در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
تصویر حصیربافی در خدمت اشتغال روستایی
به گزارش جامجم، حصیربافی به معنی بافت رشتههای حاصل از الیاف گیاهی به کمک دست یا با استفاده از ابزارهای ساده دستی است که به ساخت محصولات مختلفی مانند زیرانداز، سفره حصیری، انواع سبد و انواع ظرف منجر میشود. امروزه ایران در کنار کشورهایی مانند ژاپن، کره و مکزیک یکی از 16 کشور تولیدکننده حصیر به شمار میرود. پیشینه تاریخی این تولیدات در ایران نشان میدهد، استفاده ایرانیان قدیم از حصیر منحصر به زیرانداز نبوده و در ساخت ظروف نیز از حصیر استفاده میکردند. در ایران حصیربافی در بسیاری از مناطق وجود دارد، ولی نوار شمالی (سواحل دریای خزر) و نوار جنوبی (از خوزستان تا سیستان) مراکز عمده تولید محصولات حصیری هستند.
در این استانها معمولا روستاییان در کار حصیر و حصیربافی هستند؛ یعنی گروهی که عمدتا دستشان از بازار بزرگ فروش در شهرها کوتاه است و نصیب چندانی از این بازار ندارند. این درحالی است که با رونق بخشیدن به بازار این صنعت، میتوان از بحران بیکاری در روستاها و متروکه شدن آنها تا حد زیادی جلوگیری کرد؛ یعنی همان کاری که امسال در دستور کار سازمان میراث فرهنگی کشور قرار گرفته است.
سال 96؛ سال حصیربافی
بهمن نامور مطلق، معاون صنایعدستی سازمان میراث فرهنگی در همین زمینه از نامگذاری سال 96 به نام سال حصیربافی توسط این سازمان خبر میدهد و میگوید: از آنجا که عمده حصیربافیهای کشورمان در روستاها انجام میشود، نامگذاری امسال به نام حصیربافی در راستای توجه به این صنعت و اعتلای آن و همچنین توجه به شاغلان در این بخش یعنی همان روستاییان و رونق اقتصادی جوامع محلی و روستایی است.
نامور مطلق به تدوین برنامههایی در راستای نیل به اهداف فوق اشاره میکند و میافزاید: مهمترین برنامهای که در این ارتباط تهیه شده، طرح خرید محصولات حصیری از تولیدکنندگان در روستاها و عرضه و فروش آن در سایر مناطق و بویژه شهرهای پرتردد و گردشگرپذیر است که تحت قالب کاروان پیوند، کار خود را آغاز کرده است.
وی یادآور میشود، از همه استانهای تولیدکننده محصولات حصیری خواسته شده، مازاد تولید خود را به سازمان اعلام کنند و از سویی یک موسسه برای خریداری این محصولات به منظور عرضه در سایر مناطق کشور اعلام آمادگی کرده است.
اجرای طرح در استانهای جنوبی
هادی بنایی، مشاور معاون صنایعدستی در امور صادرات و بازرگانی نیز در تشریح نامگذاری سال 96 به نام سال حصیر به جامجم میگوید: صنعت حصیربافی، از ویژگیهای خوبی چون تنوع محصول و پراکندگی زیاد مناطق تولیدکننده برخوردار است، درحالی که بازار خوبی ندارد. از همینرو و در راستای حمایت از تولیدکنندگان، حمایت از صنعت حصیربافی، تثبیت کسب و کار این هنر و اصلاح روش تولید محصولات حصیری به سمت محصولات باکیفیت و متنوعتر، امسال با پیشنهاد معاون صنایعدستی سازمان و با موافقت و دستور مستقیم رئیس سازمان، به نام حصیر نامگذاری شد.
مسئول امور استانها در صنایعدستی میافزاید: شغل و صنعت حصیربافی تقریبا در تمام نقاط کشور وجود دارد، اما هشت استان در این زمینه شاخصتر و فعالتر هستند که این استانها شامل استان گیلان در شمال و هفت استان جنوبی خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، خوزستان، کرمان، بوشهر، یزد و هرمزگان است.
