سیاست وزارت ارشاد در مورد آوازخوانی زنان چیست؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تسنیم ، تک خوانی بانوان؛ موضوعی که از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم و کسب مسند صدارت توسط علی جنتی محل کشاکش او با رسانه ها شد. او در نخستین روزهای کارش در ساختمان میدان بهارستان؛ در اظهاراتی که پیش از آن در میان مقامات ارشد فرهنگی کشور بی سابقه بود در ممنوعیت تک خوانی بانوان تشکیک کرد و گفت که این مساله میان علما نیز اختلافی است و هر کسی حق دارد نظری داشته باشد!

این اظهارات با واکنش نمایندگان مجلس مواجه شد و جنتی ناچار شد با حضور در کمیسیون فرهنگی مجلس به توجیه سخنانش بپردازد.

البته برای این اظهارات جنتی، زمینه سازی نیز شده بود. چند روز پیش از این صحبت های وزیر ارشاد؛ داریوش پیرنیاکان، دبیر خانه موسیقی بود در چهاردهمین جشن خانه موسیقی در حضور علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد که سابقه دوستی طولانی نیز با وی دارد صراحتا به انتقاد از سیاست جمهوری اسلامی در عرصه موسیقی پرداخت. او گفت: «34 سال است که در عرصه موسیقی زمستان است. هنوز موسیقی را اینجا حرام می‌دانند.هیچ روایتی نیست که نشان دهد موسیقی حرام است و درست نیست که این خیل عظیم جمعیت شنوندگان موسیقی را نادیده بگیریم. از فقه‌ها می‌خواهم توضیح دهند کجای دین موسیقی حرام اعلام شده است به علاوه از خواسته‌ای مهم خانه موسیقی پخش شدن صدای زنان است. نیمی از هنرمندان موسیقی زنان هستند اما اجازه خواندن ندارند. فکر می‌کنم همه اهالی موسیقی درباره این خواسته‌ها یک صدا هستند. اصلاح شیوه ممیزی در حوزه موسیقی، صدور مجوز‌ها، سالن اجرای کنسرت، نمایش سازها در تلویزیون همه و همه خواسته اهالی موسیقی هستند.»

اما این اظهارات با هیچ واکنشی از سوی مرادخانی که به عنوان یک مقام مسئول دولتی در این مراسم حضور داشت مواجه نشد.

انتقادات در این زمینه رو به فروکش بود که چند ماه بعد خبری منتشر شد: یک خواننده زن مجوز گرفت! خبر مربوط به رونمایی از آلبومی متعلق به نوشن طافی، خواننده زن ایرانی در فروشگاه نشر چشمه بود.

همه چیز آلبوم نشان از آن داشت که وزارت ارشاد این بار حوالی خطوط قرمز حرکت کرده است؛ از طراحی جلد که فقط عکس خواننده زن روی آن بود تا خود آثار که در موارد متعدد صدای زن بر صدای همخوان مرد غالب می شد.

سخنرانان مراسم نیز از این که صراحتا این آلبوم را متعلق به خواننده زن آن یعنی نوشین طافی بدانند ابایی نداشتند؛ هیچ کس از همخوان مرد که اتفاقا از پیشکسوتان موسیقی سنتی ایران است سخن نگفت، همه روی یک مساله تاکید داشتند؛ "خوانندگی زن"!

این خبر که با شعف پنهان نشدنی روی خروجی برخی رسانه های حامی دولت رفت آتش زیر خاکستر را دوباره شعله ور کرد؛ رسانه ها به انتقاد از اقدام ارشاد پرداختند کار به جایی رسید که حتی مراجع تقلید نیز از عملکرد این وزارتخانه شدیدا انتقاد کردند.

در پی گلایه های بی سابقه علما روابط عمومی وزارت ارشاد ناچار به انتشار بیانیه شد؛ در این بیانیه که با عنوان "بیانیه وزارت ارشاد درباره جوسازی های اخیر درباره صدور مجوزهای هنری" روی خروجی رسانه های رسمی دولت رفت به روال همیشگی باز هم رسانه ها متهم درجه یک بودند. "آنچه مدتی است در قالب خبر و گزارش علیه عملکرد این وزارتخانه منتشر می‌شود، فضاسازی و حاشیه‌سازی برخی رسانه‌های معارض و مخالف دولت می‌باشد که بدون ارائه هیچ‌گونه ادله مشخص و مستدل، صرفا برای بحران‌سازی و حاشیه‌سازی فعالیت‌های این وزارتخانه، بازنشر داده می‌شود."

این ماجرا نیز گذشت تا این که چندی پیش رسانه ها فیلمی از اپرای عاشورا منتشر کردند؛ این بار تک خوانی به وضوح و در ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) صورت گرفته بود. با وجود آن که فیلم این تک خوانی نیز منتشر شد ولی مسئولین وزارت ارشاد باز هم سیاست تکذیب و حمله به رسانه ها را در پیش گرفتند. سخنگوی وزارت ارشاد اعلام کرد که این فیلم از زاویه نزدیک گرفته شده و به همین دلیل صدای زن بیشتر شنیده می شود. نوش آبادی اعلام کرد که انتشار فیلم با اغراض سیاسی بوده است.

علی مرادخانی هم برای این که دل وزیر را آرام کند، او را به اپرای عاشورا برد. جنتی بعد از دیدن این اپرا در جمع خبرنگاران به روی رسانه های منتشر کننده فیلم آتش گشود و تلویحا آن ها را با مردم شام در زمان امیر مومنان (ع) مقایسه کرد! " با دیدن «اپرای عاشورا» سفری ذهنی به تاریخ داشتم و زمانی که گفتند حضرت امیر المومنین (ع) در محراب کشته شده، اما برخی گفتند مگر علی(ع) نماز می خواند!"

پس از این اظهارات و تکذیب های مسئولین وزارت ارشاد، خبرگزاری نسیم فیلم دیگری از اپرای عاشورا منتشر کرد که جای هیچ شک و شبهه ای را باقی نمی گذاشت؛ فیلم از زاویه ای دیگر گرفته شده بود و ناهماهنگی های واضح و خنده داری که در اجرا مشخص بود نشان از اصلاح یک شبه این اپرا داشت بعد از انتشار این فیلم مسئولین وزارت ارشاد راه سکوت را برگزیدند و دیگر صحبتی از اپرای عاشورا نشد گر چه حسن عرب سرخی، مدیرکل حراست معاونت هنری قربانی انتشار این فیلم شد و به دلیل "عدم صلاحیت" از کار خود برکنار شد.

اما این برکناری، پایان سریال "آوازه‌خوانی زنان" نبود؛ در سایه سکوت و غفلت صاحب‌منصبان عرصه فرهنگ کشور، باری دیگر شاهد یک اتفاق مشابه این بار در قالب کنسرت – تئاتر با تکخوانی زن بودیم. کنسرت تئاتر «در روزهای آخر اسفند...» که محمد رحمانیان آن را در تالار وحدت و مقابل علی مرادخانی، معاون هنری وزیر ارشاد روی صحنه برد نیز به شکل واضح و آشکاری با آوازه خوانی خاص یک زن همراه بود.

به نظر میرسد قبح شکنی و ورود به خط قرمزهای فرهنگی و هنری که تا پیش از این توسط جریان‌های شبه‌روشنفکری و در "پس‌پرده" صورت میگرفت؛ در سایه غفلت نهادهای فرهنگی و نظارتی و حمایت "نفوذی‌ها"، به فرایندی رسمی و چه بسا طلبکارانه تبدیل شده است...