جراحی لاپاروسکوپی چیست ؟

در روش‌های مرسوم جراحی برای دسترسی به اعضای آسیب‌دیده و معیوب داخل فضای شکم و قفسه سینه باید بافت‌های سالم سر راه را شکافته و از میان برد در صورتی که با روش لاپاروسکوپی با استفاده از چند سوراخ کوچک با اندازه‌های پنج تا ده میلی‌متر می‌توان از برشی وسیع با طول 20تا 50 سانتی‌متر و انهدام بافت‌های سالم جلوگیری کرد. در این روش با استفاده از یک تلسکوپ ظریف و عبور آن از یکی از این سوراخ‌ها و انتقال تصاویر بزرگنمایی شده از اعضای داخل شکم توسط دوربینی مینیاتوری به نمایشگری بزرگ می‌توان ترکیبی از فناوری نوین با دانش پزشکی در دست جراحی هنرمند را نشان داد. ویژگی‌های این جراحی به چند عامل برمی‌گردد: 1) کاهش میزان برش جراحی 2) دید بهتر و بزرگنمایی شده 3) امکان جراحی از راه دور و 4) آموزش همزمان و همگانی آن در سطحی وسیع.

برتری‌های این جراحی عبارت است از حفظ زیبایی پوست، درد کمتر، کاهش عفونت در زخم، عدم فتق‌های محل برش جراحی، کاهش مصرف مسکن و مخدرها، کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، کاهش میزان آمبولی، تسریع در سرپاشدن بیمار، کوتاهی زمان عمل و مدت بستری، ترخیص زودرس و برگشت سریع‌تر به کار روزانه،کاهش هزینه‌های بیمارستانی و کمک به در آمد خانواده و در نهایت کمک به کاهش هزینه‌های درمان و اشغال تخت و افزایش بهره‌وری. محدودیتی برای انجام اعمال جراحی لاپاروسکوپی بجز تجربه ناکافی جراح وجود ندارد. بیشترین اعمال جراحی لاپاروسکوپی که در حال حاضر در کشورمان انجام می‌شود عبارتند از سمپاتکتومی برای تعریق شدید سرو صورت و کف دست و پا، برداشتن کیسه صفرا، اعمال جراحی چاقی مفرط شامل Gastric bypass (میانبر زدن معده) Gastric Sleeve (استینی‌ کردن معده)، برداشتن طحال، ترمیم فتق‌های دیافراگم واصلاح ریفلاکس معده، اشالازی، فتق‌های جدار شکم، سرطان‌های مری و معده و روده، اکثر اعمال جراحی زنان، ارولوژی و... .

باید توجه داشت جراحی لاپاروسکوپی نیازمند آموزش‌های ویژه است که جراح علاوه بر آموزش‌های کلاسیک جراحی باید یک دوره زمانی خاصی برای مهارت در این کار بگذراند. جراح لاپاروسکوپی باید فهمی درست از نور و تصویر و فضای سه‌بعدی، زیباشناسی و هنر داشته باشد.

حدود 23 سال است جراحی لاپاروسکوپی در کشور انجام می‌شود. در این مدت تعداد زیادی آموزش‌های لازم را فرا گرفته و به مهارت‌های قابل قبولی رسیده‌اند، ولی هنوز نیاز فراوانی به این عده از جراحان زبردست برای ارتقای سلامت مردم وجود دارد.

دکتر کرم‌الله طولابی

دانشیار جراحی دانشگاه علوم پزشکی تهران