در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
تنش‌هایی که بین عربستان و قطر به وجود آمده ریشه سیاسی دارد، اما بیشترین تاثیر را بر اقتصاد خواهد داشت. این‌که عربستان اکنون مجری دستورات آمریکا در منطقه است شکی نیست، اما نباید فراموش کرد که قطر نیز یکی از همپیمان‌های آمریکاست.
این احتمال می‌رود که ترامپ در سفر اخیر خود به کشور عربستان بحث قطر را برنامه‌ریزی کرده باشد و توسط عربستان اجرایی شد. البته این موضوع را هم باید در نظر گرفت که سفر ترامپ به عربستان تبعات دیگری نیز به دنبال خواهد داشت که در زمان‌های مختلف و در کشورهای دیگر شاهد خواهیم بود و به قطر خلاصه نخواهد شد.
آمریکا امیر قطر را دعوت کرده تا مشکل بین این کشور با عربستان را حل کند. آمریکا منافع خود را از هر دو طرف تامین خواهد کرد و بعد از قرارداد 400 میلیارد دلاری با عربستان قصد دارد همین قرارداد را با قطر منعقد کند. نباید فراموش کرد که قطر یکی از مراکز نظامی آمریکاست و این کشور غربی حمایت خود را از قطر بر نخواهد داشت. قطر کشوری است که ماهیت وارداتی دارد و بیشتر ملزومات خود را از کشورهای دیگر تامین می‌کند. این موضوع حتی در مورد کالاهای ضروری و امنیت غذایی نیز صدق می‌کند. با تحریم‌هایی که صورت گرفته و محدودیت‌هایی که در بخش دریایی، هوایی و حمل و نقل به وجود آمده تامین غذا برای این کشور عربی با مشکلات بیشتری همراه خواهد شد. در روزهای گذشته مردم قطر برای خرید کالاهای ضروری تب و تاب زیادی داشتند و دلیل این است که نگران امنیت غذایی خود هستند. این محدودیت نیز در موضوع کریدور پروازی هم به وجود آمده است.
در این میان ایران باید منافع خاص خودش را دنبال کند. ایران هم در حوزه تامین مواد غذایی می‌تواند نقش ایفا کند و هم می‌تواند کسب درآمدی از کریدور شرق و غرب کشور داشته باشد و پروازهای قطر را پوشش دهد. در حوزه گاز نیز باید در نظر داشت با وجود این‌که قطری‌ها در سال‌های گذشته با برداشت بی‌رویه‌ای درآمد زیادی کسب کردند، اکنون ورود ایران به این بخش احساسی و غیرعملیاتی خواهد بود. درست است که قطری‌ها برداشت بی‌رویه‌ای از منابع پارس‌جنوبی داشتند، اما مشکل عربستان و قطر به نظر نمی‌رسد دوام زیادی داشته باشد و در کوتاه‌مدت و میان‌مدت حل خواهد شد. برخی کشورها مانند آمریکا پادرمیانی خواهند کرد و از آنجایی که قصد استفاده از دو کشور را دارند، نمی‌گذارند اختلافات ریشه پیدا کند و ترجیح می‌دهند اگر اختلافی است پنهان بماند، اما در کوتاه‌مدت ایران می‌تواند منافع خود را در بخش‌های دیگر دنبال کند. به عنوان مثال در بخش تامین امنیت غذایی و غذای حلال می‌تواند نقش‌آفرینی داشته باشد. همچنین ایران می‌تواند منافع بلندمدت خود را تنظیم کند و قراردادهای تامین امنیت غذایی را برای طولانی‌مدت منعقد کند که در صورت حل اختلاف کشورهای عربی، ایران منافع خود را از دست ندهد. آن چیزی که اکنون برای قطر اهمیت دارد امنیت غذایی پایدار است که ایران به راحتی می‌تواند آن را تامین کند. از سوی دیگر در بحث کریدورهای شرق و غرب و مسیرهای پروازی درآمدهایی به دست بیاورد.
از یاد نبریم که جنگ نظامی بین دو کشور عربستان و قطر طبعا بر قیمت نفت و اقتصاد منطقه تاثیر مشخصی خواهد داشت. از سوی دیگر جمعیت قطر بسیار محدود است و امکانات مانور نظامی نیز در این کشور بسیار کم است؛ در صورت حمله احتمالی عربستان به قطر، «مصر، بحرین و امارات» هم با سعودی‌ها همراه خواهند بود، اما به نظر می‌رسد که آمریکا چنین اجازه‌ای را به عربستان ندهد. آمریکا به دنبال اختلاف در بین کشورهای عربی بود که به هدف خود رسید و حال در این آب گل‌آلود قصد دارد، ماهیگیری کند.
دکتر وحید شقاقی‌شهری/ کارشناس اقتصاد بین‌الملل
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
۳۵ درصد از قانون جوانی جمعیت اجرا شده
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
نقنقنویسی داستان اجتماعی نیست
یک نماینده مجلس:
پیامعملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: