استرس و برنامه ریزی

استرس، واکنش فیزیولوژیک بدن انسان است در مقابل هر تغییر، تهدید و فشار بیرونی یا درونی که تعادل روانی فرد را بر هم می‌زند و بی‌شک یکی از عواملی که می‌تواند مانع برنامه‌ریزی صحیح و اجرایی کردن برنامه‌های فرد شود استرس‌های اوست که اگر کنترل نشود، شرایط زندگی فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

علائم ناشی از استرس عبارتند از:

بی‌خوابی و بدخوابی

خستگی مداوم

بی‌قراری و ناآرامی

حواس‌پرتی

سردردهای مزمن

مشکلات گوارشی

تحریک‌پذیری در مقابل ناکامی

برای کنترل استرس لازم است ابتدا عوامل استرس‌زای فرد (درونی یا بیرونی) شناسایی شود و با استفاده از مهارت کنترل استرس، سبک زندگی فرد تغییر کند. برای درمان استرس ممکن است لازم باشد علاوه بر درمان‌های روانشناختی در صورت لزوم از دارودرمانی نیز استفاده شود.

افرادی که بر استرس‌های خود غلبه می‌کنند می‌توانند برنامه ریزی بهتری برای زندگی خود داشته باشند؛ بنابراین پس از آن که مداخلات مربوط به استرس صورت گرفت می‌توان برنامه‌ریزی کرد.

گام اول برای برنامه‌ریزی تحلیل کردن شرایط فعلی است و ابتدا باید مشخص کنیم در چه شرایطی هستیم و می‌خواهیم به چه جایی برسیم. در این مرحله لازم است امکانات و شرایط خود را بدقت مورد بررسی قرار دهیم و همواره خودمان را در نقطه صفر تصور نکنیم.

در گام دوم باید تجربیات گذشته مورد بررسی قرار بگیرد و مشخص کنیم موفقیت‌ها و اشتباهات ما کدام بوده است. لازم است کارهای درستی که انجام داده‌ایم را تقویت کنیم و کارهای اشتباهمان را حذف کنیم.

برای حذف اشتباهات لازم است کارهای عادتی خود را مورد بررسی قرار دهیم وباید توجه داشته باشید برخی امور را به صورت عادت انجام می‌دهیم و ممکن است اصلا به آنها توجه نکرده باشیم. در گام بعدی لازم است موقعیتی که می‌خواهیم به آن دست پیدا کنیم را مشخص و جایگاه و ایده‌آل‌های خودمان را تعیین کنیم.

مهم‌ترین مسأله چگونگی رسیدن به برنامه و موقعیت مورد نظر است که باید چگونگی آن ثبت شود. لازم است راه‌هایی که می‌توانیم به هدف خود و برنامه خود دست یابیم را واضح مشخص کنیم و کارهایی را که باید انجام دهیم و انجام ندهیم را بنویسیم. عوامل استرس‌زای کنترل نشده باعث می‌شوند فرد در این مرحله با مشکل روبه رو شود و نتواند کارها و امور را بدرستی انجام دهد، بنابراین مداخلات کنترل استرس در این مرحله نیز ضروری به نظر می‌رسد.

دکتر مهرنوش دارینی

روان‌شناس و مشاور