گوشی‌های قاچاق؛ گوش به زنگ!

به گزارش جام‌جم، کددار کردن گوشی‌های تلفن همراه یا رجیستری طرحی بود که در سال 85 آغاز شد، اما به دلایل مختلف نتوانست به صورت کامل به اجرا در بیاید. این طرح پس از یک دهه دوباره در دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت و بالاخره در 28مهر امسال با گوشی اپل آغاز شد. تقاضای سالانه تلفن همراه در کشور بالغ بر 9 میلیون دستگاه برآورد می‌شود که تنها دو میلیون دستگاه آن از طریق واردات رسمی و دو میلیون و 300 هزار دستگاه نیز از سایر روش‌های وارداتی نظیر ورود همراه مسافر تأمین می‌شود. اما با اجرای نصفه‌‌و‌نیمه طرح رجیستری، تازه‌ترین آمار گمرک از واردات تلفن همراه به کشور تا نیمه دی ماه نشان می‌دهد که واردات انواع گوشی‌های تلفن همراه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل دو برابر شده است.

رجیستری چیست؟

کددار کردن گوشی‌های تلفن همراه یا رجیستری گوشی تلفن‌های همراه طرحی است که در آن گوشی‌های تلفن همراه کاربران بر اساس شماره سریال گوشی و شماره سریال سیمکارت در سامانه‌ای که وزارت ارتباطات برای این منظور طراحی و پیاده‌سازی کرده، ثبت می‌شوند. با این کار، هنگام روشن‌شدن گوشی‌های تلفن همراه در شبکه تلفن همراه کشور، این شماره سریال‌ها با زیرساخت‌های شبکه مخابراتی کشور مطابقت داده می‌شوند و چنانچه از مبادی رسمی وارد نشده باشند، امکان فعالیت در شبکه تلفن همراه کشور را نخواهند داشت.

اجرای مراحل مختلف رجیستری

رجیستری در مرحله نخست با عنوان طرح پایش آغاز به کار کرد و همه گوشی‌های تلفن همراه قانونی و غیرقانونی که وارد کشور شده بود مورد رصد قرار گرفت. از 14 آذر مرحله عملیاتی این طرح برای محصولات نیازمند سیمکارت شرکت اَپل آغازشد؛ مرحله سوم آن نیز چند مدل گوشی تلفن همراه را که بیشتر در کشور آمریکا تولید می‌شوند دربرگرفت و اکنون خریداران گوشی‌های تلفن همراه باید گوشی‌های جدیدی را که می‌خرند رجیستر کنند تا بتوانند از خدمات شبکه تلفن همراه بهره مند شوند. در مرحله بعدی این طرح که بزودی اجرایی می‌شود، مدل‌های دیگری از گوشی‌های تلفن همراه مشمول این طرح می‌شود و قرار است تا پایان سال همه مدل‌ها و برندهای موجود در بازار تحت پوشش طرح رجیستری قرار گیرند.

نکات مهم در زمان خرید موبایل

همان‌گونه که هنگام خرید خودرو باید سند آن را به نام خودمان بزنیم تا مشکلی پیش نیاید، در طرح رجیستری نیز این امکان فراهم شده که شماره موبایل افراد به عنوان پیش فرض سند در نظر گرفته شود. در این صورت امکان استفاده از گوشی‌های سرقتی و کپی IMEI امکان پذیر نخواهد بود. برای فعال سازی گوشی تلفن همراه باید با شماره گیری *7777# گزینه فعال‌سازی را انتخاب و شماره تلفن همراه خود را وارد کنیم. البته ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده که بزودی این کار برای کد ملی اجرایی خواهد شد و هیچ هزینه‌ای ندارد. انتقال مالکیت برای گوشی‌های تلفن همراه دست دوم نیز باید انجام شود و در زمان خرید باید به تنظیمات کارخانه باز گردد و بعد از اعلام کد IMEI در سامانه مذکور فعال‌سازی مجدد صورت گیرد.

لطفاً مردم خودشان رجیستری کنند

حمیدرضا دهقانی‌نیا، مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به خریداران توصیه کرد دقت کنند پیامک با سرشماره همتا باشد. وی گفت: چنانچه پیامک ارسالی از سرشماره‌ای غیر از سامانه همتا بود، شهروندان از ادامه فرآیند خودداری کنند.

وی به مردم توصیه کرد: افراد خود نسبت به انجام مراحل رجیستری اقدام کنند و از سپردن کار به فروشنده یا افرادی که شناختی از آنها ندارند، خودداری کنند. کسانی که احتمال می‌دهند نتوانند خود مراحل ثبت گوشی را انجام دهند، از بستگان آگاه کمک بگیرند.

این مقام مسئول در ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا به خریداران گوشی‌های تلفن همراه گوشزد کرد: خریداران مراقب باشند محتوای پیامکی که دریافت می‌کنند با فیزیک گوشی مطابقت داشته باشد و آیفون مدل فلان را به جای فلان نخرند تا در آینده با مشکل مواجه نشوند.

دهقانی‌نیا خاطرنشان کرد: خریداران گوشی از فروشنده، کاغذ خرید دریافت کنند و شماره سریال گوشی خریداری شده را با شماره استعلام شده از سامانه تطبیق دهند تا یکی باشد و در صورت یکی نبودن از خرید خودداری کنند.

