چاقی و رژیم‌های سخت

در کنار ورزش، وجود یک رژیم مناسب که با کاهش کالری و اجتناب از غذاهای پر کالری و مضر بتواند در تناسب اندام و تداوم فیزیک مناسب کمک‌کننده باشد ضروری است. سوالی که بسیاری از افراد چاق مطرح می‌کنند، این است که آیا بهتر نیست یک رژیم سخت بگیریم و سریع لاغر شویم؟

ماه گذشته دختر خانمی به مطب مراجعه کرد و از ضعف شدید اندام‌ها و بی‌حالی شکایت داشت. او در یک سال گذشته وزن بدنش را از 106 کیلوگرم به 64 کیلوگرم رسانده بود و اکنون با این که تمایل چندانی به ادامه این رژیم سخت نداشت، کماکان دچار بی‌اشتهایی و تنفر از غذا بود و خانواده‌اش بشدت نگران وضعیت او بودند. علائم مهم او در این مقطع، قطع عادت ماهانه، کوچک شدن پستان ها، به هم خوردن آزمایش‌های کبدی و نوار قلب با ولتاژ خیلی پایین بود. خود بیمار هم از ضعف شدید عضلات شکایت داشت.

با کم شدن کالری غذایی روزانه و افزایش فعالیت‌های بدنی می‌توان به شرایطی رسید که کالری دریافتی کمتر از کالری مصرفی بدن باشد و به این ترتیب به‌تدریج چربی‌ها شروع به سوختن می‌کنند. با ادامه این روند بخصوص اگر سرعت کاهش وزن زیاد باشد، سوختن چربی‌ها جوابگوی کالری مورد نیاز نیست و پروتئین‌ها نیز شروع به سوختن می‌کنند و در این مرحله است که عضلات ضعیف شده، قلب کند و شل می‌شود و غده هیپوفیز ترشح هورمون‌های مربوط به غدد جنسی را قطع می‌کند. درمردان این مشکل موجب کاهش قوای جنسی می‌شود ودر زنان موجب قطع عادت ماهانه. از آنجا که عادت ماهانه به صورت دوره‌ای و منظم در خانم‌ها رخ می‌دهد و نشانه سلامت باروری آنان است، معمولا یکی از مهم ترین عواملی که دختران جوان را از عوارض رژیم سخت و شدید می‌ترساند، همین قطع عادت ماهانه است. البته این علامت خیلی خطرناک نیست و با بهبود وضعیت تغذیه و بازگشت ذخایر چربی طبیعی، غده هیپوفیز ترشح مجدد را از سر خواهد گرفت و عادت ماهانه و باروری بازمی‌گردد.

آنچه اهمیت بیشتر دارد و می‌تواند زندگی بیمار را تهدید کند، کند شدن بیش از حد ضربان قلبی و به‌هم خوردن کبد در این شرایط است که حتی ممکن است به ایست قلبی یا نارسایی کبدی منجر شود و باعث مرگ بیمار شود. متاسفانه بیماران در شرایط کاهش وزن شدید دچار افسردگی می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود به کاهش وزن و نخوردن ادامه دهند و روز به روز سلامتشان بیشتر مورد تهدید قرار گیرد.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم