کی، چقدر حقوق می گیرد؟

در کشور ما کمتر پیش آمده است که سنجشی کامل و فراگیر از دریافتی همه مشاغل انجام شود و به همین خاطر برای پژوهش هایی اینچنینی گاهی باید دست به دامن مراکز خصوصی شد. یکی از این موسسات که اخیرا گزارشی مفصل از وضعیت دریافتی مشاغل مختلف را اعلام کرده، مرکز ایران تلنت است که نخستین و بزرگترین وبسایت استخدامی در کشور محسوب می شود و بیش از نیم میلیون نفر از متخصص ها و مدیران در آن عضو هستند.

این مرکز، پژوهش خود را در پایان سال گذشته و بر روی جمعیتی 36 هزار نفری انجام داده و بنابر این دریافتی ها مربوط به همان سال است اما در سال جدید نیز همه مشاغل با رشدی تقریبا مشابه افزایش حقوق داشته اند و بنابر این وضعیت مشاغل در سال 94 چندان تفاوتی با سال 93 نداشته است و افزایشی یکنواخت در همه دریافتی ها مشاهده می شود که با توجه به رشد تورم ، تاثیری در تغییر وضع اقتصادی شاغلان ندارد.

علم آنقدرها به ثروت مربوط نیست

نخستین مورد سنجیده شده در این پژوهش، رابطه میان میزان تحصیلات با حقوق است. دریافتی فوق لیسانس ها به طور متوسط فقط 15 درصد بیشتر از لیسانس هاست اما جالب است بدانید که هرچه سمت اداری فردی بالاتر باشد این اختلاف بیشتر می شود یعنی فوق لیسانس گرفتن یکی از مدیران در حوزه منابع انسانی و مالی تقریبا 40 درصد حقوقش را افزایش می دهد در حالی که یک مهندس صنایع به واسطه تغییر مدرک فقط 2 درصد افزایش حقوق دارد.

نوع دانشگاه هم بر میزان دستمزد اثر دارد و فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی به طور متوسط 17 درصد بیشتر از فارغ التحصیلان دانشگاه های آزاد حقوق می گیرند.

در تحلیلی جزئی تر، اختلاف دریافتی بر این مبنا، بین مدیران منابع انسانی، بیشترین مقدار را دارد و اگر آنها از دانشگاه های دولتی فارغ التحصیل شده باشند تا حدود 50 درصد بیشتر از همتاهای خودشان با مدرک دانشگاه آزاد حقوق می گیرند.

مدیران مالی، سرپرست های شبکه یا کارگاه ،‌ مهندس های نفت و گاز، ‌منشی ها و کارمند های اداری و مدیران فروش و برنامه نویس ها در رده های بعدی اختلاف حقوق بر این مبنا قرار دارند اما این تبعیض چندان درباره کارشناس های فروش یا مالی،‌تحلیلگرها مهندس های صنایع و مسئولان خرید صدق نمی کند و اختلاف دستمزد فارغ التحصیلان آنها از دانشگاه سراسری و آزاد کمتر از 10 درصد است.

از هر سه نفر یکی شغلش را دوست ندارد

بنابر بر گزارش ایران تلنت، از سه نفر شاغل در جمعیت مورد بررسی که مشتی نمونه خروار از کشورمان است، یک نفر از شغلش راضی نیست و دنبال شغلی جدید می گردد اما معنایش این نیست که آن دو نفر دیگر لزوما از شغل شان رضایت دارند بلکه از جمعیت باقی مانده هم فقط 17 درصدی از شغل شان راضی اند که درآمدشان 20 درصد بیشتر از عرف بازار برای شغل شان است که نشان می دهد در آمد شاغلان در افزایش رضایت آنها از شغل شان نقش دارد و جمعیت باقی مانده که نه راضی و نه ناراضی بوده اند، همان هایی هستند که نظر خاصی درباره شغل شان نداشته اند.