به گفته بنایی، طرح خرید محصولات حصیری در قالب کاروان پیوند که بزودی در استانهای نوار جنوبی (هفت استان از هشت استان مذکور که اتفاقا جزو استانهای فقیر و محروم هستند)، صورت میگیرد، باعث دلگرمی شاغلان این صنعت برای ادامه کسب و کار آنها خواهد شد.
مدیر پروژه کاروان پیوند یادآور میشود، در قالب این طرح، محصولات باکیفیت این استانها شناسایی و به صورت نقدی از تولیدکنندگان خریداری میشود و سپس در سه استان شمالی کشور یعنی گیلان، مازندران و گلستان به فروش خواهد رسید، زیرا این استانها برخلاف استانهای جنوبی، در فصول گرما از مسافران و گردشگران بسیار زیادی برخوردار هستند.
بنایی اظهار امیدواری میکند، اجرای این طرح در استانهای جنوبی باعث نهادینه شدن و رشد و توسعه صنعت حصیربافی در این استانها و رونق و توسعه اقتصادی روستاها و جوامع محلی و و جلوگیری از متروکه شدن روستاها شود.
برنامههایی که صنعت حصیر استان را ارتقا میدهد
سیستان و بلوچستان یکی از هفت استان جنوبی تولیدکننده محصولات حصیری است که باکیفیتترین محصولات را در این زمینه تولید میکند.
محمدبهروز عیسیزهی، معاون صنایعدستی اداره میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه آمار دقیق حصیربافان استان به دلیل پراکندگی زیاد آن درکل استان مشخص نیست، به جامجم میگوید: منطقه سیستان در شمال استان (با تولید پردههای حصیری به نام خولک) و شهرستانهای ایرانشهر، نیکشهر، فنوج، سراوان، سیب و سوران و کنارک در منطقه بلوچستان در جنوب استان به این صنعت مشغول هستند.
عیسیزهی با اشاره به اینکه نیکشهر، مرکز عمده تولید و فروش محصولات حصیری در استان است، به برنامههای میراث فرهنگی استان برای توسعه حصیربافی اشاره میکند و میافزاید: ایجاد طرحهای متنوع برای تولید محصولات متنوع و همسو با ذائقه همه هموطنان، تبدیل بازار حصیر تنگه سرحه در نیکشهر به یک بازارچه رسمی حصیر با 25 تا 35 غرفه و شناسایی صنعتگران ماهر برای اعطای مجوز صنایعدستی به آنها، از جمله برنامههای این اداره است که برخی درحال اجراست و برخی بزودی اجرایی خواهد شد.
تنگه سرحه، روستای ملی حصیر
خیرالنساء امیری، رئیس میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری نیکشهر سیستان و بلوچستان، سوزن دوزی و حصیربافی را دو حرفه رایج در این شهرستان میداند و در گفتوگو با جامجم میافزاید: از 3500 نفری که در نیکشهر در کار صنایعدستی هستند، کار و حرفه حدود 2000 نفر حصیربافی است که البته عمده مشغولان این حرفه نیز زنان هستند و توانستهاند از طریق این فعالیت سطح درآمد خانوار خود را افزایش دهند.
امیری با اشاره به اینکه محصولات تولیدی نیکشهر در بازارچه تنگه سرحه کنار جاده ترانزیتی چابهار در50 کیلومتری شمال نیکشهر به فروش میرسد، یادآور میشود: این بازار شبانهروزی امسال و درصورت تامین اعتبار به بازارچه دائم و رسمی عرضه صنایعدستی کل استان تبدیل خواهد شد.
به گفته رئیس میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری نیکشهر، آمار بالای تولیدکنندگان صنایع حصیری در روستای تنگه سرحه نیکشهر، باعث شده این روستا توسط سازمان میراث فرهنگی عنوان روستای ملی حصیر را از آن خود کند، ضمن اینکه عنوان استان ملی حصیر بزودی بر جبین سیستان و بلوچستان خواهد نشست.در مناطق جنوبی از برگ درخت خرما، برگ برخی نخلهای وحشی و ساقه نیهای باتلاقی ویژه مناطق گرمسیری برای تهیه الیاف حصیربافی استفاده میکنند.
فاطمه مرادزاده
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین: