مرکبات پوسیده رها شده در سواحل خزر

به گزارش جام‌جم، یکی از این سواحل نارنجی رنگ، ساحل فرح‌آباد ساری است که مرکبات سرمازده باغداران حاشیه رود تجن شهرستان ساری را به نمایش می‌گذارد. باغداران این منطقه پس از جمع‌آوری مرکبات از بین رفته خود، آنها را در رودخانه می‌ریزند و این مرکبات از طریق رودخانه تجن وارد دریای خزر شده و موج، آنها را به ساحل می‌آورد.

اما حکایت این مرکبات سرمازده و بی‌مشتری بازمی‌گردد به دو ماه پیش؛ یعنی اوایل آذر که بارش برف و افت دما و سرمای بی‌سابقه پاییزی در شمال کشور، خسارت زیادی به محصول مرکبات و بویژه پرتقال‌های مازندران وارد کرد. در آن زمان هنوز زمان برداشت پرتقال فرا نرسیده بود و 50 درصد از نارنگی‌ها نیز روی درخت‌ها بود. این شرایط در کنار سرمای شدید ناگهانی، خسارت زیادی به مرکبات مازندران وارد کرد. البته دولت پس از مدتی وارد عرصه شد تا با خرید مرکبات سرمازده و تحویل آنها به کارخانه‌های فرآوری و کنستانتره، جلوی ضرر و زیان باغداران را بگیرد. با این همه و پس از گذشت دو ماه از این واقعه، مشکل باغداران مازندرانی همچنان رفع نشده و گواه این ادعا نیز دریا، سواحل و رودخانه‌هایی است که این روزها با پرتقال‌ها به رنگ نارنجی درآمده و علاوه بر این‌که خسارت هنگفت باغداران مازندرانی از سرمازدگی و نابودی دسترنج یکساله‌شان را به نمایش می‌گذارد، زخمی شده بر پیکره نیمه‌جان محیط‌زیست این استان که محیط‌زیست باید جور این محصولات پوسیده و بی‌مشتری و فرهنگ پایین صاحبانش را بکشد.

پرتقال پوسیده در حاشیه خیابان‌ها

البته محمدرضا شعبانی، مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران به جام‌جم می‌گوید: نه‌تنها رودخانه‌ها و سواحل دریا، که مناطق جنگلی، کوچه و خیابان‌ها و حاشیه جاده‌ها نیز محلی شده برای رهاسازی مرکبات سرمازده و پوسیده باغات مازندران. وی می‌افزاید: امسال حدود یک میلیون و 800 هزار تن پرتقال در مازندران تولید شد که 500 هزار تن آن به دلیل سرمازدگی خسارت دید که قابلیت عرضه به بازار نداشت.

به گفته وی، از این 500 هزار تن، دولت فقط حدود 130 تا 140 هزار تن آن، یعنی معادل حدود 22 درصد را خریداری و آنها را یا امحا یا به کارخانه‌های فرآوری عرضه کرد و 80 درصد باقی ماند که باغداران آن را در مجاری آبی، کنار جاده‌ها و مناطق جنگلی رها کردند.

شعبانی تصریح می‌کند: شاید رهاسازی در رودخانه‌ها و مجاری آبی، راحت‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای باغداران مرکبات بود، زیرا اگر می‌خواستند هزینه‌هایی بابت جمع‌آوری محصولات و حمل و انتقال به مراکز خرید دولتی بدهند، باید ضرر دوچندانی را متحمل می‌شدند، چراکه دولت هنوز بابت خرید همان 130 تا 140 هزار تن هم هیچ پولی به باغداران نداده و تنها سند باغداران برگه باسکولی است که هنگام تحویل بار دریافت کرده‌اند.

دولت دیر خرید

مدیرعامل اتحادیه باغداران مازندران اقدام دیرهنگام دولت برای خرید را هم عامل دیگری برای رهاسازی مرکبات در هر کوی و برزن می‌داند و می‌گوید: دولت 45 روز پس از واقعه سرمازدگی، موضوع خرید مرکبات را مطرح کرد که در این مدت باغداران محصول خود را جمع‌آوری کرده و به دلیل نگرانی از مضر بودن دفن در پای درختان (به دلیل اسیدیته بالا) آنها را در هر جایی غیر از باغات خود رها کردند.

شعبانی گرچه این کار باغداران را موجب بدمنظر شدن سیمای مازندران و آسیب‌رسانی به محیط‌زیست می‌داند، اما عنوان می‌کند که مسبب اصلی این رخداد، نبود مدیریت بحران صحیح در استان بود که باعث شد هم به مردم و باغداران خسارت زیادی وارد شود، هم بازار مازندران با ورود بخشی از محصول سرمازده دچار شبهه و ضرر شود و هم صنایع تبدیلی متضرر شوند، زیرا حدود 70 تا 90 درصد از محصولی هم که برای فرآوری به کارخانه‌ها سپرده شد، به دلیل عرضه بیش از ظرفیت کارخانه‌ها در پشت درهای آنها ماند و پوسیده شد.

ضربه محصولات کشاورزی رها شده به محیط‌زیست

باغداران مازندرانی درحالی به رهاسازی محصولات پوسیده خود در اماکن آبی و خشکی این استان اقدام کرده‌اند که شاید به پیامدهای محیط زیستی این اقدام خود نیندیشیده، یا در صورت اطلاع، آن را چندان مهم نمی‌دانستند و این درحالی است که سینا معماری، مسئول کنترل و بررسی آلودگی‌های محیط زیست دریایی استان مازندران در گفت‌وگو با جام‌جم این اقدام باغداران را باعث آلودگی و ایجاد مخاطرات زیادی برای محیط زیست می‌داند.

معماری می‌افزاید: باغداران میوه‌های خود را به دو صورت؛ یا پوشیده در کاغذ و نایلون یا بدون هیچ پوششی در مجاری آبی و خشکی رها کرده‌اند که در هر دو صورت شاهد آسیب‌هایی به محیط زیست خواهیم بود، زیرا در حالت اول خود کاغذ و نایلون به عنوان یک زباله در محیط زیست رها و آسیب‌رسان می‌شود (بویژه در رودخانه‌ها و دریا)، و حتی گاه موجب گرفتگی مجاری آبی و ایجاد مشکلاتی هم در آن بخش می‌شود.

وی افزود: در مورد دوم یعنی میوه بدون پوشش هم، اگر این مرکبات در داخل خشکی رها شود، در خاک تجزیه شده و خطری ندارد، اما زمانی که در مجاری آبی، رودخانه‌ها و دریا رها می‌شود، به‌خاطر خاصیت اسیدی و قلیایی می‌تواند اکوسیستم آبی را تحت تاثیر قرار داده و به آبزیان آسیب‌های جدی وارد کند.

وی با اشاره به این‌که باغداران برای نشان دادن نارضایتی و اعتراض خود به رهاسازی محصولاتشان در هر مکان قابل مشاهده‌ای برای مردم و مسئولان اقدام کردند، عنوان می‌کند که شاید آنها از مضر بودن این کار برای محیط زیست بی‌اطلاع بوده‌اند،

درحالی که این تصور اشتباه است و بهترین اقدام می‌توانست دفن این محصولات در باغات (برای تبدیل به یک کود بی‌ضرر) یا ارائه به کارخانه‌های کمپوست برای تبدیل به کود باشد.

فاطمه مرادزاده