چه عجب آقای فراستی

با این حال فراستی شامگاه سه شنبه و در پردیس چارسو، همه را متعجب کرد. استاد که معمولا به این راحتی‌ها از فیلمی ایرانی تعریف نمی‌کند و اثر هر کارگردان وطنی را با شاهکارهای آلفرد هیچکاک، جان فورد و آکیرا کوروساوا و اینگمار برگمان می‌سنجد و توقع کارهایی از این دست را از فیلمسازان اینجا دارد، بطور عجیبی به تمجید از فیلم «یه وا» ساخته آناهید آباد پرداخت.

فراستی که پیش از شروع نمایش این فیلم همراه آباد روی سن رفته بود، ضمن اذعان به فیلمنامه پرایراد و «پرسوراخ» یه وا، تاکید کرد که همه فیلم‌های ایرانی سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر منهای «یه وا» کارهای بدی هستند! فراستی با این حرف و نقدش درواقع فیلم‌هایی چون آنسوی ابرها ساخته مجید مجیدی، مارموز ساخته کمال تبریزی، سرو زیر آب ساخته محمدعلی باشه آهنگر و تنگه ابوقریب ساخته بهرام توکلی را هدف قرار داد.

فراستی شخصیت‌پردازی درست و خلق «آدم» و فضا را از مهم‌ترین امتیازات یه وا دانست و گفت هرکس دیگر غیر از آباد می‌خواست فیلمنامه آشفته یه وا را تبدیل به فیلم کند، حتما نتیجه اثر فاجعه‌ای می‌شد. این تعریف و تمجیدها از آنجا عجیب است که بدانیم واقعا یه وا آن‌طور که فراستی برایش نوشابه باز کرد، فیلم شاخصی نبود. اگر از فیلمنامه آشفته فیلم که فراستی به درستی به آن اشاره کرد، بگذریم فیلم تنها کمی در بخش بازیگری و کمی هم درفضاسازی، عملکرد خوبی داشت و تماشای آن تا پایان، صبر و تحملی درست و حسابی می‌طلبید. آباد سال‌ها دستیار اول و برنامه‌ریز کارگردان در سینمای ایران بوده و تجربه‌های ارزشمندی از کار با فیلمسازانی چون علیرضا داوودنژاد، ابوالفضل جلیلی، احمدرضا درویش، همایون اسعدیان، کمال تبریزی و واروژ کریم مسیحی دارد. اما یه وا باوجود امتیازاتی در قاب‌بندی و حرکت دوربین و بازی‌ها، به‌دلیل لنگی قصه و فیلمنامه روی ستون محکمی استوار نیست و هر آن بیم فروریختن داستان «یک زن قلدر، متین و دربه در به قول فراستی» می‌رود.

با این حال، گرچه سرانجام تعریف و تمجید فراستی سختگیر از یک فیلم ایرانی جای شگفتی و چه عجب گفتن دارد، اما باتوجه به کیفیت نهایی فیلم، این ستایش از این منتقد کمی بعید و دور از ذهن می‌رسد. از این‌رو باید این نوشابه باز کردن را «ماقبل عجیب» دانست!