ویژگی ناشران نمونه

ناشران نیز از این قاعده مستثنا نیستند. هر ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ـ که کمتر از یک ماه به آغاز آن مانده است ـ ناشران نمونه را در بخش‌های مختلف معرفی می‌کند.

در بین ناشران هم آنها در دایره ناشران نمونه قرار می‌گیرند که در کارشان برخوردی حرفه‌ای دارند؛ حرفه‌ای به این معنی که در انتشار کتاب، مواردی ظاهری چون حروفچینی، صفحه‌آرایی، فصل‌بندی، عنوان‌گذاری، ویرایش و دیگر ویژگی‌های ظاهری را رعایت کنند که می‌تواند جزو معیارهای یک کتاب خوب باشد. پرداخت حق و حقوق مؤلف و پدیدآورندگان کتاب نیز از دیگر ویژگی‌های یک ناشرنمونه است. همچین از زاویه دیگر یک ناشر نمونه مقدمات پخش و توزیع کتاب‌هایش را فراهم می‌کند؛ مقدماتی که به بهانه آن حق تألیف درصدی از شمارگان کتاب نویسنده یا پدیدآورندگان را نمی‌پردازد، چرا که مبلغی را به عنوان هزینه‌های تبلیغ و معرفی کتاب در نظر می‌گیرد.

با همه این تفاسیر، وقتی مسأله داوری میان ناشران پیش می‌آید، طبیعتا معیارهای کمی هم در کنار معیارهای کیفی مطرح می‌شود.

بر این اساس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طبق آیین‌نامه‌هایی که دارد از بین مجموعه ناشران در فهرستی، آثار و دستاوردهای ناشران مختلف را بررسی می‌کند و بر اساس امتیازهایی که ناشران در آن فهرست کسب می‌کنند برترین‌ها را انتخاب می‌نمایند.

تعداد آثار چاپ نخست، یکی از معیارهایی است که در این فهرست مورد توجه قرار می‌گیرد؛ چرا که برخی ناشران در دهه‌های گذشته تعدادی کتاب ارزشمند در گذشته منتشر کرده‌اند و هر سال آنها را بازنشر می‌کنند.

افزون بر این، جوایز کسب‌شده در جشنواره‌های مختلف نسبت به اهمیت جشنواره برای ناشران امتیاز دارد. فعالیت در حوزه کتابخوانی و پرورش استعدادهای تازه و چاپ آثار قابل توجه از نویسندگان گمنام نیز می‌تواند برای ناشران امتیاز در بر داشته باشد. همچنین شرکت در نمایشگاه‌های داخلی، خارجی و ... از نظر کمی امتیاز ناشران را به میزانی می‌رساند که به عنوان ناشر نمونه مطرح شوند.

سرانجام این فهرست توسط مجموعه داورانی مورد توجه قرار می‌گیرد که از میان ناشران، شاعران و نویسندگان و پژوهشگران انتخاب شده‌اند و مقایسه آن فهرست با اظهارات مستند ناشران که مکلف به گزارش فعالیت‌های خود به ارشاد هستند و نداشتن شاکی، ناشران نمونه در بخش‌های مختلف اعلام می‌شوند.

جواد محقق - شاعر و نویسنده