توسل هنر به متوسلیان

به گزارش جام‌جم، این روزها جاویدالاثر احمد متوسلیان در کانون توجه هنرمندان کشورمان قرار گرفته است. اکنون تئاتری با نام «شیر در زنجیر» با موضوع معرفی و بررسی شخصیت ایشان در تالار اندیشه حوزه هنری روی صحنه رفته و همچنین فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» به کارگردانی محمدحسین مهدویان در جشنواره فیلم فجر امسال اکران می‌شود.

«شیر در زنجیر» کار تازه گروه تئاتر شرنگ با نویسندگی و کارگردانی محسن معینی در تالار اندیشه حوزه هنری روی صحنه رفته است. آن‌طور که کارگردان این اثر می‌گوید، در این نمایش سعی بر آن است که ابعاد کمتر شناخته شده‌ای از شخصیت جاویدالاثر احمد متوسلیان ارائه شود.

جذابیت‌های شخصیت متوسلیان

معینی برای نگارش نمایشنامه جذابیت‌هایی را در شخصیت متوسلیان یافته و سعی دارد آنها را روی صحنه نمایش به مخاطبان نشان دهد. اما چرا متوسلیان را انتخاب کرده است؟ جذابیت‌های شخصیتی این نام بزرگ برایش چه بوده که معینی را به ماه‌ها مطالعه و تحقیق و سپس اجرای صحنه‌ای این کار کشانده است؟ او در پاسخ به این پرسش‌ها به جام‌جم گفت: اگر نگاهی به اتفاقات دوران جنگ تحمیلی داشته باشیم، متوجه این نکته خواهیم شد که در آن زمان انسان‌هایی بوده‌اند که در عمر کوتاهشان بسیار زیسته‌اند، همواره در حال کار و تلاش بوده و با قدم‌های محکم و پر از اطمینان در مسیرشان حرکت کرده‌اند.

او ادامه داد: اما امروز ما در شرایطی هستیم که جامعه را رخوت گرفته و دچار بی‌حسی شده‌ایم. از طرف دیگر با بحران قهرمان هم روبه‌رو شده‌ایم، نه به دلیل این‌که قهرمان نداریم؛ بلکه به این دلیل که قهرمان‌هایمان را به جامعه معرفی نکرده‌ایم. من معتقدم با معرفی قهرمان‌های دوران جنگ تحمیلی می‌توانیم این خلأ را پر کرده و به احیای قهرمان‌هایمان میان مردم بپردازیم.

این کارگردان بیان کرد: از میان ویژگی‌های شخصیتی متوسلیان آرمان‌خواهی ایشان بسیار توجه مرا جلب کرده و این خصیصه‌شان را بسیار دوست دارم. ایشان به شدت آرمانخواه است، اصول آرمانی‌اش را رها نمی‌کند، اهل حماسه بوده و آزاداندیش است. قبل از انقلاب در دانشگاه نقد و تحلیل فیلم‌های هیچکاک را برگزار می‌کرده و در عرصه هنر هم به‌نوعی حضور داشته است. معینی تصریح کرد: بسیاری از مردم نمی‌دانند ایشان در زمان‌های کوتاه استراحتشان در جبهه‌های جنگ فلسفه می‌خوانده‌اند. در کنار همه اینها شاگرد اول دانشگاه پلی‌تکنیک بوده‌اند. نه‌تنها ایشان بلکه دیگر چهره‌های برجسته و تاثیرگذار جنگ هم اغلب درس‌خوانده بوده‌اند. مثلا شهید وزوایی شاگرد اول شریف بوده، شهید همت، شهید شهبازی و دیگر کسانی که در این تیم بوده‌اند، همه جزو افراد باهوش و تحصیلکرده بودند. برخلاف آنچه طی چند سال گذشته نشان داده‌اند، جنگ جای آدم‌های لمپن و لات نبوده است.

کلیشه‌زدایی‌ها از تئاتر دفاع مقدس

معینی اضافه کرد: البته این را قبول دارم که نگاه هنرمندان و مسئولان به کارهای دفاع مقدس پخته و بهتر شده است. به قول دکتر شریعتی بهترین راه نابود کردن یک چیز، بد دفاع کردن از آن است. نمایش‌های کلیشه‌ای که در دوره‌ای ساخته شده بود، مردم را از فضای این کارها دور کرده بود، اما طی سال‌های اخیر جامعه ما پذیرش بیشتری پیدا کرده است. از یک طرف جنگ و درگیری‌هایی که در کشورهای اطراف وجود دارد و فعالیت‌هایی که در سوریه و جنگ با داعش داریم دوباره هنرمندان را به این سمت کشانده است و از طرف دیگر هنرمندان هم از کارهایشان کلیشه‌زدایی کرده و آثار بهتری ارائه می‌دهند. در این نمایش که تا 8 بهمن در تالار اندیشه حوزه هنری روی صحنه خواهد بود، کامران تفتی، پردیس افکاری، رضا حسنی، امیر نیک‌سرشت، بابک جاویدی، وجیهه لاریجانی، محمد تنهایی، محمد مقدسی، مقداد افشار، علی رضارضوانی، محمدرضا حیدری، ایمان میرهاشمی، حمید فتوحی، علیرضا میرزایی، علی بزرگران، احمدشبروی، پگاه نوربخش، کامران گودرزی، لیلا خلیلی، آرمین وجدانی و امیر علی روحی‌مقدم بازی می‌کنند.

هنر ایستادگی

«ایستاده در غبار» اولین کار بلند سینمایی مهدویان است که در بخش نگاه نو جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرده و به علت کیفیت خوبی که داشته است توانسته یکی از سه فیلمی باشد که از بخش نگاه نو به بخش سودای سیمرغ هم راه پیدا کرده است. این کارگردان پیش از این مستند تلویزیونی «آخرین روزهای زمستان» را که به زندگی شهید باقری می‌پرداخت، ساخته بود. هادی حجازی‌فر در فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» نقش جاویدالاثر احمد متوسلیان را بازی می‌کند.

زینب مرتضایی‌فرد