در جیب مردم چه خبر است؟

در این پژوهش ، برای بررسی دریافتی ماهانه هر یک از مشاغل، سه رده سازمانی کارشناس، سرپرست و مدیر در نظر گرفته شده است که بر حسب نوع شغل، سابقه کاری، میزان تحصیلات و برخی شاخص های دیگر متفاوت است.

در این تقسیم بندی دریافتی ماهانه یک کارشناس حسابداری و مالی یک میلیون و 400 هزار تومان ( حداقل 800 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون تومان) ، دریافتی سرپرست یک میلیون و 700 هزار تومان ( حداقل 900 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون تومان) و دریافتی مدیر 3 میلیون و 800 هزار تومان(حداقل 1 میلیون و 200 هزار تومان و حداکثر 11 میلیون و 300 هزار تومان) گزارش شده است .

دریافتی ماهانه متخصصان منابع انسانی در رده سازمانی کارشناس یک میلیون و 400 هزار تومان ( حداقل هفتصد و هفتاد هزار تومان و حداکثر 3 میلیون تومان ) ، سرپرست یک میلیون 700 هزار تومان ( حداقل 970 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 500 هزار تومان ) و مدیر 3 میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و صد هزار تومان و حداکثر 7 میلیون تومان ) است.

در گروه منشی ها،‌ پرسنل دفتری و اداری ، متوسط درآمدها چندان خوب نیست. هرچند که در این گروه نیز حداکثر درآمدها که صرفا معدود افرادی از آنها بهره مند می شوند نسبت به متوسط حقوق بالاست. کارشناس ها در این نوع مشاغل به طور متوسط 1 میلیون تومان ( حداقل 700 هزار تومان و حداکثر یک میلیون و 600 هزار تومان) ، سرپرست ها یک میلیون و 100 هزار تومان( حداقل 700 هزار تومان و حداکثر 2 میلیون و 500 هزار تومان ) و مدیرها 1 میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 780 هزار تومان و حداکثر سه میلیون و 540 هزار تومان ) حقوق می گیرند.

در میان متخصصان توسعه بازار، تبلیغات، تحقیقات بازار ، کارشناس ها به طور متوسط یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 790هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 74 هزار تومان)، سرپرست ها 1 میلیون و 700 هزار تومان ( حداقل 870 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 340 هزار تومان ) و مدیرها حدود 3 میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و 200 هزار تومان و حداکثر 6 میلیون و 800 هزار تومان ) حقوق می گیرند.

در گروه متخصصان فروش و خدمات پس از فروش و بازاریابی، کارشناس ها یک میلیون و 200 هزار تومان ( حداقل 70 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون تومان)، سرپرست ها یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 80 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون تومان) و مدیرها 3 میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و 200 هزار تومان و حداکثر 10 میلیون تومان ) حقوق می گیرند.

به نظرتان مهندسان صنایع زیاد حقوق می گیرند ؟ اگر پاسخ تان مثبت است، در اشتباهید. حقوق آنها چندان تفاوتی با مشاغل قبلی که درباره شان شرح دادیم، ندارد برای مثال مهندسان صنایعی که کارشناس محسوب می شوند به طور متوسط 1 میلیون و 600 هزار تومان ( حداقل 930 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 500 هزار تومان ) است . آنها که سرپرست هستند حقوق متوسط شان یک میلیون و 900 هزار تومان ( حداقل یک میلیون 100 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون تومان ) و کسانی که مدیر می شوند به طور متوسط 3 میلیون 300 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 400 هزار تومان و حداکثر 8 میلیون 470 هزار تومان دستمزد می گیرند.

متوسط حقوق مهندسان برق تقریبا شبیه به متوسط حقوق مهندسان صنایع است. متوسط حقوق یک کارشناس با این مدرک، یک میلیون و 700 هزار تومان ( حداقل 850 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 930 هزار تومان )، متوسط حقوق یک سرپرست با این مدرک 2 میلیون تومان ( متوسط 970 هزار تومان و حداکثر 5 میلیون و 500 هزار تومان ) و متوسط حقوق یک مدیر 3 میلیون تومان ( حداقل یک میلیون و 300 هزار تومان و حداکثر 9 میلیون تومان) است.

دریافت ماهانه مهندسان مکانیک و هوا فضا در رده کارشناسی یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 890 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 880 هزار تومان ) ،‌ در رده سازمانی سرپرستی یک میلیون و 800 هزار تومان ( حداقل 990 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 900 هزار تومان ) و در رده مدیریت به طور متوسط 3 میلیون تومان ( حداقل 1 میلیون تومان و حداکثر 9 میلیون و 750 هزار تومان) است.

یک مهندس عمران و معماری در رده کارشناسی یک میلیون و 500 هزار تومان (حداقل 740 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون تومان) ،‌ در رده سرپرست یک میلیون و 900 هزار تومان ( حداقل 900 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون و 450 هزار تومان ) و در رده مدیریت، 3 میلیون و 400 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 550 هزار تومان و حداکثر 8 میلیون تومان ) حقوق می گیرد.

وضع مهندسان کامپیوتر،‌سخت افزار و شبکه هم با بقیه فرق زیادی ندارد. هرچند که آنها در رده مدیریت به طور متوسط از گروه های قبلی کمتر حقوق می گیرند. در این گروه متوسط حقوق یک کارشناس یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 830 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 380 هزار تومان) ،‌در رده سرپرستی یک میلیون و 700 هزار تومان ( حداقل 200 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون تومان ) و در رده مدیریت 2 میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 120 هزار و حداکثر 8 میلیون و 400 هزار تومان) است.

در آمد متوسط مهندسان کامپیوتری که در حوزه نرم افزار و طراحی وب فعالیت می کنند در سمت کارشناس یک میلیون و 600 هزار تومان ( حداقل 810 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون )، در سمت سرپرست 2 میلیون و 300 هزار تومان ( حداقل یک میلیون 100 هزار تومان و حداکثر چهار میلیون 490 هزار تومان ) و در سمت مدیر سه میلیون و 200 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 200 هزار تومان و حداکثر هفت میلیون و 570 هزار تومان ) است.

همیشه تصور عمومی جامعه این بوده است که صفرهای جلوی رقم حقوق مهندس های نفت، گاز و پتروشیمی آنقدر زیاد است که از فیش حقوقی شان چکه می کند اما در حقیقت وضع آنها با دیگران دستکم در رده سازمانی کارشناسی و سرپرستی تفاوتی با بقیه ندارد اما نکته جالب اینجاست که حداقل و حداکثر در آمد کارشناس های این رشته گاهی از سرپرست هایش بیشتر است به طوری که یک مهندس نفت، ‌گاز یا پتروشیمی در رده کارشناسی به طور متوسط یک میلیون و 600 هزار تومان( حداقل 900 هزار تومان و حداکثر 5 میلیون و 700 هزار تومان ) ، در رده سرپرستی به طور متوسط 3 میلیون و 250 هزار تومان( حداقل 890 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون و 800 هزار تومان) حقوق می گیرد اما اگر در رده مدیر باشد به طور متوسط 3 میلیون و 900 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 730 هزار تومان و حداکثر 7 میلیون و 980 هزار تومان ) دریافتی دارد.

در گروه مهندسان شیمی،‌ فرایند و صنایع غذایی در سمت کارشناس یک میلیون و 200 هزار تومان ( حداقل 730 هزار تومان و حداکثر3 میلیون و 400 هزار تومان ) ، در سمت سرپرستی ، یک میلیون و 700 هزار تومان ( حداقل 920 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 920 هزار تومان ) و در سمت مدیریت دو میلیون و 600 هزار تومان ( حداقل 780 هزار تومان و حداکثر 8 میلیون و 700 هزار تومان ) است.

