وقتی چشم‌ها قندی می‌شود

دیابت از بیماری‌های غدد درون‌ریز است که در آن قند‌خون افزایش می‌یابد. دراین بیماری، عروق خونی و مویرگ‌ها درگیر می‌شوند. قند باعث آسیب به مویرگ‌ها و انسداد آنها می‌شود. چشم عروق زیادی دارد، پس همه لایه‌های چشم درگیر می‌شوند. در پلک احتمال بروز عفونت و گل مژه بیشتر است. دیابت می‌تواند در ماهیچه‌های چشم فلج ایجاد کند.

این بیماری روی شماره عینک اثر می‌گذارد و بیشترین اثر آن که باعث نگرانی می‌شود، نابینایی است‌. دیابت با انسدادعروق چشم باعث سکته در چشم می‌شود. خونریزی‌های شبکیه و زجاجیه ایجاد می‌شود که احتمال ابتلا به آب سیاه و آب مروارید و جداشدن شبکیه را ممکن است افزایش دهد. کلیه، مغز، قلب و اعصاب هم در این بیماری درگیر می‌شود. البته با کنترل قند خون عوارض دیرتر ظاهر می‌شود. مصرف سیگار هم باعث تشدید بیماری و عوارض آن می‌شود.

چگونه می‌توان از عوارض چشمی دیابت پیشگیری کرد؟

با کنترل دیابت‌. یعنی اگرمبتلا به دیابت هستیم آن را کنترل کنیم. اگر مبتلا نیستیم برای انجام آزمایش خون و چکاپ سالانه مراجعه کنیم‌. اگر کسی مبتلا به دیابت باشد، چشم پزشک برای او معاینه چشم انجام می‌دهد و شبکیه را معاینه می‌کند‌. همچنین تمام لایه‌های چشم را بررسی می‌کند. پلک، مژه، ملتحمه، قرنیه، عدسی و بررسی فشارچشم، عصب بینایی و حرکات چشم را معاینه می‌کند و به فرد اطمینان خاطر می‌دهد سلامت است و اگر شخص مشکل یا ضایعه‌ای دارد زمان معاینه بعدی را به او اعلام می‌کند.

چرا متخصصان غدد، بیمار دیابتی ر ا به چشم پزشک هم ارجاع می‌دهند؟

چون دیابت، عروق را درگیر می‌کند و عروق شبکیه هم درگیر می‌شود. عروق شبکیه بازتابی است از عروق بدن‌. نوجوانانی که مبتلا به دیابت نوع یک هستند، درگیری چشمی در پنج سال اول ندارند و بعد از آن درگیری روی می‌دهد. به همین علت سالی یکبار معاینه و بررسی می‌شوند تا اگر عوارض ایجاد شود بسته به این که در چه مرحله‌ای باشد درمان شروع شود یا مرقبت بیشتر و بررسی بیشتر اعمال شود.

چه افرادی به ارزیابی بیشتر نیازدارند؟

کسانی که زمینه بیماری چشمی دارند، کسانی که سابقه فامیلی آب سیاه دارند، کسی که سابقه ضربه به چشم دارد. کسی که جراحی چشم شده، آمادگی ابتلا به آب سیاه را دارد‌. این افراد نیاز به بررسی بیشتر دارند و به دفعات بیشتر باید به چشم پزشک مراجعه کنند.

دراین خصوص افراد بهتر است به فلوشیپ یا فوق‌تخصص مر اجعه کنند؟

همه این بیماری‌ها را چشم پزشک می‌تواند تشخیص دهد. چشم پزشک می‌تواند جراحی کند و اگر در درمان
به مشکل و عوارض پیچیده برخورد کند به فوق‌تخصص آب سیاه یا گلوکوم یا به فلوشیپ قرنیه وآب مروارید ارجاع می‌دهد.

آیا در فرد مبتلا به دیابت، فشار چشم براثر استرس بالا می‌رود؟

شما نباید افزایش فشار چشم را به استرس ربط بدهید. استرس آن‌قدر نمی‌تواند موثر باشد. افزایش فشارچشم به علت آب سیاه باید درمان شود. گاهی آب‌سیاه با یک قطره چشمی درمان می‌شود. البته اگر سکته در چشم ایجاد شود با لیزر قابل درمان است‌. در موارد خاصی که مریض دیر مراجعه کرده و درمان تاثیر خوبی ندارد، تحت جراحی قرار می‌گیرد و زجاجیه تخلیه شده، تغذیه شبکیه بهتر می‌شود و دید شبکیه برمی‌گردد.

آیا توصیه تغذیه‌ای یا غیرتغذیه‌ای در این خصوص دارید؟

مصرف میوه‌ها که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌تواند موثر باشد. میوه‌ای که قند بالا نداشته باشد. سیگار باید ترک شود و فشارخون و قند و چربی باید کنترل شود. بهداشت عمومی را بالا ببرند و رژیم غذایی مناسب را رعایت کنند. داروهای خود را بموقع مصرف کنند و ورزش داشته باشند. از نظر سلامت قلب وکلیه هم بررسی انجام دهند.

دکترامین الله نیک اقبال

فوق‌تخصص شبکیه چشم