طلبه‌های خاص

نزدیک افطار است؛ طلبه‌ها در صف وضو گرفتن ایستاده‌اند. در سالن اجتماعات مسابقه «جنگ قرآنی» به مراحل حساس و پایانی خود رسیده است، این را از سر و صدا و تشویق‌ طلبه‌ها می‌شود فهمید. از کنار حجره‌ها که بگذرید، صدای مباحثه، روضه‌خوانی، قرائت و سخنرانی به گوش می‌رسد. موذن که شروع به اذان گفتن می‌کند، حجره‌های تمام راهرو از صدای صلوات پر می‌شود و خبر از پایان کلاس‌ها تا بعد از افطار می‌دهد. آموزش زبان انگلیسی، دفاع شخصی و نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای فقط بخشی از کلاس‌های ویژه و خاص این مدرسه است.

در مدرسه علمیه دارالسلام طلبه‌هایی که 14 تا 24 سال دارند مشغول تحصیل‌اند بیشتر آنها ساکن تهران و تعدادی هم از اهالی شهریار و کرج هستند.

مسئولان مدرسه شرایط سختی نیز برای ورود آنها در نظر می‌گیرند برای نمونه آنها باید معدل بالای 19، تائید حسن اخلاق خود و خانواده داشته باشند و بعد از پشت سرگذاشتن آزمون، مصاحبه و تحقیق‌های میدانی از محل زندگی‌شان به مدرسه وارد می‌شوند. مسئولان مدرسه بر حساسیت در پذیرش طلاب تاکید دارند و می‌گویند از همان زمان پیش ثبت نام تا پایان دوره ــ ده سال ــ در مدرسه طلاب تحت کنترل هستند، اخلاق با کسب نمره ممتاز می‌تواند تضمین اتمام دوره شود. در غیر این صورت طلبه به حوزه‌های دیگر منتقل یا به کل اخراج می‌شود. «معلم راهنما» به عنوان نزدیک‌ترین فرد به طلبه شاخص و تعیین کننده لیاقت و صلاحیت فرد برای ماندن در مدرسه است. این عنوان فقط در مدرسه دارالسلام مرسوم است.

آقای شهردار مدرسه

نماز مغرب و عشا و صرف افطار تمام شده است‌. طلبه‌های سال دوم سفره و بساط افطار را در حضور «شهردار» جمع می‌کنند. شهردار، طلبه‌ای ناظر بر کارهای مربوطه به پذیرایی و نظم و ترتیب دادن کلاس‌ها است. او با رای بقیه طلبه‌ها انتخاب می‌شود.

ساعت از 21 گذشته است، حجره‌های کوچک شش‌متری با وسایل ابتدایی آموزشی، دوباره جان گرفته‌اند. حین عبور از راهرو صدای تلفظ کلمات انگلیسی طلبه‌ها به گوش می‌رسد. «آموزش زبان انگلیسی در کنار زبان عربی از مهم‌ترین امتیازهای مدرسه دارالسلام نسبت به سایر حوزه‌های علمیه است. بعد از پایان دوره آموزش زبان انگلیسی، طلبه‌ها باید زبان سومی را هم برای آموختن انتخاب کنند. هدف از این کار افزایش توانایی تبلیغ دین اسلام به زبان‌های مختلف در سراسر جهان است.» طلبه‌ای که بتازگی به لباس روحانیت ملبس شده و استاد کلاس است این توضیحات را می‌دهد. آن‌طور که او می‌گوید اخیرا در تهران هیات انگلیسی زبان‌های تهران را تشکیل داده‌اند و جلسات و برنامه‌های این هیات را طلبه‌های این مدرسه برگزار می‌کنند.

24 ساله متفاوت

دانش‌آموزان از کلاس هشتم مدرسه را ترک و به حوزه علمیه می‌آیند. به ظاهر خیلی از مطالبی را که در دبیرستان‌های عادی به آنها آموزش می‌دهند از دست می‌دهند، اما مسئولان مدرسه دارالسلام می‌گویند: «در دوره ده ساله که طلبه‌ها در حوزه حضور دارند علاوه بر کلاس‌های تخصصی دینی و حوزوی کلاس های، تاریخ معاصر و جهان، ادبیات فارسی و عرب، مبانی سیاست، آموزش خطاطی را تا سطح‌های عالی و ممتاز پشت سر می‌گذارند.»

آن طور که استادان و طلبه‌ها توضیح می‌دهند تمام تلاش مسئولان مدرسه، تربیت طلبه‌هایی مطلع و آگاه به مباحث علمی روز در کنار مسائل دینی است. طلبه زمانی که 24 سالش می‌شود و از مدرسه با مدرکی معادل کارشناسی ارشد خارج می‌شود تمام آموزش‌های لازم در بحث فقه و دین را دیده است‌. علاوه بر این طلبه‌ها آموزش‌هایی در زمینه‌های دیگر از جمله فناوری، مهارت‌های زندگی و تدریس را نیز فراگرفته‌اند و می‌توانند براحتی در جامعه به امر تبلیغ بپردازند.

دستاوردها و تلاش‌های استادان و بزرگان روحانیت در مدرسه دارالسلام خیلی زود به ثمره رسیده است و اکنون کلاس طلبه‌های سال اول را طلاب سال‌های بالاتر برگزار می‌کنند. ‌

اعزام طلاب مدرسه به شهرستان‌های جنوب شرق استان تهران برای تبلیغ مسائل دینی، تدریس طلبه‌های سال‌های بالاتر در کلاس‌های طلبه‌های سال اول، برپایی مراسم‌ روضه خوانی، مداحی و مباحث در خارج از مدرسه برای مردم از جمله فعالیت‌های طلبه‌های مدرسه علمیه دارالسلام بعد از گذراندن سال اول طلبگی است.

