جوینده یابنده است

مالباختگان معمولا به پلیس و دادگاه مراجعه می‌کنند تا مسیر قضایی را برای پیدا کردن کالای‌شان پیش بگیرند، اما به دست آوردن دوباره کالای دیجیتالی گم شده یا به سرقت رفته کاملا به شانس بستگی دارد و اگر اطلاعاتی از سارق در اختیار نداشته باشید مثل پیدا کردن سوزن در انبار کاه می‌ماند. متاسفانه در این زمینه سازوکار سازمان یافته‌ای در کشور وجود ندارد و جای خالی یک سیستم و شبکه کالاهای گم شده یا به سرقت رفته بخوبی احساس می‌شود.

اکنون یک تیم جوان از شهر نیشابور استارت‌آپی راه انداخته که قصد دارد این مشکل را برطرف کند. البته توفیق این سیستم بسیار به مشارکت کاربران در افزایش حجم دیتابیس آن بستگی دارد. برای آشنا شدن بیشتر با این ایده ، داستان آن را از زبان بهروز فتح‌آبادی، یکی از موسسان همیاب 24 بخوانید.

تولد ایده از سرقت

«زمستان 93 سه عدد لپ‌تاپ از فروشگاه دوستم به سرقت رفت و با پیگیری‌هایش از پلیس کار به جایی نرسید.» به گفته بهروز فتح‌آبادی، این اتفاق سنگ بنای شکل‌گیری ایده همیاب 24 بوده و باعث شده فکر راه‌انداختن چنین سایتی به ذهن مهدی جمشیدی برسد. مهدی پس از این اتفاق به ذهنش می‌رسد تا سایتی راه بیندازد که شخص بتواند قبل از خرید یا فروش یک کالای دیجیتال، شماره سریال آن را در سایت وارد کند و استعلام بگیرد و از سرقتی نبودن آن مطمئن شود. بهروز می‌گوید تحصیلاتش در رشته مهندسی معدن بوده و در این رشته کار می‌کرده، اما همیشه دوست داشته فعالیتی در دنیای آی‌تی انجام دهد و کسب و کاری اینترنتی داشته باشد.

پیشنهاد مهدی برای راه‌اندازی سایت کالاهای گمشده بهروز را تشویق می‌کند تا به ایده همیاب 24 فکر کند و کار به‌صورت رسمی از ابتدای سال 94 آغاز می‌شود. چون بهروز با استارت‌آپ‌ها آشنایی قبلی دارد، به مهدی پیشنهاد می‌دهد در مراسم استارت‌آپ ویکند نیشابور که اردیبهشت برگزار می‌شد، شرکت کنند. در این مراسم شرکت می‌کنند و ایده‌شان، ایده برتر مراسم در میان 51 ایده دیگر می‌شود. این رویداد باعث می‌شود جدی‌تر به ایده فکر کنند و دیگر یک تیم برای آن تشکیل دهند. بهروز می‌گوید: «برادر مهدی، هادی به‌عنوان برنامه‌نویس به تیم اضافه شد و دکتر محمد حاجی بیگی‌لو، از استادان دانشگاه آزاد نیشابور نیز مدیریت پروژه برنامه‌نویسی ایده را قبول کرد.»

تحقیقات از نوع پلیسی

تیم چهار نفره همیاب 24 اکنون تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات برای طراحی یک سایت را که قرار است اطلاعات کالاهای دیجیتال به سرقت رفته را داشته باشد، شروع می‌کند. در مرحله اول سراغ مغازه‌دارها و افرادی که کالایشان به سرقت رفته می‌روند. بهروز می‌گوید: «متوجه شدیم در شهرمان (نیشابور) اگر کسی کالایش را گم کند یا به سرقت برود، اطلاعات کالایش را به مغازه‌دارها می‌دهد تا در صورت پیدا شدن خبرش کنند. با این حال این روش بندرت به پیدا شدن کالای گمشده منجر می‌شود، هرچند در شهرهای بزرگ چنین کاری نیز اصلا ممکن نیست.»

با تحقیقاتی که انجام می‌دهند با استقبال بالایی از سمت مردم و فروشندگان کالاهای دیجیتال روبه‌رو می‌شوند و پی می‌برند که چنین نیازی واقعا در بین مردم وجود دارد. قدم بعدی تحقیقات نزد پلیس است. بهروز توضیح می‌دهد: «متوجه شدیم روش پلیس در یافتن کالاهای گمشده به این صورت است که به مالباخته می‌گوید کالایت را از میان انبوهی از کالاهای گمشده پیدا کن. در شهرهای بزرگ و مراکز استان‌ها مراکزی وجود دارد که کالاهای گمشده توسط پلیس به آنجا منتقل می‌شود. اگر مالباخته خوش‌شانس باشد می‌تواند کالای گمشده‌اش را در آنجا پیدا کند.» با تحقیقات بیشتر بهروز و اعضای تیم به نتایج جالبی دست پیدا می‌کنند. آنها متوجه می‌شوند فقط در سال 90 روزانه حدود هزار درخواست ردیابی گوشی سرقتی به اپراتورها در سراسر کشور ارسال شده و بیشتر زندانی‌های کشور مربوط به سرقت یا مواد مخدر است. همچنین بهروز می‌گوید کسانی که کالای دیجیتال سرقت می‌کنند معمولا آن را در شهر دیگری می‌فروشند.

