شب طولانی در شهر بادگیرها

این کوله‌گرد جوان که تلاش می‌کند با کمترین هزینه سفرهایش را به کشورهای بیشتری ادامه دهد اقامتگاه‌هایش را از طریق «کوچ سرفینگ» می‌یابد. تاتیانا سال گذشته پس از سفر به دبی به ایران آمد و در طول اقامتش از شهر یزد در خانه یک خانواده یزدی اقامت گزید. آنچه می‌خوانید بخش‌هایی از خاطرات او از وقت‌گذرانی با یک خانواده یزدی است.

مهمان‌نوازی گرم

من از طریق سایت کوچ سرفینگ با «زهره ـ‌م» آشنا شدم. زهره دختری مهربان و ساده است و با وجود آن که 25 سال دارد اما هنوز با خانواده‌اش زندگی می‌کند البته گویا در ایران معمولا جوانان تا قبل از ازدواج مستقل نمی‌شوند و در خانواده پدر و مادرشان به سر می‌برند. به همین دلیل برایم جالب بود که زهره من را در خانه پدری‌اش پذیرا شد و همه اعضای خانواده با من رفتاری بسیار گرم و صمیمی داشتند. من از زهره تنها انتظار اقامت در خانه‌اش را داشتم اما او با مهربانی در گشت و گذار در شهر من را همراهی کرد و جاذبه‌های این شهر تاریخی و زیبا را به من نشان داد.

جشن یلدا

یلدا یکی از جشن‌های باستانی در ایران است که سال‌های طولانی است در بین خانواده‌های ایرانی برگزار می‌شود و موضوع اصلی آن جشن گرفتن طولانی‌ترین شب سال و زایش خورشید است. این‌که ایرانیان باستان توانسته‌اند با این دقت طولانی‌ترین شب سال را با ابزارهای محدود آن زمان سنجش کنند برایم بسیار جالب است. ایرانی‌ها معتقدند که خورشید در طولانی‌ترین شب سال دوباره زاده می‌شود و پس از این شب به مرور طول روزها بیشتر و بیشتر می‌شود و این را به بزرگ شدن خورشید تازه متولد شده تعبیر می‌کنند. رنگ اصلی این جشن قرمز است که بسیار به کریسمس شباهت دارد و شاید باید گفت که کریسمس و تولد مسیح می‌تواند از شب یلدا و زایش خورشید ریشه گرفته باشد.

تمام خوراکی‌های این جشن که شامل آجیل‌های متنوع، شیرینی‌ها و میوه‌هایی چون انار و هندوانه هستند روی پارچه‌ای چیده می‌شود که به آن «سفره» می‌گویند. خانواده زهره برای شب یلدا در خانه عموی بزرگ‌ترش جمع می‌شدند و این خانواده مهربان با سخاوتمندی بسیار من را نیز با خود به این جشن باستانی بردند. خانه عموی زهره بسیار شلوغ بود و افراد زیادی از فامیل دور هم جمع شده بودند همگی صمیمی و مهربان. حتی فکرش را هم نمی‌کردم که بتوانم فرصت حضور در یک مهمانی به سبک ایرانی را داشته باشم آن هم در یک شب خاص برای آنها. تنها سختی‌اش مهمان‌نوازی بسیار آنها بود که به اصرار از من می‌خواستند تمام خوراکی‌ها را یکی پس از دیگری بخورم! هر چند این نهایت مهربانی‌شان بود اما من را کمی آزرده کرد چون خوردن این همه خوراکی سنگین برایم کمی سخت بود. پس از این همه خوردن نوبت به شام رسید غذای جشن یلدا خوراکی است به نام فسنجان که با گردو، سس انار و مرغ پخته می‌شود و با برنج خورده می‌شود. هر چند که واقعا سیر بودم اما نمی‌توانستم از این غذای خوشمزه و شگفت‌انگیز بگذرم و از خوردنش بسیار لذت بردم.

فالگیری!

یکی از رسم‌های این جشن فال گرفتن است البته با کتاب یکی از شاعران معروف ایرانی به نام حافظ که معتقدند پس از خواندن دعا برای روحش و درخواست بازگویی آینده می‌توان با آن کتاب فال گرفت. بسیار کنجکاو شدم و از زهره خواستم در خریدن نسخه انگلیسی آن به من کمک کند.

آیسا اسدی - مترجم