مرکز نشر دارالسلام

همزمان با شروع به‌کار مدرسه دارالسلام مرکز نشر این مدرسه نیز شروع به فعالیت می‌کند. مسئولان مدرسه درباره اهمیت انتشارات مدرسه به جام‌جم می‌گویند طلبه‌ها بعد از چند سال تحصیل در مدرسه به درجه‌ای از دانش و مسائل دینی می‌رسند که دست به قلم و صاحب اندیشه می‌شوند. از این رو مدرسه برای نشر و ساماندهی به مطالب طلبه‌ها اقدام به تاسیس انتشارات کرده است. همچنین در مرکز نشر، کتاب‌هایی با عنوان سخنرانی‌هایی که بزرگان روحانیت در مدرسه انجام داده‌اند چاپ می‌شود. توضیحات مسئولان مدرسه حکایت از آن دارد که انتشارات این حوزه علمیه، روزهای پرکاری تا امروز داشته است، چاپ و نشر سخنرانی‌های علما و بزرگان روحانیت در مدرسه، چاپ کتاب‌های استادان حاضر در مدرسه و تهیه و تنظیم دستنوشته‌های طلبه‌ها فقط بخشی از فعالیت‌های این بخش از مدرسه درالسلام است. این مرکز بتازگی در پی آن است تا کتاب شعری را با عنوان «شعر طلاب» که شعرهایش را خود طلبه‌های مدرسه سروده‌اند، منتشر کند.

طلاب-فرهیخته

جامعه امروز ما بیش از هر زمانی نیازمند طلاب و روحانیون فرهیخته و اثرگذار با قابلیت‌های مختلف در شخصیت و دانش است. حجت‌الاسلام والمسلمین حسین اسکندری، مؤسس و مسئول مدرسه علمیه دارالسلام نیز با تائید این مساله می‌افزاید: چنین ضرورتی باعث شد مدرسه علمیه دارالسلام با مأموریت هدایت و پرورش نیروهای مستعد در راستای رسالت اصلی روحانیت، اهدافی را از جمله شکوفایی، پرورش جامع و کامل استعدادهای طلاب با استفاده بهینه از فرصت‌های نوجوانی و جوانی دنبال کند. او ادامه می‌دهد: از نظر ما طلبگی یعنی تحصیل علوم الهی همراه تهذیب نفس در حوزه با مأموریت تبلیغ و هر چه برنامه‌ها و اهداف با این تعریف و مأموریت سازگارتر باشد، حوزه موفق‌تر خواهد بود. آنچه این حوزه را از سایر مراکز مشابه متمایز کرده تلاش برای تحقق کامل این مأموریت بوده است.

دفاع شخصی، ورزش طلبگی

یکی از نادرترین اتفاقاتی که در هیچ حوزه علمیه دیگر نمونه آن را شاهد نیستیم آموزش دفاع شخصی است‌. مدرسه علمیه درالسلام، رشته ورزشی دفاع شخصی را برای آموزش به طلبه‌های خود انتخاب کرده است. قسمت جالب ماجرا این است شرکت در کلاس‌های این رشته اختیاری نیست و طلبه‌ها حتما باید در زمان‌های تعیین شده لباس رزم بپوشند و در کلاس حاضر شوند.

یکی از مربیان حاضر در سالن ورزش درباره انتخاب این رشته برای آموزش در مدرسه به جام‌جم می‌گوید: چون فطرت انسان بیشتر دفاع از خود است تا حمله، رشته دفاع شخصی را که در آن بیشتر سبک‌های دفاع از خود وجود دارد، انتخاب کردیم.

این طلبه سال پنجم که به درجه مربیگری در این رشته رسیده است درباره سلاح‌های این رشته می‌افزاید: نانچاکو، شمشیر و چوب از مهم‌ترین سلاح‌هایی است که از آن در بخش مبارزه و نمایش استفاده می‌شود.

طلبه‌ها در کنار دفاع شخصی، شنا و کوهنوردی را جدی‌تر از سایر رشته‌ها دنبال می‌کنند. در سه سال اول حضور در مدرسه دارالسلام حضور در کلاس‌های دفاع شخصی هفته‌ای سه بار اجباری است. سال سوم به بعد، طلبه در صورت تمایل در کلاس مربیگری شرکت می‌کند یا این‌که رشته ورزشی دیگر را ادامه می‌دهد.

نمایشگاه مدرسه علمیه

عنوان تازه و ابتکار دیگر مدرسه علمیه دارالسلام، برپایی نمایشگاه است. مسئولان مدرسه معتقدند فطرت انسان بر توشه اندوزی است. اما در طول مسیر فرد باید تشویق شود تا ادامه راه برایش آسان‌تر شود. با توجه به همین امر مدرسه هر سال اقدام به برگزاری نمایشگاهی با عنوان دستاوردهای طلاب دارالسلام می‌کند؛ نمایشگاه در دو زمینه خدمات و محصولات در سطح شهربرپا می‌شود. طلبه‌ها در نمایشگاه، آثار خوشنویسی، تازه‌ترین کتاب‌های مدرسه و سایر محصولات تولیدی را ارائه می‌کنند. در زمینه خدمات هم غرفه‌هایی با عنوان پاسخگویی به سوالات دینی و شرعی، بحث آزاد، نمایش و تواشیح، رفع اشکلات در زبان انگلیسی و غیره را برگزار می‌کنند.

بهنام اکبری
روزنامه‌نگار