چالش جبهه شرقی

مکزیکی‌ها نگران تصمیم ترامپ برای احداث دیوار مرزی هستند، مهاجران از وعده رئیس‌جمهور جدید مبنی بر این‌که بیرونشان خواهد کرد دارای استرس هستند و حتی کشورهای عضو ناتو از این‌که ترامپ در جایی اعلام کرده از ناتو خارج خواهد شد یا این‌که اعضای ناتو 2 درصد از بودجه سالانه‌شان را باید به تقویت نظامی در چارچوب سیاست‌های ناتو تخصیص دهند همگی نگرانند که ترامپ چه خواهدکرد.

ولی فارغ از این نگرانی‌ها، دولت جمهوریخواه ترامپ در عرصه سیاست خارجی با چالش جبهه شرقی متشکل از روسیه، چین و ایران روبه‌روست که برخلاف موارد بالا این ترامپ است که نگران آنهاست. هرچند با تحلیل محتوای مواضع ترامپ نسبت به سیاست‌های روسیه برخی عنوان می‌کنند که روابط آمریکا و روسیه بهتر خواهد شد و حتی از تلاش پوتین برای پیروزی ترامپ سخن به میان می‌آورند، اما اگر بپذیریم که سیاست خارجی آمریکا نسبت به رقبا توسط اتاق‌های فکر تعریف شده و روسای جمهور فقط مجری آن هستند پس در ماهیت چالش بین واشنگتن و مسکو تغییری حاصل نخواهد شد.

از طرفی اگر براساس نظریه جیمز روزنا درباره متغیرهای تاثیرگذار در تصمیم‌گیری سیاست خارجی آنجا که از یک سری متغیرها در چارچوب فردی، نقشی، ملی و.... صحبت می‌کند تحلیل کنیم می‌توان این نکته را مطرح ساخت که روحیات و منش فکری و رفتاری ترامپ ممکن است سیاست خارجی برنامه‌ریزی‌شده اتاق‌های فکر در آمریکا را تحت‌تاثیر قرار دهد، خصوصا این‌که ترامپ به لحاظ سوابق کاری و نداشتن تجربه مدیریت سیاسی در بین روسای جمهور راه‌یافته به کاخ سفید یک استثناء محسوب می‌شود.

در مورد چین، آمریکا علاوه بر رقابت تجاری نگران توان نظامی روبه افزایش پکن است؛ نگرانی که در کنار جنجال‌های کره‌شمالی برای شرکای آمریکا در شرق آسیا برای ترامپ دغدغه خواهد بود.

درباره ایران نیز ترامپ نگاه مثبتی به برجام ندارد و این موضوع با توجه به اکثریت جمهوریخواه در کنگره و یکدست شدن قدرت در کاخ سفید و کنگره چالش‌برانگیزتر خواهد شد، چنان که جمهوریخواهان با تصویب ممنوعیت فروش هواپیمای مسافربری به ایران در مجلس نمایندگان از هم‌اکنون مشوق ترامپ در این زمینه خواهند بود.

این چالش‌ها فراروی سیاست خارجی ترامپ در حالی است که به نظر می‌رسد اعضای جبهه شرقی متحدتر از گذشته بوده، بویژه در سوریه نشان دادند منسجم‌تر از ائتلاف حامیان تروریست‌ها عمل می‌کنند؛ بدین ترتیب چالش جبهه شرقی برای مهمان جدید کاخ سفید چالشی ریشه‌دار و کاملا جدی است.

دکتر مراد عنادی - مدیرمسئول

ضمیمه جام سیاست روزنامه جام جم