار بالا.

آنچه برای ما در این شبکه مهم است ارسال دیتا و نیازمندی‌های عملیاتی در حداقل زمان است. در خیلی موارد تصمیم‌گیری‌های ما در کمتر از یک دقیقه انجام می‌شود. در حال حاضر از طریق شبکه یکپارچه پدافند هوایی اطلاعات دورترین نقطه پدافندی در لحظه در اختیار ما است لذا چیزی نیست که در یک نقطه دوردست دیده شود و با تعلل زمانی به ما برسد. تصمیم‌گیری‌های ما در پدافند هوایی، تصمیم‌گیری‌های آنی و در لحظه است.

اخطاری که مطرح می‌شود از سوی پدافند به هواپیماهای بیگانه داده می‌شود در چه سطوحی است و رفتار آنها در قبال این اخطارها چگونه است؟

اولا باید گفت که ما تمام تحرکات پروازهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و پروازهایی که به شکلی می‌دانیم پروازهای آمریکایی ولی در قالب ائتلاف است را رصد می‌کنیم. بدون هیچ تعارفی ما از زمان برخاست، این پروازها را در دید سامانه‌های پدافندی خود داریم.

اما یک بخش تخلف است و یک بخش تجاوز. در خصوص تجاوز تاکنون موردی نداشتیم، برای مثال باید بگوییم در مرزهای دریایی حد ما 12 مایل است که اگر آنها از این 12 مایل رد شوند تجاوز محسوب می‌شود، اما قبل از آن یک فضایی است که به آن تخلف می‌گوییم و اگر وارد آن فضا شوند از دید ما تخلف صورت گرفته است که شاید از دید مجامع بین‌المللی این گونه نباشد.

ما قبل از اینکه تخلف ایجاد شود مسیری که پرنده طی می‌کند را پیش‌بینی می‌کنیم و در این لحظه توسط چنل‌های رادیویی اقدام به اقدام تاکتیکی می‌کنیم که یکی از آنها اخطار رادیویی است. اخطار رادیویی ما یک اخطار خصوصی نیست بلکه یک اخطار بین‌المللی و روی چنل‌های بین‌المللی خطاب به آن پرنده است و همه پرنده‌های دیگر و سامانه‌های شنود کشورهای اطراف نیز این اخطار را می‌شنوند و این گونه ابهت دشمنان شکسته می‌شود.

لذا ما آنها را ملزم می‌کنیم که به اخطارهای ما جواب دهند و نوع خواسته‌هایمان را در این اخطارها به رادیویی می‌گوییم و اگر آنها به این اخطار توجه نکنند وادار به اقدامات دیگر می‌شویم که البته تاکنون مورد خاصی نداشتیم زیرا آنها می‌دانند اخطارهای ما جدی و بدون تعارف است. ما روزانه در کل فضای کشور عدد قابل توجهی اخطار رادیویی می‌دهیم و مراحل بعدی ما پس از اخطار رادیویی قطعاً سخت، داغ و بدون صدا خواهد بود.

در خصوص نقش پدافند هوایی در موضوع جزیره فارسی و عکس‌العمل آمریکایی‌ها بعد از بازداشت ملوانانشان توضیحاتی بفرمایید.

این موضوع یکی از عملیات‌های ویژه و ماندگاری است که هنوز تحلیل‌های خاص پدافندی روی آن انجام می‌شود. این عملیات با نقاط قوت بسیار بالا و هم‌افزایی نیروهای مسلح انجام شده است. بعد از این عملیات دشمنان به دنبال این بودند تا نقاط قوت پدافندی ما را بفهمند زیرا ما نقاط قوت بسیاری داشتیم و در این موضوع قاطعانه برخورد کردیم.

در حوزه تهدیدات با ارتفاع پست، متوسط و بلند با توجه به سامانه‌های بومی و خرید سامانه S300 آیا هنوز با خلأ پدافندی مواجه هستیم؟

شاید این فقط مختص کشور ما نباشد و بسیاری از کشورها مشکل کشف اهداف در ارتفاع پایین را دارند و پرنده‌های متخاصم از نقاط کور راداری استفاده می‌کنند اما در طول چند سال گذشته با آمایش‌های جدیدی که انجام شد و متولی آن قرارگاه پدافند هوایی بود، اکنون پاسخگوی نیازهای پدافندی در ارتفاع و بردهای مختلف هستیم و بخش اعظم آن از توانمندی بومی استفاده می‌کنند.

ما در ارتفاع کوتاه و پست از سامانه‌های زیادی بهره می‌بریم البته در کنار این سامانه‌ها، نیروی انسانی و اطلاعات بصری نیز به ما کمک می‌کند و به دنبال این هستیم نقاط کور راداری را پوشش دهیم البته الان هم نقاط کور راداری زیادی نداریم و همه در حال پوشش دادن هستند.

سامانه باور 373 تا چه حد با S300 قابل مقایسه است و چه میزان می‌تواند نیازهای ما را برآورده کند و در چه زمانی رونمایی خواهد شد؟

با توجه به قولی که داده شده ما هم منتظریم و شاید بشود گفت که تحویل این سامانه به پدافند هوایی به روزشماری افتاده است. این سامانه یکی از نقاط قوت پدافند هوایی خواهد بود.

در خصوص رادارهای 2 هزار کیلومتری بفرمایید که آیا عملیاتی شده‌اند و آیا محدودیتی برای افزایش برد راداری در پدافند وجود دارد؟

ما الان در چرخه سامانه دفاعی کشور از سامانه‌های برد بلند استفاده می‌کنیم که این رادارها را نیز شامل می‌شود و ما با توجه به نیاز دفاعی خود محدودیتی برای بُرد رادارها نداریم.

بعد از اتفاقاتی که در تهران افتاد و به چند پهپاد شلیک شد، بحث مناطق ممنوعه پروازی در تهران مطرح شد و سؤال این است که چرا به این پهپادها شلیک شد و آیا سامانه‌هایی وجود ندارد که بتوان بدون شلیک این پرنده‌ها را در اختیار گرفت؟

در هر نظام و کشوری پایتخت آن کشور جزو اولویت‌های آن کشور است زیرا محل تصمیم‌گیری‌های سیاسی، نظامی و غیره و قسمت‌های حساس آن کشور به حساب می‌آید. در کشور ما هم تهران از اولویت‌های خاص پدافندی است و شاهد بودیم پدافند با پرنده‌هایی که چند وقت پیش آمدند، قاطعانه و در لحظه برخورد کرد.

البته این پرنده‌ها مربوط به بخش داخلی کشور بود که به ممنوعیت پروازی در محدوده تهران توجه نکرده بودند و ما با آنها برخورد کردیم. شاید در آن مقطع با تیراندازی به آنها برخورد شد ولی الان تجهیزات خاص و بومی در اختیار ما است که بی‌صدا و بدون اینکه کسی متوجه بشود با این پرنده‌ها برخورد می‌کنیم و الان وضعیت مطلوبی داریم.

آیا سامانه موشکی S300 در حال حاضر عملیاتی است و مورد استفاده قرار گرفته است؟

S300 در چرخه دفاعی کشور ما وارد شده و عملیاتی است و هیچ مشکل خاصی ندارد و ما از تمام توانمندی‌های S300 با توجه به تعریف نوع تاکتیک خودمان استفاده می‌کنیم لذا این سامانه با وضعیت بسیار نرمال و با کارایی صد درصد در اختیار پدافند هوایی است.