روی خط شــفافیـت

فروغی نوشته بود: در دوره جدید شبکه سه، استراتژی «سکوت» در برابر«دروغ» و«تهمت» به تاریخ پیوسته و همه آنها در موجی معکوس به اصل ایجاد آن برمی‌گردد. شاید بشود برنامه به موقع و صریح روزگذشته حالا خورشید را در همین زمینه ارزیابی کرد. برنامه‌ای که در آن به‌بررسی ماجرای منتسب به احسان علیخانی پرداخته شد.

عصر دیروز برنامه «حالا خورشید» میزبان احسان علیخانی، مجری و تهیه‌کننده برنامه «ماه عسل» بود تا او پیرامون شایعاتی که اخیرا برای خود و برنامه‌اش ایجاد شده بود، سخن بگوید. این نخستین بار نیست که حالا خورشید دست به چنین اقدام به‌روزی زده و هفته پیش با دعوت از مدیر گروه اجتماعی شبکه سه سیما، به شایعات ایجاد شده برای این شبکه پاسخ گفت. رضا رشیدپور هفته گذشته در برنامه پرمخاطب و البته گهگاه پرحاشیه‌اش اعلام کرد که در رویکرد جدید این برنامه، قصد دارد به حاشیه‌زدایی از اخبار روز بپردازد و از همه مدیران رسانه ملی و دیگر چهره‌های فعال دعوت کرد تا از پخش زنده و عصرگاهی این برنامه، به عنوان تریبون و فرصتی برای صحبت بی‌واسطه با مخاطبان و مردم سود بجویند. در این راستا این بار احسان علیخانی به برنامه آمد تا زنده و مستقیم، رودرروی رشیدپور بنشیند و از شایعاتی که پیرامون دریافت مبالغ هنگفت از سوی او توسط موسسه ثامن‌الحجج مطرح شده بود، سخن بگوید.

از کجا شروع شد؟

رشیدپور در اولین بخش از برنامه، با پخش خلاصه‌ای از برنامه صبح، آن‌چه گذشته و دلیل حضور علیخانی در برنامه عصر شده بود را به روی آنتن فرستاد و تاریخچه موسسه ثامن‌الحجج و فساد نسبت داده شده به آن را دوباره مرور کرد. احسان علیخانی، مجری برنامه ماه‌عسل در ابتدای صحبت‌هایش گفت: «هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم در میانه زندگی روزمره‌ای که دارم، اسمم را اینچنین و به‌صورت مخفف در اخبار ببینم. من تهیه‌کننده‌ای هستم که با برآورد و نظارت و ارزیابی، همواره کارم را در تلویزیون به این شیوه انجام داده‌ام. از اوایل دهه 80 به بعد اسپانسرها به تلویزیون وارد شدند و تامین بخشی از هزینه‌های تولید را بر عهده گرفتند؛ برای مثال مجموعه پایتخت که هر سال با اسپانسر مقابل دوربین می‌رود. این رویه جدید صداوسیماست و مدیران رسانه ملی هم بر آن تاکید دارند؛ چرا که در شرایط حاضر به روش دیگری نمی‌شود برنامه ساخت.

علیخانی افزود: صادقانه می‌گویم که در مواردی از حرف‌ها و اخباری که می‌شنوم، دلسرد شده‌ام. سوژه‌های برنامه‌های من از بین مردم انتخاب می‌شوند و من با آنها غریبه نیستم؛ اما چرا آنها با من غریبگی می‌کنند و این‌قدر زود تصمیم می‌گیرند؟ با این حال باز به مردم حق می‌دهم؛ چرا که آنها در معرض این اخبار قرار دارند. مجری ماه‌عسل با اشاره به روند برنامه‌سازی در سیما خاطرنشان کرد: من هم شهروند این جامعه هستم و حق تصمیم بیشتری ندارم. نهادی شکل گرفته و بزرگ شده، بیلبوردهایش را در سطح شهر دیده‌ایم و بعد پیشنهاد همکاری با ما را داده؛ ما هم از تلویزیون استعلام گرفتیم و نامه فعالیتشان تایید شد. این روالی است که برای هر برنامه‌ای اتفاق افتاده و اگر نامه‌ای داده‌اند، حتما مجوز این کار را داشتند. علیخانی تاکید کرد: من در این زمینه به مجوز بانک مرکزی اعتماد کردم. هیچ کالا یا نهادی بدون مجوز وارد تبلیغات در تلویزیون نمی‌شود و ما طی سال‌ها به این تجربه و آگاهی رسیده‌ایم.»

