راه برو، تخفیف بگیر!

شاید شما یکی از این اپلیکیشن‌ها را که برای نمونه به شمارش گام‌های برداشته شده، تعیین مسافت طی شده و کالری مصرف شده می‌پردازد در گوشی‌تان داشته باشید، اما شاید وجود این ابزارها به تنهایی برای ورزش انگیزه‌بخش نباشد و کاربران به پاداشی جدی برای تحرک جسمی نیازمند باشند! در این صورت، پیگام راه‌حلی بسیار جذاب برای بسیاری از کاربران به شمار می‌رود. پیگام یک اپلیکیشن اندرویدی ویژه تلفن‌های هوشمند است که می‌تواند تعداد گام‌های کاربر را محاسبه و آنها را به سکه‌هایی مجازی تبدیل کند.

کاربر می‌تواند پس از رسیدن این سکه‌ها به سقفی مشخص از آنها برای خرید اجناس مختلف با تخفیف‌هایی ویژه استفاده کند. برای استفاده از این اپلیکیشن حتما باید موقعیت‌یاب دستگاه‌تان روشن باشد و به همین دلیل با راه رفتن روی تریدمیل نمی‌توانید امتیازی به دست آورید! پیگام به کسب‌وکارها برای اجرای مسئولیت اجتماعی خود در حوزه سلامت کمک می‌کند.

با این‌که چنین اپلیکیشنی جذاب به نظر می‌رسد، اما شاید شنیدن داستان حامد اکبری و محمدحسن محمدی که بنیانگذاران پیگام هستند، به مراتب جذاب‌تر باشد!

شکست در دیده‌شو

یک تیم 5 نفره از خراسان تصمیم گرفتند استارتاپی با نام «دیده‌شو» را راه بیندازند. دیده‌شو قرار بود ویترین تبلیغاتی کسب‌وکارهای مختلف باشد. باوجود انگیزه بالایی که تیم داشت، این ایده خیلی زود با شکست روبه‌رو شد، چون بازار در این زمینه اشباع بود و رقبای قدرتمندی در آن حضور داشتند، اما اعضای تیم ناامید نشدند و تصمیم گرفتند ایده‌ای دیگر را عملی کنند. این ایده، ساخت یک اپلیکیشن در حوزه فین‌تک با محوریت سلامت بود.

کار در شتاب‌دهنده، خواب در سالن ترمینال!

این ایده، ساخت یک اپلیکیشن گام‌شمار بود، اما با وجود زیاد بودن رقبا، شاید ایجاد یک اپلیکیشن فقط با همین قابلیت چندان درست نباشد. به همین دلیل یک قابلیت کلیدی دیگر هم به این طرح اضافه شد و آن هم امکان خرید از فروشگاه ویژه پیگام بود. تیم پیگام تصمیم می‌گیرد ایده خود را در یک شتاب‌دهنده تهرانی پیاده کند، اما حضور در یک شهر غریب برای اعضای این تیم به هیچ وجه آسان نبود. از تیم قبلی فقط دو نفر باقی ماندند. این دو نفر به همین دلیل چند شب مجبور می‌شوند در سالن استراحت ترمینال و نمازخانه فرودگاه بخوابند. این تیم دو نفره طی حضور در شتاب‌دهنده و انجام بررسی‌های بیشتر به این نتیجه رسید که راه‌اندازی یک فروشگاه مجزا چندان معقول نیست و دلیل آن هم هزینه‌های بالایی است که راه‌اندازی، مدیریت، امور مالی و تدارکات یک فروشگاه آنلاین دارد.

به همین دلیل، تیم پیگام طرح اولیه خود را تغییر داد و تصمیم گرفت الگوی دیگری را پیاده کند. در این مدل جدید، امکان تبدیل تحرک جسمی کاربر به ابزاری برای استخراج یک ارز دیجیتال (نظیر بیت‌کوین) فراهم می‌شد. از آنجا که بیت‌کوین ماهیتی غیرشفاف دارد و براساس گزارش‌ها از آن برای خرید و فروش‌های غیرقانونی نیز استفاده می‌شود، تیم پیگام تصمیم گرفت یک ارز دیجیتال ویژه خود را عرضه کند. به‌این‌ترتیب، امکان خرید و فروش این ارز دیجیتال در بازار فراهم می‌شد.

آب سرد در الکامپ استارز

تیم پیگام به دلیل این ایده جدید موفق شد در نمایشگاه الکامپ استارز سال 95 شرکت کند. اعضای تیم از این فرصت بسیار خوشحال بودند، غافل از خبر تکان‌دهنده‌ای که قرار بود در این نمایشگاه به آنها برسد. در یکی از روزهای نمایشگاه، یکی از بنیانگذاران پیگام به معرفی ایده آن در برابر هیات داوران پرداخت. در آنجا بود که دیدگاه یکی از داوران همچون آب سردی بر سر اعضای تیم ریخت: «ایجاد ارز دیجیتال در ایران در حکم «خلق پول» بوده و در نتیجه غیرقانونی است!»