دردی به نام کمبود نیروی انسانی

پس از پایان تحقیقات می‌خواهند سامانه جست‌وجو و استعلام کالای دیجیتال گمشده را راه‌اندازی کنند، اما ساخت سایت، دیتابیس و مدیریت چنین مجموعه‌ای به نیروهای متخصص نیاز دارد. بهروز می‌گوید: «فرقی نمی‌کند در شهری بزرگ باشید یا کوچک، پیدا کردن آدم متخصص و کاربلد خارج از تهران، کار واقعا سختی است.» به گفته بهروز، ایده پروژه بزرگی بوده و به این نتیجه رسیده‌اند که به برنامه‌نویس بیشتر و گرافیست احتیاج دارند. بخشی از کار برنامه‌نویسی را هادی، برادر مهدی که جزو موسسان است انجام می‌دهد، اما برای اتمام کار به دو نفر دیگر هم نیاز دارند.

بهروز می‌گوید مشکل کمبود نیروی متخصص باعث شده تا کارشان با کندی پیش برود و برخی مواقع با آزمون و خطا جلو بروند. در نهایت دو نفر را استخدام می‌کنند و در نمایشگاه الکامپ سال 94 از همیاب 24 رونمایی می‌کنند. بهروز می‌گوید پس از نمایشگاه تولیدکننده محتوا، برنامه‌نویس اپلیکیشن و دو نفر برنامه‌نویس دیگر هم استخدام کرده‌اند و اکنون تیم‌شان ده نفره است.

جویندگان، موتور محرکه ادامه راه

غیر از کمبود نیروی انسانی زبده، بهروز از تامین سرمایه و پول مورد نیاز برای ایده صحبت به میان می‌آورد و می‌گوید تاکنون از جیب‌شان خرج کرده‌اند. به گفته وی از اردیبهشت سال گذشته تاکنون حدود 60 میلیون تومان هزینه همیاب 24 کرده‌اند.

وقتی از بهروز درباره آمار سرویس‌شان می‌پرسیم می‌گوید: «در حال حاضر بیش از سه ماه است که سایت‌مان آغاز به کار کرده و در این مدت روزانه بین 600 تا 700 بازدید از سایت انجام می‌شود و تاکنون 770 کالای گمشده در همیاب 24 ثبت شده است.» بهروز ادامه می‌دهد که همیاب24 تاکنون باعث شده تا هفت مورد کالای سرقتی یا گمشده به دست صاحبان‌شان برسد. او از این هفت مورد به‌عنوان موتور محرکه انگیزه‌بخش برای ادامه کار یاد کرده و اضافه می‌کند مالباخته‌ها خیلی تشکر کرده‌اند. بهروز می‌‌گوید در حال حاضر وسعت کارشان محدود به استان خراسان است، اما امیدوارند بازارشان در سطح کشور گسترده شود.

همیاب 24 چگونه کار می‌کند؟

به گفته بهروز فتح‌آبادی، سرویس‌دهی این سایت از چهار قسمت تشکیل شده است: ثبت کالای نو، ثبت کالای گمشده، ثبت کالای پیدا شده و استعلام کالا. در بخش یک این سایت کاربرها می‌توانند اطلاعات کالای دیجیتال جدیدی را که می‌خرند وارد کنند. این اطلاعات شامل مواردی همچون شماره سریال، نوع کالا، رنگ، شرکت سازنده و توضیحات جانبی است که به نام کاربر در سایت ثبت می‌شود. بهروز می‌گوید به این علت این بخش را طراحی کرده‌اند که کاربرها اغلب جعبه وسایل دیجیتال‌شان را دور می‌اندازند و شماره سریالی از محصول ندارند تا در زمان گم شدن یا به سرقت رفتن آن را ارائه کنند.

در بخش دوم سایت، کاربران اطلاعات مربوط به کالای گمشده‌شان را وارد می‌کنند و در واقع اعلام مفقودی انجام می‌شود. در بخش سوم سایت کاربران می‌توانند اطلاعات مربوط به کالای پیدا شده را وارد کنند. بهروز در توضیح این بخش می‌گوید: «مثلا اگر یک کالایی در اتوبوس و مترو پیدا کنیم چگونه به دست صاحبش برسانیم؟ اگر شخصی کالایی پیدا کرد می‌تواند آن را وارد سایت کند و خودش کالا را به دست صاحبش برساند.»

بخش چهارم سایت هم که استعلام کالاست و هر شخصی قبل از خرید یک کالای دیجیتال می‌تواند از سایت استعلام بگیرد تا خریدش در میان فهرست دزدی‌ها یا مفقودی‌های سایت نباشد. به گفته بهروز، تمام سرویس‌های این سایت غیر از مورد دوم رایگان است. ثبت کالای گمشده 8400 تومان هزینه دارد و مالباخته حتی می‌تواند مژدگانی برای کالایش اعلام کند. برای حفظ امنیت کاربران هیچ‌کدام از اطلاعات کالاهای دیجیتال در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد. بهروز می‌گوید: «مالباخته اطلاعات جنس گمشده‌اش را به سایت داده است. اگر شخصی آن را پیدا و شماره سریال کالا را در سایت وارد کند به‌صورت خودکار شماره تماس یابنده برای مالباخته پیامک می‌شود و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. ما در این فرآیند دخالتی نمی‌کنیم و برای جلوگیری از سوءاستفاده اطلاعاتی هم در اختیار کسی قرار نمی‌دهیم.» به گفته بهروز، این ایده بسیار وابسته به خردجمعی (کراود) است و با مشارکت بیشتر کاربران رشد می‌کند.

نام ایده: همیاب 24

سایت: hamyab24.com

بهروز فتح‌آبادی، از موسسان ایده همیاب 24

بهروز فتح‌آبادی 28 سال دارد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته معدن گرایش استخراج از دانشگاه باهنر کرمان گرفته است. طبیعت‌گردی و جمع کردن کلکسیون سنگ از تفریح‌های اوست.

رامین فتوت