آداب چای خوردن - قسمت اول

به گزارش جام جم آنلاین، نوشیدنی دلبر عام و خاص، پای ثابت عزا و عروسی، بالانشین مجلس‌های روضه در سماورهای بزرگ طلایی ِ برنجی.

حتی صدای زمخت قل قلش وقتی جوش آورده و عصبانی است هم برای عاشقانش لذتبخش و جذاب است. چای، محبوب دل همه ایرانی‌های اصیل در هرکجای دنیا.

چای آن‌قدر جایگاه ویژه و خاص در میان ایرانیان دارد که در مراسم خواستگاری، عروس را برای اولین بار راهی مجلس می‌کند و به داماد فرصت می‌دهد که نخستین نگاه را با برداشتن چای به عروس بیندازد.

هنگامی که عروس چای می‌آورد باید دقت و توجه داشته باشد که چای در سینی نریزد، چرا که این امر از نظر خانواده داماد، نشان از شلختگی و ناآشنایی او به فوت و فن خانه‌داری و کدبانویی محسوب خواهد شد.

همچنین رنگ و طعم چای، آمیخته بودن با مواد معطر، استکان یا لیوان سرو آن، استفاده از نعلبکی یا استفاده نکردن از آن برای نوشیدن، سماوری بودن یا کتری بودن چای، سماورهای زغالی یا گازی یا نفتی، فلاسک‌های سفری و... هر کدام طرفداران خاص خود را دارند.

ما ایرانی‌ها با آداب و رسوم مختلف چای می‌نوشیم. به طور نمونه هموطنمان در خوزستان آداب و رسوم خاصی برای نوشیدن چای دارد.

مثلا در میان طایفه سرخه در غرب شهرستان شوش، در صورتی که چای آماده برای یک مهمان خاص وجود داشته باشد، در صورتی که مهمانی جدید به جمع اضافه شود، به نشانه احترام مهمان جدید حتی در صورت تازه‌دم بودن چای، میزبان خود را موظف به تهیه یا دم کردن چای جدید می‌داند.

اگر میزبان این کار را نکند و از چای دم‌کرده برای مهمان قبلی به مهمان جدید تعارف کند، این عمل نشانه بی‌احترامی به مهمان جدید محسوب می‌شود.

رسم مشابهی نیز درباره چایی در بسیاری از مناطق وجود دارد و آن این که کسی که یک یا چند چایی خورده و دیگر تمایلی به صرف چای ندارد، استکان چای خود را بر روی نعلبکی می‌خواباند.

این رسم در قهوه‌خانه‌های قدیمی کاربرد بیشتری داشته و قهوه‌چی، مادام که مشتریان استکان‌های خود را نخوابانده‌اند، برای آنها چای سرو می‌کرد. البته برخی قهوه‌خانه‌ها هم‌اکنون نیز به این رسم پایبندند.

همچنین در میان برخی اقوام آذری که در جزیره اسلامی واقع در دریاچه ارومیه زندگی می‌کنند، مرسوم است که در مهمانی‌ها برای هر مهمان یک قندان گذاشته شود.

استکان‌های کمر باریک هم در فرهنگ چای خوری ایران جایگاه خاص خود را دارند. در طراحی این استکان‌ها نکات خاصی در نظر گرفته شده است، مثلا گودی کمر این استکان‌ها باعث می‌شود

به‌راحتی در دست جای گیرند، این گودی کمر، همچنین باعث می‌شود تفاله‌های چای که ته استکان هستند، نتوانند از بخش باریک به‌راحتی عبور کنند و فرد چای را آسوده‌خاطرتر صرف کند.

همچنین اگر استکان با ته‌مانده چایی کج شود و به پهلو بر زمین بیفتد، تفاله‌ها روی زمین و فرش نمی‌ریزند.

ضمیمه چمدان