چرا تیروئید پرکار می‌شود؟

اگرچه تمام علائم گفته شده می‌تواند دلیل این بیماری باشد ولی بیشتر مواقع دلایل دیگری بجز بیماری تیروئید عامل این علائم است. مثلا تعریق زیاد معمولا علت سرشتی دارد و بیماری محسوب نمی‌شود. تپش قلب و احساس اضطراب دلایل زیادی دارد که مهم‌ترین آنها در بیماری‌های روحی مثل افسردگی قابل مشاهده است.

در مورد لاغری، موضوع کاملا پیچیده است: لاغر شدن علل مختلفی دارد: افسردگی شدید، بیماری‌های بدخیم وانواع بیماری‌های گوارشی می‌توانند موجب لاغری شوند.

پرکاری تیروئید نیز از مهم‌ترین علل کاهش وزن است. اگر کاهش وزن با عصبانیت، تحریک‌پذیری، عرق کردن زیاد، احساس گرمای بیش از حد، لرزش دستان و چشم‌های بیرون زده وخیره همراه باشد باید به پرکاری تیروئید فکر کرد.

هورمون‌های تیروئید تولید انرژی و حرارت در بدن را افزایش می‌دهند و به همین دلیل بیمار اشتهای زیادی دارد ولی روز به روز لاغر می‌شود وبه دلیل هدر رفتن انرژی احساس خستگی دائمی دارد.

دقت کنید که بیمار دچار پر کاری تیروئید همچنان که اشتهای زیاد دارد و زیاد می‌خورد، لاغر می‌شود. این در حالی است که فرد دارای بیماری بدخیم، اشتهایش کم شده و در اثر کاهش غذا، لاغر می‌شود.

دلایل مختلفی بیماری پرکاری تیروئید ایجاد می‌کند: گاهی غده‌های کوچکی در بافت تیروئید ایجاد می‌شوند که پرکارند و موجب بیماری پرکاری تیروئید می‌شوند. گاهی یک بیماری خود ایمنی به نام گریوز عامل پرکاری تیروئید است. گاهی هم التهاب غده تیروئید پرکاری ایجاد می‌کند.

در بیماری گریوز یا غده‌های پرکار تیروئید، غده تیروئید بزرگ است ولی درد و التهاب روی گردن وجود ندارد. بر خلاف این، فرد دچار التهاب تیروئید و درد شدید گردن می‌شود. این درد به فک پایین می‌زند و گوش و زیر گلو تیر می‌کشد. بیشتر مواقع بیمار تب و لرز، درد تمام اندام‌ها و تعریق فراوان دارد و این علامت‌ها ممکن است پزشک را به اشتباه به سمت تشخیص‌های دیگری مثل عفونت‌های گوش و گلو یا آنفلوآنزا هدایت کند.

درمان التهاب تیروئید، خوردن آسپرین با مقادیر زیاد یا کورتون به مدت چند هفته است. برای تسکین ضربان سریع قلب هم مصرف داروهایی مثل پروپرانولول که کندکننده ضربان قلب هستند کمک‌کننده است. خوشبختانه روند این بیماری محدود بوده و بیمار بعد از چند هفته بهبود می‌یابد.

در مورد علل دیگر پرکاری تیروئید، روند بیماری طولانی‌تر و درمان مشکل‌تر است:

در حال حاضر سه روش درمانی برای بیماری گریوز وجود دارد. روش اول استفاده از داروهایی مثل متی مازول است که بخوبی بیماری را کنترل می‌کند، ولی در درازمدت بعد از قطع دارو در بیشتر از نیمی از موارد دوباره بیماری عود می‌کند. روش دوم جراحی تیروئید است. روش سوم درمان پرکاری تیروئید، استفاده از ید رادیو اکتیو یعنی ید 131 است.

دکتر رضا کریمی

‌ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم