چراغ سبز ملاعمر به مذاکرات صلح

در آستانه شروع دور دوم این مذاکرات، ملا عمر، رهبر طالبان با انتشار پیامی به صورت تلویحی رضایت و آمادگی رهبری طالبان را برای ادامه این روند اعلام کرده است.

به گزارش منابع خبری، در این پیام که به مناسبت عید فطر در افغانستان منتشر شده، آمده است: در کنار جهاد مسلحانه، رسیدن به هدف مقدس خویش از راه‌های صلح‌آمیز و فعالیت سیاسی یک امر مشروع و بخش مهمی از سیاست نبوی است.

ملاعمر در این پیام افزوده است: اگر رهنمودهای شرعی را با دقت مدنظر قرار دهیم، مشاهده می‌کنیم حتی در بعضی مواقع تعامل صلح‌آمیز با دشمن مانعی ندارد. رهبر طالبان خاطرنشان کرد: این گروه فعالیت‌های سیاسی، تماس‌ها و ملاقات‌ با افغان‌ها و کشورهای مختلف را به این خاطر انجام می‌دهد که «اشغال کشور پایان یابد یک نظام مستقل و اسلامی در کشور حاکم شود.»

در این پیام که برای نخستین بار رنگ و بوی صلح از آن می‌آید، آمده است: ما در جامعه بشری زندگی می‌کنیم و به یکدیگر احتیاج داریم، باید تمام مجاهدین و ملت مطمئن باشند که در همه میادین از حقوق شرعی دفاع می‌کنیم. بحث حضور داعش در افغانستان و نگرانی طالبان نسبت به این موضوع را می‌توان در بخش دیگری از این پیام دید. زیرا ملا عمر گفته است: در کشور ما متحد نگهداشتن صف جهادی یک فریضه شرعی است، از این رو به تمام مجاهدین خود دستور داده‌ایم وحدت بین خود را حفظ کنند. باید با جدیت در مقابل فرد یا گروهی ایستاد که باعث اختلاف شده و قصد دارد این صف جهادی را تخریب کند.در پایان این پیام بار دیگر بر تمایل طالبان بر تشکیل دولت یا امارتی اسلامی تاکید شده است: کسی نباید نگران این باشد که اگر امارت اسلامی حاکم شود چه خواهد شد؟ من به همه شما اطمینان می‌دهم تمام پیشرفت‌های مشروع حفظ خواهد شد، دارایی‌های ملی و دستاوردهای بخش خصوصی محفوظ خواهد ماند و به حیثیت اقوام و شخصیت‌های کشور احترام گذاشته خواهد شد.

جدیت طالبان

این پیام و نشست هفته گذشته در اسلام‌آباد نشان می‌دهد، طالبان این بار بر خلاف دفعات گذشته جدیت بیشتری در انجام این مذاکرات دارد. نگاهی به ترکیب گروه طالبان در این مذاکرات نیز بر این گفته صحه می‌گذارد.

به گزارش ایرنا، در نشست قبلی «ملاعبدالجلیل» معاون وزارت امورخارجه، «ملاعبدالرزاق» وزیر کشور، «ملاعیسی» وزیر آب و برق، معادن و صنایع، «عباس آخوند» وزیر بهداشت، «ملاحسن رحمانی» والی پیشین قندهار در زمان حکومت طالبان بر افغانستان و «ملافرهاد» ناشناس در این جمع، هیات نمایندگی گروه طالبان را تشکیل می‌داد.

به گفته ناظران، چنین ترکیبی نمی‌تواند بدون اطلاع رهبران طراز اول طالبان بوده باشد و آنها نمی‌توانند بدون اجازه بزرگان این گروه بر سر میز مذاکره با دولت وحدت ملی افغانستان حاضر شده باشند.

این موضوعی بود که نمایندگان دولت در این مذاکرات نیز به آن اشاره داشتند.

بر همین اساس، محمد ناطقی یک عضو تیم مذاکره‌کننده دولت وحدت ملی افغانستان با طالبان چند روز پیش گفت: تردیدی وجود ندارد کسانی که در پاکستان پای میز مذاکره آمدند، در سطح نخست رهبری طالبان، شبکه حقانی و شورای کویته بودند.

بیانیه طالبان پس از نشست هفته پیش نیز تا حدودی این موضوع را تائید می‌کرد. زیرا این گروه در بیانیه‌ای محتاطانه آورده بود: دفتر سیاسی امارت اسلامی صلاحیت دارد با در نظر گرفتن شرایط و حالات، هر وقت در هر جایی که بخواهد با طرف‌های داخلی و خارجی بر اساس اصول اسلامی و منافع ملی، مذاکره کند یا مذاکرات را متوقف کند.

اهرم‌های بیرونی

موضوع دیگری که کارشناسان بر آن تاکید دارند این است که صرفنظر از هدف و خواسته طالبان برای حضور در این مذاکرات، نمی‌توان نقش و جایگاه میزبان و ناظران مذاکرات را در تصمیم تازه این گروه نادیده گرفت. پاکستان میزبان مذاکرات بود و نمایندگان آمریکا و چین نیز به عنوان ناظر رسمی در گفت‌و‌گوها حاضر بودند. شاید انعقاد قرارداد امنیتی کابل ـ اسلام‌آباد، موجب شده باشد پاکستان برای همکاری با دولت وحدت ملی افغانستان ترغیب شود.

از سوی دیگر، نفوذ پاکستان در طالبان آنقدر در گمان مردم و مسئولان افغانستان پررنگ است که «فهیم دشتی» روزنامه‌نگار خوشنام کابل می‌گوید: من اعتقاد ندارم برای برقراری صلح پایدار در افغانستان باید با رهبر طالبان مذاکره کرد. بلکه باید به جای «ملاعمر» با «محمد نوازشریف» نخست‌وزیر پاکستان گفت‌و‌گو کرد.

نقش چین و آمریکا را هم به عنوان اضلاع دیگر بیرونی مثلث مذاکرات طالبان و دولت افغانستان باید دخیل دانست. بویژه آن که هر دو کشور روابط حسنه‌ای با میزبان مذاکرات یعنی پاکستان دارند. به همین خاطر برخی از صاحب‌نظران سیاسی در افغانستان می‌گویند، نظارت چین و آمریکا نشان می‌دهد قدرت‌های بزرگ جهان برای گفت‌وگوهای صلح و شاید برقراری آن در افغانستان به یک توافق از پیش رسیده باشند. البته به باور بسیاری ظهور یک دشمن جدید در افغانستان یعنی داعش نیز در آوردن این گروه‌ها پای میز مذاکره بی‌تاثیر نبوده است.