بقیه مهندس ها را که قلم بگیریم ، می رسیم به متخصصان رشته های علوم انسانی. متخصصان روابط عمومی و علوم اجتماعی به طور متوسط یک میلیون و100 هزار تومان حقوق می گیرند که البته حداقل آن 640 هزار و حداکثرش 3 میلیون و 940 هزار تومان است .

تحلیلگرها ،‌برنامه ریزها و کارشناس های اقتصادی هم در سمت کارشناس، یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 900 هزار تومان و حداکثر 3 میلیون و 300 هزار تومان ) دریافتی دارند. آنها در سمت سرپرست به طور متوسط یک میلیون و 800 هزار تومان ( حداقل 990هزار تومان و حداکثر 5 میلیون ) و در سمت مدیر 2 میلیون و 800 هزار تومان ( حداقل یک میلیون و 200 هزار تومان و حداکثر 6 میلیون 420 هزار تومان ) حقوق می گیرند.

دریافتی مترجمان ماهانه مترجمان هم به طور متوسط یک میلیون 200 هزار تومان است که حداقلش 760 هزار تومان و حداکثرش 2 میلیون و 230 هزار تومان است.

دریافتی ماهانه طراحان و هنرمندان به عنوان کارشناس مثل گرافیست ها، انیماتورها و طراحان صنعتی و عکاس ها به طور متوسط یک میلیون و 100 هزار تومان ( حداقل 770 هزار تومان و حداکثر 2 میلیون و 800 هزار تومان ) و به عنوان سرپرست به طور متوسط یک میلیون و 500 هزار تومان ( حداقل 690 هزار تومان و حداکثر 4 میلیون تومان ) است.

دریافتی ماهانه مدیران عامل و اعضای هیات مدیره به طور متوسط 5 میلیون تومان است که حداقلش یک میلیون و 400 هزار تومان و حداکثرش 15 میلیون تومان است.

مردم دور و بر خط فقر

اعداد را خواندید ؟ در میان این اعداد و ارقام اقشاری همچون کارگران گنجانده نشده اند و تنها رقم رسمی از میزان حقوق شان در سال گذشته حداقلی بوده که از سوی شورای عالی کار حدود 600 هزار تومان تعیین شده است.

در همان سال 93 ( سال انجام پژوهش) احمد میدری، معاون رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، از خط فقر به ازای هر نفر 250 هزار تومان خبر داد که بر این اساس خط فقر برای خانواده ای 4 نفره یک میلیون و برای خانواده ای 5 نفره، یک میلیون و 250 هزار تومان است که همچنان با آمارهای اعلامی از سوی مرکز آمار ایران ( یک میلیون و 800 هزار تومان به ازای هر خانواده ) و بانک مرکزی ( 2 میلیون و 500 هزار تومان به ازای هر خانواده ) متفاوت است.

تفاوت این رقم ها باعث می شود شماری از جمعیت کشور، از دید برخی سازمان ها زیر خط فقر و از دید گروهی دیگر بالاتر از خط فقر قرار بگیرند اما به هر حال هر یک از این اعداد و ارقام را که بپذیریم شمار زیادی از شاغلان ، با توجه به متوسط حقوق شان پایین تر از خط فقر قرار می گیرند.

همچنین به گفته موسی الرضا ثروتی،‌عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، دو سال پیش 20 درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می کردند که این رقم نسبت به جمعیت کشورمان حدود 15 میلیون نفر بود اما در همان زمان هم 7 میلیون نفر از این گروه، از سوی هیچ نهادی حمایت نمی شدند و طبیعی است که اکنون این جمعیت رشد کرده است و احتمالا تعداد بیشتری از مردم به زیر خط فقر کشیده شده اند و اگر برای متوازن کردن حقوق شاغلان و تعیین تکلیف بیکارها سیاستی اعمال نشود در آینده این رقم سال به سال بیشتر می شود و علاوه بر این سطح پایین رضایت شغلی تقریبا یک سوم شاغلان از حرفه شان به کاهش بهره وری در کشور و کند شدن چرخ توسعه منجر می شود.

مریم یوشی زاده - خبرنگار جام جم آنلاین