فعالیت در چارچوب

علیخانی در ادامه صحبت‌های خود، با اشاره به برنامه‌هایی که در این سال‌ها با مشارکت موسسه ثامن‌الحجج روانه آنتن کرد، گفت: از سال 91 به بعد، ما در مجموع شش برنامه با همکاری این موسسه ساختیم؛ برای مثال برنامه «دو نیمه سیب» که در تحویل سال 92 به مدت شش شب روی آنتن رفت یا «ماه‌عسل» سال 92 که نقطه‌عطفی در سری‌های ماه‌عسل بود. من اینجا هستم چون باید از خودم، همکارانم، برنامه‌ام و خانه‌ام (تلویزیون) دفاع کنم. من توهم توطئه ندارم؛ اما می‌گویم تقصیر خودمان است. چون وقتی از مطالبات مردم روی آنتن می‌گوییم، پس برایمان حاشیه می‌سازند. در ادامه رضا رشیدپور جوابیه‌ای را که ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه سیما در دفاع از علیخانی گفته بود، برای مخاطبان قرائت کرد. کریمان گفته بود: شخص علیخانی و سازمان صداو‌سیما پیگیر مطالب مطرح شده هستند و تا روشن نشدن ماجرا، دست از مطالبه‌گری برنخواهند داشت... آیا مجری این شبکه خارج از عرف برنامه‌سازی و ساختار شبکه پول را دریافت کرده؟ نه، کار علیخانی در چارچوب مشخص و با نظارت سازمان صداوسیما صورت گرفته است. رشیدپور همچنین توییت حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور را هم برای مخاطبان خواند. آشنا نوشته بود: «از شورای محترم نظارت بر سازمان صداوسیما خواهیم خواست که موضوع رابطه مالی و تبلیغاتی گذشته و حال سازمان، شبکه‌ها و برنامه‌های مختلف را با موسسات مالی و اعتباری و پروژه های ساخت و ساز متخلف یا غیرمجاز را در دستور کار قرار دهد.» رشیدپور تاکید کرد: مردم با اعتماد به بانک مرکزی، به موسسات اعتماد می‌کنند و پول و سپرده‌شان را به آنها می‌سپارند. ای کاش نظارت بیشتری از طرف بانک مرکزی برای فعالیت این موسسات وجود داشته باشد. علیخانی تصریح کرد: این مبلغ منتشر شده، مربوط به شش برنامه است و نه فقط یک قسمت برنامه. در دوران مدیریت قبلی، روزی با من تماس گرفتند و گفتند که دیگر حق اعلام نام موسسه ثامن‌الحجج را در برنامه‌ات نداری و من هم دیگر اعلام نکردم. بعد هم که خبر انحلال این موسسه اعلام شد.

ای کاش پرس‌وجویی...

مجری برنامه حالا خورشید در ادامه به نام روزنامه شرق که منتشر کننده اصلی این گزارش هم بود، اشاره کرد و علیخانی گفت: ای کاش همیشه بتوانیم اسم‌ها را این‌طور واضح و رسا بگوییم؛ فقط کاش اول با ما صحبت می‌کردید و از صحت و سقم ماجرا آگاه می‌شدید. تاکید می‌کنم که مبلغ اعلام شده، برای سه‌سال و نیم برنامه‌سازی و دستمزد حدود هزار نفر نیرو بود. مگر می‌شود منِ مجری بیایم و خیلی راحت بگویم سه میلیارد تومان به من بدهید و من برایتان تبلیغ می‌کنم؟

احسان علیخانی در ادامه حرف‌های خود با اشاره به مبالغی که برای حضور مهمانان در برنامه‌ها گرفته بود، افزود: این مبالغ در قالب هدایایی است که در همه برنامه‌ها وجود دارد و بارها روی آنتن اعلام شده‌اند. کسی که بخواهد کار خلافی انجام بدهد، آن را توی پستو انجام می‌دهد و روی آنتن نمی‌آورد.

علیخانی همچنین از برنامه‌های موفق سیما چون حالا خورشید، خندوانه، دورهمی، 2018 و دیگر برنامه‌هایی که همه با مشارکت اسپانسرها روی آنتن می‌روند، نام برد و گفت: برای همه این برنامه‌ها در مقاطعی حاشیه‌سازی شده است. ما مجبوریم که از اسپانسر استفاده کنیم و مطالبه‌مان برای افزایش بودجه را بارها روی همین آنتن گفته‌ایم.

بانک مرکزی پاسخ دهد

در بخش دوم برنامه، علی خضریان فعال رسانه‌ای در این برنامه حضور پیدا کرد. خضریان مدارکی هم با خود همراه داشت و نامه‌هایی مبتنی بر ممنوعیت فعالیت موسسه ثامن‌الحجج و متوقف کردن تبلیغات مربوط به آن را ارائه داد. خضریان گفت: مشکل اینجاست که در بخش نظارت بانک مرکزی، افرادی مشغول هستند که تخصصی در حوزه کارشان ندارند. باید ببینیم چه اتفاقی افتاده که این موسسات در تابلویشان عبارت «تحت نظارت بانک مرکزی» را درج می‌کردند و کسی هم نظارتی نمی‌کرد. چه اتفاقی افتاده که در 10/4/93 بر اساس اذعان یکی از اعضای شورای پول، انحلال این موسسه اعلام می‌شود اما باز موسسه فعالیت می‌کند. مگر خیلی‌ها تحت تاثیر ماه‌عسل در طرح محسنین ثبت‌نام نکردند؟ خب خیلی‌ها هم بر اساس تاثیر برنامه ماه‌عسل پولشان را در آن موسسه گذاشتند. باید مسئولان بانک مرکزی بدون تفکر جناحی با متخلفان برخورد کنند و آنها سه بار محاکمه شوند؛ چرا که علاوه بر آن خلاف، کارشان به معنای خیانت به مردم و بازی با آبروی نام ائمه هم بوده است.

احسان علیخانی در پایان این برنامه تاکید کرد: تلویزیون سال‌هاست که با مشکل بودجه مواجه است و در چنین شرایطی نمی‌تواند برنامه‌های تازه تولید کند. باید چاره‌ای برای این قضیه اندیشیده شود. موسسه مالی و اعتباری ثامن‌الحجج تا روزی که اسپانسر برنامه ما بود، حتی یک مورد شکایت هم نداشت و همه این ماجراها بعد از آن رخ داد. همچنین رشیدپور باز از اسامی نام برده شده در برنامه دعوت کرد که برای پاسخگویی، در روزهای آینده برنامه حضور پیدا کنند. او گفت: مردم باهوش‌تر از آن هستند که ماجراهای انحرافی، ذهنشان را از مطالبات اصلی‌شان دور کنند. برنامه جنجالی حالا خورشید با اجرای رضا رشیدپور و حضور احسان علیخانی، دیروز عصر به صورت زنده از شبکه سه سیما روی آنتن رفت.

زهرا غفاری

رسانه