شیوع مصرف قلیان در یک دهه اخیر

در حالی که دانشگاه‌های علوم پزشکی در شهرستان ها توانسته‌اند که در حوزه مقابله با قلیان، پیشرفت‌هایی داشته باشند، اما تاکنون مجموعه اقدامات دانشگاه‌های علوم پزشکی برای مقابله با استعمال قلیان در پایتخت، چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.

اگرچه در سال 85، اقداماتی برای جلوگیری از توزیع قلیان در پایتخت انجام شد، اما به دلیل فشار برخی محافل و گروه ها، این اقدامات متوقف شد، زیرا مثلا عده‌ای معتقد بودند که با جمع آوری قلیان، عده ای از کار بیکار می شوند.

نفوذ قلیان در جامعه، شیوع روزافزونی دارد، به طوری که هم اکنون بسیاری از نوجوانان و افراد کم سن و سال هم به استعمال قلیان می‌پردازند و متاسفانه قبح مصرف قلیان در جامعه شکسته شده است.

نباید فراموش کنیم که در دهه های گذشته، مشکلات مشابهی را در حوزه مصرف سیگار داشتیم، به طوری که آن زمان‌ها حتی گاهی برخی ها برای اموات و رفتگان خود، در مساجد محلشان، سیگار خیرات می‌کردند.

مقابله جدی با سیگار به طور جدی از اواسط دهه 60 شروع شد و در نتیجه چندین دهه فعالیت، حالا به جایگاهی رسیده ایم که مصرف سیگار در بسیاری از اماکن عمومی مثل اتوبوس و سینما، کاملا به عنوان یک ضد‌ارزش در جامعه پذیرفته شده است و افراد کمی پیدا می شوند که به خود اجازه دهند در اماکن عمومی، این هنجار اجتماعی را بشکنند، اما متاسفانه هنوز در حوزه مصرف قلیان به این باور نرسیده ایم و قلیان کشیدن چندان به عنوان یک ضدارزش در جامعه تلقی نمی شود.

قلیان حدود 350 سال پیش اختراع شده، اما مصرف آن در کشور ما در یک دهه اخیر، شدت گرفته، بخصوص با ورود تنباکوهای معطر و میوه ای، استقبال نسبت به مصرف این ماده دخانی بیشتر شده است. بسیاری از مردم به اشتباه گمان می کنند که چون دود قلیان از آب می گذرد، پس دود قلیان تصفیه می شود و خطرناک نیست، اما این باور کاملا اشتباه است و عبور دود از آب، خطر تنباکوی قلیان را کم نمی کند.

در مسیر مقابله با قلیان، رسانه‌ها و نهادهای فرهنگ ساز هم نقش موثری دارند. این نهادها می توانند مردم را نسبت به مضرات این ماده دخانی آشنا کنند و به آنها بیاموزند که مصرف قلیان حتی بسیار خطرناک تر از مصرف سیگار است.

دکتر حسن آذری پور - عضو کمیته کشوری کنترل مصرف دخانیات وزارت بهداشت