گزارش جام‌جم از راهکارهای کارشناسان برای مدیریت مصرف سوخت

چرا کارت سوخت باید برگردد؟

مقابله با هدر رفت منابع یکی از تاکیدات همیشگی رهبر معظم انقلاب است که در دیدار اخیرشان با اعضای هیات دولت به مهم‌ترین آنها پرداختند.
کد خبر: ۱۱۶۲۰۴۳

به گزارش جام‌جم، رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت «بد استفاده کردن از ظرفیت‌ها و منابع داخلی» را از جمله مشکلات موجود در بحث مدیریت اقتصادی خواندند و پرسیدند: ایران که جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است، چرا باید بنزین وارد کند؟ درحالی‌که می‌توان با ساخت پالایشگاه و تولید و حتی صدور فرآورده‌های نفتی از نعمت بزرگ ذخایر نفتی، استفاده صحیح کرد. رهبر معظم انقلاب مصرف بیش از صد میلیون لیتر بنزین در روز را نمونه دیگری از استفاده بد ظرفیت‌ها و منابع داخلی خواندند و افزودند: وزارت نفت و دیگر مسئولان دولتی راه‌های کاهش مصرف بنزین را پیگیری کنند. در این ارتباط می‌توان به عملکرد وزارت نفت در حوزه مدیریت مصرف اشاره کرد، اما باید توجه داشت که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد. این داستان این روزهای اقتصاد کشور است که در شرایط سخت، تصمیماتی آسان می‌گیریم و در شرایط آسان، تصمیمات سخت.

از چند ماه آینده تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران آغاز میشود؛ هرچند جزئیات برنامه تحریمی آمریکا علیه ایران اعلام نشده، اما قطعا در چارچوب اقتصاد مقاومتی، باید از هماکنون نقاط آسیبپذیری اقتصاد کشور را شناسایی و برای رفع ضعفها کمر همت بست. یکی از بخشهایی که بیم آن میرود مورد تحریم آمریکا قرار گیرد، صادرات بنزین و فرآوردههای نفتی به ایران با هدف اعمال فشار بر مردم است. با وجود توسعه ظرفیت پالایشی کشور در سالهای اخیر، هنوز میزان تولید و مصرف بنزین در کشور با هم برابر نیست و با عدم مدیریت در این بخش تحریمها اثرگذار خواهد بود. موضوع تحریم بنزین مشکلی غیرقابل حل نیست و میتوان از تجارب گذشته بهره برد. سال 91 زمانی که تحریمهای شورای امنیت با رایزنی دولت اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا علیه ایران صورت گرفت تولید بنزین کشور با مصرف فاصله زیادی داشت و دولت دهم تصمیم گرفت با استفاده از ظرفیت صنایع پتروشیمی، از این بحران بگذرد. اکنون شرایط اقتصادی کشور در دولت دوازدهم مشابه همان زمان است و دوباره شاهد بازگشت تحریمها هستیم. با این تفاوت که در طول سالهای گذشته تولید بنزین، افزایش چشمگیری داشت اما به دلیل کنترل نشدن مصرف نتوانستیم نقطه تعادل در این بخش را پیدا کنیم.

آخرین آمار تولید بنزین در کشور به حدود 90 میلیون لیتر در روز میرسد اما میزان مصرف چند میلیون لیتر بیشتر از تولید است و همین اختلاف میتواند پاشنه آشیلی برای اقتصاد و امنیت کشور محسوب شود.

در این میان، کاهش عرضه بنزین سوپر در روزهای اخیر مطرح شده است. صحبت کارشناسان و افراد صاحبنظر در این حوزه نشان میدهد علت نبود بنزین سوپر در جایگاهها، افزایش تولید و ذخیرهسازی بنزین معمولی در مخازن است و وزارت نفت بهدنبال بالا بردن ظرفیت ذخیرهسازی بنزین در کشور است که بعد از تحریمهای نفتی مشکلی کشور را در این خصوص تهدید نکند.

در شرایط فعلی به نظر میرسد بهترین راهکار برای مقابله با تحریمها، استفاده از کارت سوخت برای همه خودروهاست و در این صورت مشخص میشود که یک خودرو چه میزان مصرف دارد؛ اما برخی کارشناسان معتقدند پایین بودن نرخ بنزین باعث شده هم مصرف افزایش یابد و هم در بحث قاچاق شاهد رشد باشیم؛ نظریه شکستخوردهای که قبلا هم مطرح شده بود و با افزایش نرخ بنزین به 1000 تومان و تکنرخی شدن آن نه مصرف کاهش پیدا کرد و نه قاچاق.

در ماه گذشته سرهنگ سید علی میر احمدی جانشین فرمانده انتظامی لرستان از کشف یکصد هزار لیتر گازوئیل قاچاق خارج از شبکه توزیع در خرمآباد خبر داد. این تنها بخش کوچکی از قاچاق سوخت در کشور است که با رصد مصرف میتوان تا حد زیادی با این موضوع مقابله کرد.

سیدمحمدرضا موسویخواه، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران در واکنش به این اخبار اعلام کرد که وزارت نفت مسئول مبارزه با قاچاق بنزین نیست. وی با تاکید بر اینکه هر سازمانی باید به وظیفه خود عمل کند، اظهار کرد: اگر تاکنون هر سازمانی به وظیفه خود بخوبی عمل میکرد، موضوع قاچاق سوخت در کشور پدیدار نمیشد، اما متاسفانه برخی عادت کردهاند وظایف خود را نادیده انگاشته و دیگران را مقصر جلوه دهند. صحبتهای این مقام مسئول در حالی مطرح میشود که اگر هر وسیله نقلیه از کارت سوخت خود استفاده میکرد تا حد زیادی جلوی قاچاق سوخت گرفته میشد، اما کوتاهی وزارت نفت در این زمینه باعث شد تا بنزین به کشورهای دیگر به صورت غیر قانونی صادر شود.