وی گفت: مردم دقت کنند کاغذ خرید دارای مهر فروشگاه باشد و نشانی و شماره تماس فروشگاه در آن ذکر شده باشد. مرحله بعد باید فعال سازی انجام شود و خریداران گوشی‌ها مجدد سرشماره #7777* را وارد کنند و گزینه دوم را برگزینند و سپس IMEI گوشی را ثبت و ارسال کنند.

مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: خریداران گوشی سپس شماره تلفن را ارسال کنند و کد فعال سازی که پشت کارت گارانتی گوشی‌هایی که به صورت رسمی وارد شده وجود دارد، باید ارسال شود. مردم دقت داشته باشند همه شماره سریال‌ها یکی باشد تا مشکلی برای آنها به وجود نیاید.

وی با بیان این که 44 شرکت اقدام به واردات محصولات اپل می‌کنند، تصریح کرد: رانتی در زمینه واردات وجود ندارد و گران شدن اخیر تلفن همراه ارتباطی به رجیستری ندارد. وقتی طرح رجیستری آغاز شد دلار 3800 تومان بود، اما اکنون 4500تومان است؛ ضمن این که واردات موبایل قبلا با ارز مبادله‌ای انجام می‌شد، اما اکنون با ارز آزاد صورت می‌گیرد.

دهقانی‌نیا تاکید کرد: واردات غیر قانونی دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

مراکز پاسخگویی

برای این که استفاده‌کنندگان از تلفن همراه بتوانند با آگاهی کامل اقدام به خرید کنند باید قبل از هر کار با شماره تماس 096366 مرکز پاسخگویی طرح ملی رجیستری تماس بگیرند تا ابهاماتشان در این زمینه رفع شود. علاوه بر آن، شبکه اجتماعی آی گپ و سروش با آدرس Hamta_ntsw@ در نظر گرفته شده و اپلیکیشن آن برای اندروید و ios از سایت www.ntsw.ir قابل برداشت است. مردم توجه داشته باشند حتما در زمان خرید فاکتور بگیرند و مهر فروشگاه هم بخورد. همچنین باید کد IMEI در فاکتور ذکر شود. مردم در صورت بروز مشکل می‌توانند به اتحادیه مربوط، سایت سازمان تعزیرات حکومتی یا سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان مراجعه کنند و یا با شماره تلفن 124 تماس بگیرند و شکایت خود را سیستماتیک به ثبت برسانند.

گوشی‌های مسافری

اگر اقدام به واردات تلفن همراه به صورت شخصی کردید حتما باید طی 30 روز اقدام به فعال سازی تلفن همراه خود و ثبت آن در شبکه کنید.

epl.irica.gov.ir/ImeiRegister سامانه‌ای است که در گمرک جمهوری اسلامی ایران طراحی شده تا افرادی که به صورت مسافری اقدام به واردات گوشی تلفن همراه می‌کنند کد imei را ثبت و بعد از طی مراحل، حقوق و عوارض بپردازند.

اگر مسافران با گوشی مشمول طرح وارد کشور شدند و قصد داشتند بیش از 30 روز اقامت داشته باشند یا از سیمکارت ایرانی استفاده کنند باید عملیات ثبت را انجام دهند. در غیر این صورت نیازی به این کار نیست. البته برای ثبت گوشی هفت تا ده روز زمان در اختیار مسافر است و در بدو ورود به کشور نمی‌خواهد این کار را انجام دهد. نکته قابل توجه اینجاست که سیمکارت‌های رومینگ شده مشمول رجیستری نخواهد شد.

کدام گوشی‌ها در طرح هستند؟

اپل، موتورولا، بلک‌بری و گوگل جزو طرح رجیستری هستند. خریداران این گوشی‌ها باید برای دریافت شناسه IMEI از طریق وارد کردن کد دستوری *#06# اقدام کنند. پس از دریافت IMEI، آن را با برچسب روی جعبه گوشی و کد باتری مطابقت دهند و در صورتی که این سه کد، یکسان بود، آن را از شبکه اپراتورها استعلام کرده و صلاحیت آن را از این جهت که گوشی قاچاق است یا خیر، از طریق سیمکارت دریافت ‌کنند.

البته بزودی همه گوشی‌های تلفن همراه در طرح رجیستری قرار می‌گیرد.

گوشی‌های کارکرده

این مرحله اصالت کالاست و خریداران که وارد کد دستور #7777* شده‌اند باید گزینه یک را بزنند و سپس شماره سریال گوشی (IMEI) را وارد کنند و در نهایت سیستم یک پیامک به آنها می‌دهد. نکته اصلی در اجرای این طرح، آگاهی و مشارکت مردم است. برای رجیستر کردن، چند راه وجود دارد. نخست ارسال پیامک به سرشماره #7777* و سپس ادامه فرآیند طبق دستورالعمل‌هایی که از سوی سرشماره داده می‌شود. باید توجه داشت شهروندان برای رجیستر کردن گوشی تلفن همراهی که بتازگی قصد خرید دارند، خود همه مراحل را انجام دهند و از واگذاری آن به فروشنده یا افراد غیرآشنا خودداری کنند و مراقب باشند پیامک‌های ارسالی از سامانه طرح با عنوان همتا باشد و غیر از این فریب است.