وقتی والدین اجازه می‌دهند کودکان هر فیلم و برنامه تلویزیونی را تماشا کنند!

به گزارش جام جم آنلاین ،‌وظیفه هر پدر و مادری است که بر جزئی‌ترین کار کودکان نیز نظارت داشته باشند؛ این‌که کودک در سنی است که متوجه موسیقی که می‌شنود و فیلمی که می‌بیند نمی‌شود توجیه خوبی نیست که والدین به فرزندشان اجازه بدهند هر موزیکی را بشنود و پا به پای خودشان به تماشای برنامه‌های تلویزیونی بنشینند.

اما کودکان از چه سنی به صداهایی که می‌شنوند یا برنامه‌هایی که می‌بینند دقیق و حساس می‌شوند و چگونه باید تشخیص دهیم چه چیزهایی برای شنیدن یا دیدن آنها مناسب است. در این خصوص با دکتر لیلا محمدی، روان‌شناس بالینی و مشاور گفت‌وگو کرده‌ایم .

توجه به خوراک ذهن کودک

کم‌توجهی بعضی والدین به کیفیت فیلم، موسیقی یا هر برنامه شنیداری یا دیداری که کودک در تلویزیون یا رایانه می‌بیند یا می‌شنود کمتر از غذایی که او می‌خورد نیست. بنابراین والدین باید توجه داشته باشند همان‌گونه که نمی‌خواهند فرزندشان غذای بد یا مسمومی بخورد باید مراقب تماشای فیلم‌ها یا برنامه‌هایی هم که می‌بیند، باشند؛ ‌چون تأثیرشان ‌کمتر از یک وعده غذای مانده و مسموم یا نفس کشیدن در یک اتاق پر از منو‌کسید کربن نیست.

پس باید توجه داشته باشیم تأثیری که این رسانه‌ها بر‌ ذهن‌ کودک می‌گذارد، تأثیری چندجانبه است که اثر آنها به این زودی‌ها از ذهن او ‌پاک نخواهد شد .

ناآگاهی والدین

گاهی خود والدین هم از این‌که کودک سه ساله‌شان ساعت‌ها بدون هیچ تحرکی جلوی تلویزیون می‌نشیند خوشحال می‌شوند، چون حوصله و وقت کافی ندارند. این‌گونه والدین معمولا برنامه‌ریزی‌های مناسبی هم برای آموزش یا تفریح فرزندان‌شان ندارند و گاهی نیز به هر دلیلی از لحاظ روحی در وضعیت مناسبی نیستند و ترجیح می‌دهند فرزندشان هم مزاحمتی برای آنها ایجاد نکند .

در صورتی که این‌گونه پدر و مادرها به‌دلیل ناآگاهی، ضعف مدیریتی و بی‌حوصلگی‌های خود نمی‌دانند دیدن بعضی برنامه‌ها امکان دارد چه آسیب‌هایی به کودکان بزند. البته بخشی از این مشکل هم به خود کودکان برمی‌گردد؛ یعنی بعضی دلایل باعث می‌شود آنها علاقه زیادی به تماشای برنامه‌های مختلف داشته باشند.

مثلا وقتی دنیای واقعی کودکان تنوع زیادی نداشته باشد جذابیت‌های دنیای مجازی برای آنها زیاد می‌شود. گاهی نیز تخیل‌گرایی بیش از حد کودکان باعث می‌شود کارتون‌ها و فیلم‌ها جذابیت بیشتری برایشان داشته باشد .

بعضی بچه‌ها هم با دلایلی از جمله این که خجالتی هستند از ایجاد ارتباط‌های واقعی با دنیای واقعی دوری می‌کنند، بنابراین به‌دلیل ضعف مهارت‌های ارتباطی ترجیح می‌دهند به دنیای خیال پناه ببرند.

آسیب‌های پیش‌رو

یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که تماشای بیش از حد برنامه‌های تلویزیونی، اینترنتی و... می‌تواند داشته باشد وابستگی یا اعتیاد بیش از حد است. به نظر می‌رسد استفاده زیا‌د از این برنامه‌ها باعث می‌شود در مغز کودکان ماده‌ای به نان «دوپامین» ترشح شود که به‌عنوان یک انتقال‌دهنده عصبی، میزانی از هیجان را در فرد ایجاد می‌کند. بنابراین کودک همیشه برای هیجان بیشتر به آنها پناه می‌آورد .

توجه داشته باشیم تماشای زیاد برنامه‌های تلویزیونی به جای بازی با هم سن و سال‌های بچه‌ها باعث می‌شود مهارت‌های ارتباطی آنها ضعیف ‌شود زیرا از دنیای واقعی و ارتباطات واقعی دور می‌شوند.

احساس ترس و ناامنی

بعضی فیلم‌ها فراتر از سن کودک بوده و اطلاعاتی را به آنها می‌دهد که او در این مقطع سنی نیازی به آنها ندارد. در این صورت چند حالت پیش می‌آید؛ کودک احساس ترس و ناامنی کرده و گاهی حتی فکر می‌کند شاید چیزهایی که در فیلم یا کارتون می‌بیند برای خود او هم پیش می‌آید، چون ممکن است بعضی بچه‌ها چیزهایی را که در فیلم می‌بینند با واقعیت اشتباه بگیرند. بنابراین وقتی در یک برنامه و فیلمی کودکی می‌بیند مادری به فرزندش آسیب می‌زند یا کودکی در حال فرار از دست یک دزد است و... این اتفاقات ناخوشایند را در دنیای واقعی شبیه‌سازی می‌کند. زیرا قدرت تفکر کاملا هنوز در کودکان شکل نگرفته و خیلی از صحنه‌های خشن برای بچه‌ها به صورت وسواس فکری در ذهن آنها باقی می‌ماند.

از طرفی چون قدرت تشخیص واقعیت را از دنیای تخیلات ندارند همه چیز را در دنیای واقعی تداعی می‌کنند و همین موضوع باعث ترس از دست دادن و آسیب دیدن در آنها می‌شود و مضطرب می‌شوند.

اما تاثیر فیلم‌های خوب و مناسب سن کودک هم این است که قدرت تفکر و تخیل را در او بالا می‌برد، می‌تواند چیزهایی را که دانستنش در آن سن برایش لازم است به خوبی و با زبانی شیرین یاد بگیرد و همیشه در ذهن داشته باشد. ضمن این‌که دیدن فیلم‌های خوب برای بچه‌ها سوال ایجاد می‌کند و به این ترتیب می‌توانند خیلی چیزها یاد بگیرند.

در واقع فیلم و تلویزیون یکی از ابزارهای مؤثر در آموزش، شناخت بیشتر و ایجاد آگاهی در کودک است، زیرا آنها به این وسیله می‌توانند از مسائل زیادی مثل اطلاعاتی درباره خود، هم‌سن و سالانشان، خانواده، زندگی و آداب اجتماعی، جنسیت، شغل‌های مختلف و... آگاه شوند و به این طریق آموزش ببینند.