حس خوب نوستالژی

حس خوب برای مخاطب

ریحانه یزدان‌دوست، نویسنده و کارگردان برنامه آپاراتچی درباره تولید این برنامه به جام‌جم گفت: از دهه 70 به بعد تعداد فیلم‌های سینمایی خوب در ژانر کمدی در ایران کم شده و عمده مشکلات هم به نبود فیلمنامه برمی گردد. البته این مشکل فقط شامل حال آثار کمدی نمی‌شود و آثار جدی را هم در برمی‌گیرد. این کمبودها من را وا داشت تا بهترین کمدی‌های ایران و جهان را انتخاب و در برنامه آپاراتچی معرفی کنم.

وی ادامه داد: بیشتر سعی می‌کنم آثار فاخر را انتخاب کنم. البته تعداد فیلم‌های سینمایی کمدی کم است. تعداد آثار خوب مثل اجاره‌نشین‌های داریوش مهرجویی یا کارهای طنز یدالله صمدی انگشت شمار هستند. بیشتر فیلم‌های کمدی در سینمای ایران به سمت هجو و هزل رفته است. همه این موارد باعث شد تا به سمت تولید چنین برنامه‌ای بروم. فیلم‌های دوبله شده مجاز کمدی مثل آثار لورل هاردی و جری لوئیس را هم در برنامه استفاده می‌کنم. پخش آثار کمدی دنیا تلنگری برای سینماگران است که در این حوزه کم کاری می‌کنند تا مگر ترغیب شوند کارهای بهتر بسازند.

این تهیه ‌کننده ادامه داد: ما در این برنامه به معرفی دوبلورها هم می‌پردازیم، زیرا عموما گمنام هستند. به عنوان مثال، اگر بخش‌هایی از یک فیلم کمدی را پخش می‌کنیم که بازیگر آن ادی مورفی است و به جای این بازیگر منوچهر والی زاده حرف زده، حتما نام والی‌زاده را می‌آوریم که او به جای این بازیگر صحبت کرده یا به جای جری لوئیس، زنده‌یاد حمید قنبری حرف زده است. با این کار تلاش می‌کنیم تا اطلاعات مخاطبان را افزایش بدهیم.

یزدان‌دوست در پاسخ این سوال که به غیر از فاخر بودن چه اولویت دیگری برای انتخاب فیلم‌ها دارید؟ توضیح داد: این برنامه از رادیو صبا پخش می‌شود و ماموریت این شبکه، پخش برنامه‌های طنز و شادی است. با توجه به رسالت شبکه سعی می‌کنم فیلم‌هایی را انتخاب کنم که فیلمنامه خوبی داشته باشند، ضمن این که کارگردان و بازیگران اثر هم برایم مهم هستند‌. البته ما در طول هفته سه فیلم پخش می‌کنیم و ناچار هر چه جلوتر می‌رویم مجبوریم برخی آثار نه چندان فاخر را نیز پخش کنیم. البته پخش چنین آثاری باعث می‌شود تا مخاطب تفاوت یک کمدی خوب مثل اجاره‌نشین‌ها را با فیلم نامناسبی همچون آس و پاس متوجه شود و آثار خوب و بد را با هم مقایسه کند.

وی ادامه داد: شیوه روایت ما برای معرفی عوامل هم متفاوت است و لحن گوینده جدی نیست و سعی کرده ایم برنامه فضای صمیمانه برای شنوندگان داشته باشد. همچنین تلاش می‌کنم دیالوگ‌های خنده دار و تاثیرگذار فیلم‌های کمدی سینمای ایران و جهان را برای پخش در برنامه آپاراتچی انتخاب کنم تا مخاطبان برای دیدن آثار فاخر کمدی ترغیب شوند. به همین دلیل مطالعه زیاد می‌کنم. یک بار فیلم را می‌بینم، خلاصه آن را می‌نویسم و صدا و تصویر را جدا می‌کنم. در مجموع، کار زمانبری است.

این تهیه‌کننده با اشاره به این که برنامه آپاراتچی برای مخاطبان حس نوستالژی دارد، توضیح داد: مردم با یادآوری فیلم‌های گذشته حس خوب می‌گیرند و از نوستالژی استقبال می‌کنند. به همین دلیل دیالوگ‌های ماندگار فیلم‌های کمدی قدیمی مثل جعفرخان از فرنگ برگشته برای شنوندگان جالب است، زیرا سینمای علی حاتمی را سینمای شاعرانه و فاخر می‌دانند و شاید ندانند که او فیلم کمدی خوب هم مثل جعفر خان از فرنگ برگشته در کارنامه‌اش دارد. ما به معرفی بازیگران فیلم‌های کمدی هم می‌پردازیم.

خلاقیت در برنامه

مهرناز فقیهی که اجرای برنامه آپاراتچی را به عهده دارد، درباره پذیرش اجرای این برنامه به خبرنگار ما گفت: من اجرای برنامه‌های سینمایی را همراه با خانم یزدان‌دوست در رادیو ایران تجربه کرده‌ام. همکاری با او برایم دلنشین است، زیرا برنامه ساز خلاقی است و برایش اهمیت دارد که برنامه برای شنوندگان رنگ و لعاب تازه‌ای داشته باشد. در واقع ایشان جزو برنامه‌سازانی است که سعی می‌کند در همه کارهایش خلاقیت داشته باشد و اطلاعات مفید و کاربردی به شنوندگان ارائه کند.

وی ادامه داد: وقتی اجرای آپاراتچی به من پیشنهاد شد، احساس کردم برنامه متفاوتی است. در این برنامه ما بخش‌های خنده‌دار فیلم‌های کمدی ایران و جهان را پخش می‌کنیم. البته فیلم‌هایی انتخاب می‌شوند که حرف زیادی برای گفتن دارند و به قول معروف فیلم‌های کمدی کلاسیک دنیا هستند که به نوعی پدر و مادر آثار کمدی محسوب می‌شوند. یادآوری این نوع فیلم‌ها برای شنوندگان جذابیت دارد و یادآوری‌شان خنده به لب‌هایشان می‌آورد.

این گوینده درباره این‌که آیا خودش هم به تهیه کننده فیلمی را پیشنهاد می‌دهد، توضیح داد: یکی از حسن‌های خانم یزدان‌دوست این است که بشدت پیشنهادپذیر است و از طرح‌ها و ایده‌های همکارانش استقبال می‌کند. البته او خودش اهل مطالعه است و فیلم می‌بیند و به عنوان برنامه‌ساز از قافله عقب نیست و جایی برای پیشنهاد ما نمی‌ماند، اما اگر فیلمی دیده باشم، حتما به او می‌گویم.

اجرای شاد و صمیمانه

مهرناز فقیهی، گوینده در پاسخ این سوال که اجرای برنامه سینمایی و اجتماعی چقدر تفاوت دارد، توضیح داد: کاملا متفاوت است. البته نمونه چنین برنامه‌ای از تلویزیون پخش شده، اما آپاراتچی به لحاظ اجرا و محتوا تفاوت‌های ویژه‌ای دارد، حتی ما در معرفی فیلم، لحن خودمانی و شاد داریم که همخوانی زیادی با کمدی دارد.

وی ادامه داد: روایت شاد و صمیمانه ما در برنامه با چارچوب‌های گویندگی در رادیو همخوانی دارد. فرم گویندگی این برنامه کلیشه‌ای نیست و برای شنونده تازه است. تلاش می‌کنیم یک برنامه مناسب و جذاب برای شنوندگان رادیو صبا پخش کنیم.

فاطمه عودباشی

رادیو و تلویزیون