اما ظاهرا این تیم قرار نبود به این زودی میدان را ترک کند. اعضای تیم پیگام که از شنیدن این مساله حسابی ناراحت شده بودند، خیلی سریع خود را جمع‌وجور کردند و به فکر اصلاح مدل کسب‌وکارشان افتادند. در این میان، ایده تبدیل امتیاز به تخفیف خرید مطرح شد. این ایده مشکلات قانونی نداشت، اما آیا مردم از چنین محصولی استقبال می‌کردند؟

از ساختمان بیرون بزنید!

استیو بلنک (Steve Blank) یکی از چهره‌های شناخته شده دنیای استارتاپی و بنیانگذار رویدادهای استارتاپ ویکند است. آقای بلنک که سابقه مشاوره به برخی از بزرگ‌ترین استارتاپ‌های دنیا را دارد، یک جمله را بارها به تازه‌واردان این حوزه می‌گوید: «از ساختمان بیرون بزنید.»

حامد اکبری می‌گوید: «اعتبارسنجی برای موفقیت یک استارتاپ بسیار ضروری است. بعضی از برنامه‌نویسان جوان فکر می‌کنند اگر در اتاق خود بمانند و اپلیکیشن بنویسند، می‌توانند به موفقیت و درآمد بالا برسند. در حالی که این تفکر کاملا اشتباه است.» او توضیح می‌دهد که برای اعتبارسنجی پیگام، گفت‌وگوهای زیادی با مردم کوچه و بازار، با سن و سال‌های مختلف انجام دادند. این ‌بنیانگذار پیشگام می‌گوید: «گفت‌وگو با کسانی که می‌توانند کاربر بالقوه محصول شما باشند، همیشه اطلاعات باارزشی را به شما می‌دهد. صحبت با بازدیدکنندگان از نمایشگاه‌هایی که در آن حضور داشتیم نیز اطلاعات خوبی به ما داد. حتی از این طریق به چند ایراد فنی و یک شیوه جدید کسب درآمد، برای پیگام نیز پی بردیم.»

راهبرد بازاریابی به معنای مشخص کردن مسیری است که یک استارتاپ برای رشد طی می‌کند. با این‌که بسیاری از کسب‌وکارها کسب سود بیشتر را هدف قرار می‌دهند، پیگام دنبال جذب کاربر بیشتر است. شاید این کار برای بسیاری از افراد عجیب باشد، اما واقعیت این است که کسب سهم قابل توجهی از بازار بعدها می‌تواند به کسب درآمد بینجامد. گفتنی است بسیاری از شرکت‌های بزرگ نظیر فیسبوک نیز چنین راهبردی را دنبال می‌کنند.

پیگام برای رسیدن به این هدف از ابزارهایی ساده استفاده می‌کند. محمدحسن محمدی در این باره می‌گوید: «ابتدا در یکی از کانال‌های تلگرامی، یک تصویر به همراه توضیحاتی کوتاه درباره این اپلیکیشن قرار دادیم.

این پست خیلی زود نظر بسیاری از کاربران را جلب کرد و حتی متوجه شدیم در یک گروه بزرگ استارتاپی نیز قرار گرفته و گفت‌وگوهایی درباره آن شده است. همین اقدام ساده توانست حجم قابل توجهی از کاربران را برایمان به همراه آورد.»

اپلیکیشن ایرانی، بازار جهانی

ایده پیگام آنقدر جذابیت دارد که توانسته کاربرانی از دیگر کشورهای جهان را نیز جذب کند. تیم پیگام در نظر دارد فعالیت‌های خود را برای حضور در بازارهای بین‌المللی افزایش دهد و برای این کار به بازار کشورهای اسکاندیناوی چشم دوخته است.حامد اکبری می‌گوید: «کاربران این کشورها معمولا از ایده‌های نو بیشتر استقبال می‌کنند و به همین دلیل به فکر برنامه‌ریزی برای حضور موثر در این کشورها هستیم.»

درد دل استارتاپی

حامد اکبری یکی از گلایه‌های استارتاپ‌ها را دیدگاه سرمایه‌گذاران اکوسیستم ایران می‌داند. او می‌گوید: «متاسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران خطرپذیر ایرانی بیشتر به دنبال نسخه‌های
کپی شده استارتاپ‌های موفق خارجی هستند. این دیدگاه شاید به دلیل باور نداشتن به ظرفیت جوانان ایرانی باشد، اما واقعیت این است که روند جهانی به سمت حمایت از ایده‌هایی حرکت می‌کند که به خلق ارزش می‌پردازند و فکر می‌کنم ما نیز باید این دیدگاه را بیشتر مدنظر قرار دهیم.»

محمدحسن محمدی نیز می‌گوید: «به نظر من، آموزش ناکافی و نبود ارتباطات قوی بین اکوسیستم استارتاپی ایران با دنیا از ضعف‌هایی است که باید به آن پرداخته شود. حتی حضور چند استارتاپ موفق خارجی در رویدادهایی نظیر الکامپ هم می‌تواند گام اولیه خوبی به سمت تقویت این ارتباطات باشد.»

صالح سپهری فر