با کودک لجباز چه کنیم؟

بارها او را تنبیه کرده‌ام، اما فایده‌ای نداشته و هرروز بدتر از قبل می‌شود. لطفا مرا راهنمایی کنید. این مشکل که یکی از مخاطبان چاردیواری برای ما ارسال کرده، شاید از فراگیرترین مسائلی باشد که خانواده‌های دارای فرزند هر روز با آن مواجه می‌شوند. معمولا همه کودکان در برهه‌ای از زمان رشد خود، شروع به لجبازی می‌کنند که صد البته برخی از کودکان نسبت به سایرین بسیار لجبازتر هستند، اما با این حال لجبازی از جمله خصایص نامطلوب قابل اصلاحی است که با به کار بستن چند راهکار ساده زیر می‌توان با آن مقابله کرد.

آموزگار لجبازی نباشید

کودکان تقلیدگران خوبی هستند و معمولا بسیاری از رفتارها را از والدین و اطرافیانشان ضبط و ثبت و به وقت لزوم از آنها استفاده می‌کنند. اگر کودک شاهد لجبازی شما باشد یا اصرار و پافشاری‌هایی نابجای شما را برای انجام کاری مشاهده کند، بی‌شک یاد خواهد گرفت چطور می‌تواند با لجبازی، دیگران را تسلیم و مجبور به اطاعت از خویش کند. به خاطر داشته باشید آموزش‌های عملی، موثرتر و اجرایی‌تر از آموزش‌های تئوریک هستند. تا زمانی که خود عامل به عملی باشید هرگز نمی‌توانید با نامطلوب معرفی‌کردن رفتار یا نهی‌کردن از ارتکاب به آن، باعث اصلاح و حذف آن رفتار شوید.

با همسرتان هماهنگ باشید

هماهنگی والدین در اصول تربیتی، یکی از مهم‌ترین مولفه‌های موفقیت در تربیت کودک لجباز محسوب می‌شود. چه بسا تعارض والدین در این مهم، باعث لجبازتر شدن کودک یا بروز مشکلات دیگری در رفتار کودک می‌شود، بنابراین توصیه می‌کنیم تحت هر شرایطی با همسرتان هماهنگ باشید یا در‌صورت توافق نداشتن با یکدیگر، کودک را متوجه این موضوع نکنید. بهتر است با همسرتان در این‌باره که فرزندتان مجاز به انجام چه کارهایی هست و چه کارهایی نیست، هماهنگ باشید. همچنین باید بدانید در صورتی که فرزندتان از حدود مشخص شده تجاوز کرد چگونه باید با او برخورد کنید. یادتان باشد هماهنگی، ثبات و استمرار در این امر، بسیار حائز اهمیت است.

رشوه دادن ممنوع

معمولا کودکان هنگام استیصال و درماندگی، صرفا برای رسیدن به مطلوب خود شروع به داد و فریاد، گریه و زاری، نافرمانی و‌... می‌کنند، آنان بخوبی می‌دانند این روش، تنها شیوه‌ای است که به وسیله آن می‌توانند والدین‌‌شان را خسته و تسلیم کنند و چه بسا بسیاری از والدین ناآگاه یا بی‌حوصله نیز، ناخواسته مرتکب این خطا می‌شوند و به بهانه ساکت کردن کودک، با دادن امتیاز یا رشوه، زودتر از همیشه خواسته او را اجابت می‌کنند، چنین رفتارهای ناآگاهانه باعث تقویت و شدت گرفتن رفتار لجبازی در کودک می‌شود.

روان‌شناسان برای مواجهه با این مساله، به والدین توصیه می‌کنند برای پرهیز از ارائه هر‌گونه رشوه و پاداش به کودک لازم است فقط به رفتارهای مطلوب و مثبت او توجه کنند و متناسب با مطلوبیت رفتار نیز، کودک را تشویق و پاداش دهند.

از سوی دیگر بهتر است زمانی‌هایی که کودک لجبازی می‌کند به او بی‌توجهی کنید و او را نادیده بگیرید، کودک شما باید یاد بگیرید با تندخویی و لجاجت راه به جایی نخواهد برد.

از سوی دیگر، ناکامی و احساس شکست در رسیدن به اهداف خود و احساس یاس و ناامیدی از دیگر عواملی است که کودک صرفا به خاطر جبران این وضعیت خود، شروع به لجبازی می‌کند.

همچنین بروز ندادن خشم، اضطراب و تنش‌های درون خانوادگی، والدین سلطه‌گر، سرزنش و امر و نهی بیش از حد به کودک، عدم اعتماد به نفس، مقاومت در برابر تغییر یا ترس‌های غیر منطقی نیز باعث لجبازی در کودک می‌شود.