خطر گم‌شدن کودکان در برهوت فضای مجازی

این در حالی است که امروزه برخی خانواده‌ها از تربیت صحیح کودکانشان بخصوص در رابطه با رفتار آنها در فضای مجازی غافل شده‌اند و برای این که وقت کودک خود را پر کنند و مانع شیطنت‌های فیزیکی او شوند، با خریدن یک گوشی یا تبلت برای فرزندشان، او را به فضای مجازی مشغول می‌کنند. این یکی از مشکلاتی است که بعضی خانواده‌ها نسبت به آن بی‌توجه هستند و این موضوع می‌تواند آثار تربیتی مخرب خود را در سنین نوجوانی در فرزندان نشان دهد.

برای جلوگیری از بروز این مشکلات، خانواده‌ها باید سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهند و ابزارهای ایمن و کنترل‌شده‌ای برای دسترسی به فضای مجازی در اختیار کودکان خود قرار دهند و مانع دسترسی فرزندانشان به انواع و اقسام محتواهای نامناسب در فضای مجازی شوند. در واقع، خانواده‌ها باید یاد بگیرند که چه نرم‌افزار یا سایت‌هایی می‌تواند برای کودکشان مفید و آموزنده باشد و چه بخش‌هایی از فضای مجازی برای کودکشان مضر است.

اما چون امروزه برخی خانواده‌های ایرانی دچار تجملات و ظواهر زندگی شده‌اند، کمتر برای کودکان خود وقت می‌گذارند و سعی می‌کنند به نوعی با فراهم کردن امکانات دیجیتال برای فرزند خود، وقت او را پر کنند و به این صورت او را در برهوت فضای مجازی رها می‌کنند. این اتفاق سبب می‌شود کودک بدون نظارت والدین خود به هر کجا که می‌خواهد سرک بکشد و به هر نوع اطلاعات یا تصاویر مناسب یا نامناسب در این فضا دسترسی پیدا کند.

برای جلوگیری از این اتفاقات، خانواده‌ها نخست باید دسترسی کودکان خود را به فضای مجازی مدیریت کنند و در درجه دوم، باید وقت بیشتری برای تربیت فرزندان خود بگذارند و سعی کنند به جای تبلت یا موبایل، امکانات آموزشی و فرهنگی مناسب‌تری را در اختیار آنها قرار دهند.

در این میان، امروزه برخی خانواده‌ها نه‌تنها نظارتی بر رفتار کودکشان در فضای مجازی ندارند، بلکه گاهی خود نیز با انتشار عکس‌های متعدد از کودکانشان در شبکه‌های اجتماعی، او را به فعالیت در این فضا تشویق می‌کنند. انتشار این عکس‌ها که گاهی به سبب چشم و هم‌چشمی‌های خانوادگی انجام می‌شود، یکی از رفتارهای نامناسبی است که خانواده‌ها به کودکان خود می‌آموزند. در واقع برخی خانواده‌ها به جای این که رفتار صحیح را در فضای مجازی به فرزند خود بیاموزند، او را به ابزاری برای فخر فروشی تبدیل و تلاش می‌کنند با انتشار عکس‌هایی خاص از کودکشان در شبکه‌های اجتماعی، اعتماد به نفس خود را به صورت کاذب تقویت کنند.

اما خانواده‌ها باید پیش از انتشار عکس‌های کودک خود در فضای مجازی، به این موضوع فکر کنند که در زمانی که رشد عقلی کودکشان کامل شد، آیا او از انتشار آن عکس راضی هست یا خیر یا این که آیا خودشان دوست داشتند چنین عکس‌هایی از کودکی‌شان در اختیار دیگران قرار گیرد یا نه. در واقع خانواده‌ها برای این که حریم خصوصی کودک خود را رعایت کنند باید بعد از بررسی این جوانب، نسبت به انتشار عکس او در فضای مجازی اقدام کنند و نباید بر مبنای احساسات لحظه‌ای، عکسی از فرزندشان را در فضای مجازی منتشر کنند، چراکه امروزه هر کسی ممکن است به عکس‌هایی که والدین از خود یا کودکانشان در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند، دسترسی داشته باشد که خود این موضوع می‌تواند عواقب خطرناکی برای خانواده‌ها در پی داشته باشد.

دکتر عباس اسدی

کارشناس فضای مجازی