فوب خلیج فارس

براساس قانون هدفمندی یارانهها قیمت بنزین باید 95 درصد فوب خلیج فارس باشد و در این راستا نرخ بنزین در دولت یازدهم به هزار تومان رسید که فاصله اندکی با نرخ فوب خلیج فارس داشت، اما با افزایش نرخ دلار در اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری فاصله نرخ بنزین در داخل با فوب خلیج فارس زیاد شد و کارشناسان به استناد همان قانون مدام حرف از گرانی را به میان میآوردند. این صحبتها در حالی مطرح میشود که دولت مسئول اصلی کاهش ارزش پول ملی است و مقابله با بحث قاچاق که این روزها صرفه اقتصادی زیادی دارد بازگرداندن نظام کارت سوخت به منظور رصد مصرف و در نهایت سهمیهبندی بنزین در کشور است.

استفاده از کارت سوخت اجباری شود

سلام امینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به کمبود تولید بنزین نسبت به مصرف به خبرنگار ما تصریح کرد: شرایط فعلی بسیار ویژه است و هر کار غیرکارشناسی میتواند به بیاعتمادی مردم منجر شود، اما در مورد بنزین که یک کالای استراتژیک محسوب میشود باید در نظر داشت با بازگشت تحریمها به مشکل خواهیم خورد و مجبور به احیای نظام سهمیهبندی میشویم.

وی تاکید کرد: اکنون به دلیل شرایط ویژه باید اعلام شود که سوخت رسانی در جایگاهها تنها با ارائه کارت سوخت وسیله نقلیه ممکن خواهد بود. با اجبار این موضوع قطعا مصرف، کاهش خواهد یافت و از میزان قاچاق کاسته خواهد شد. در حال حاضر یک فرد با قاچاق بنزین به کشورهای همسایه میتواند در آمد زیادی به دست بیاورد که با احیای نظام کارت سوخت دست آنها کوتاه خواهد شد.

امینی با اشاره به اینکه فعلا نیاز به سهمیهبندی بنزین نداریم افزود: اگر استفاده از کارت سوخت اجباری شود میزان مصرف هر خودرو مشخص میشود و دیگر نیازی به سهمیهبندی نیست. هر خودرو بر اساس نیاز بنزین مصرف میکند و سود قاچاق در این بخش کم خواهد شد.

سهمیهبندی بنزین

هدایتا... خادمی، نایبرئیس کمیسیون انرژی مجلس طی اظهارنظرهای مختلف درباره مدیریت مصرف سوخت اعلام میکند اگر هر خودرو با استفاده از کارت سوخت شخصی خود اقدام به سوختگیری کند میزان مصرف هر خودرو مشخص شده و در آن صورت نهادهای نظارتی میتوانند با کارت سوختهایی که مصرف بسیار بالایی دارند برخورد کنند.

وی تاکید کرده در شرایط عادی باید نظام سهمیهبندی بنزین اجرا شود و زمانی که بحران تحریم فرا میرسد آمادهسازی افکار عمومی برای انطباق با شرایط پیشآمده سخت خواهد بود. موضوعی که در بحث ارز هم رخ داد و موجب هدررفت منابع ارزی کشور شد.

منفعت 100 میلیارد دلاری

در مورد ابقای کارت سوخت مرکز پژوهشهای مجلس گزارشی منتشر کرد که در آن به دستاوردهای استفاده از این منبع اطلاعاتی اشاره شده بود. در این گزارش با اشاره به اینکه اجرای طرح سهمیهبندی بنزین با استفاده از سامانه هوشمند سوخت براساس بند «و» تبصره «13» قانون بودجه 1386 و همزمان با قوت گرفتن زمزمههای تصویب طرح تحریم فروش بنزین توسط آمریکا صورت گرفت، آمده است: «با اجرای این طرح، روند فزاینده قاچاق و مصرف بنزین متوقف شد و واردات نیز کاهش یافت. منفعت اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم ناشی از اجرای این طرح در مدت هشت سال، حدود 100 میلیارد دلار برآورد شده که 75 میلیارد دلار آن بهطور مستقیم ناشی از کاهش مصرف و واردات بنزین است. اجرای طرح کارت هوشمند دستاوردهای علمی ـ فنی ـ مدیریتی قابل توجهی نیز داشته است که جلوگیری از قاچاق سوخت، صرفهجویی در مصرف سوخت در ابعاد ملی، بازخوانی دیدگاه بازوی کارشناسی مجلس درباره کارت سوخت، بازگشت سرمایه بسیار سریع، کاهش واردات بنزین و زمینهسازی برای بیاثر کردن تحریم واردات، بازخوانی دیدگاه بازوی کارشناسی مجلس درباره کارت سوخت، ایجاد بستر لازم برای افزایش قیمت بنزین تا سطح نرخهای بینالمللی، اثبات کارآمدی قیمتگذاری چندنرخی در شرایط خاص، ایجاد تنوع در سبد سوخت کشور و افزایش مصرف CNG، کسب تجربه مدیریت یکپارچه طرحهای بزرگ، ایجاد بانک اطلاعات روزآمد از خودروها، ایجاد بستر لازم برای اعمال انواع سیاستهای تنظیمی، ارتقای سطح فناوری در حوزه اطلاعات و ارتباطات در کشور (کارت هوشمند الکترونیکی) و ایجاد فرصتهایی برای صادرات فناوری و خدمات فنی، حل مشکل مخابراتی برخی روستاهای کشور و ایجاد امکان مدیریت عرضه سوخت در شرایط بحران و وقوع حوادث طبیعی بخشی از این موارد را شامل میشود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها