پول کیفیت نمی‌آورد

رئیس سازمان مدارس غیردولتی روز گذشته با خبرنگاران نشست داشت تا هم این اطمینان خاطر را به مردم بدهد و هم کف و سقف شهریه‌ها را اعلام کند و به این طریق مردم را نسبت به تخلفات احتمالی مدارس غیردولتی حساس کند. رقمی که مرضیه گرد به عنوان حداقل و حداکثر شهریه قانونی این مدارس اعلام کرد افزایش 2.5 تا 17.5 درصدی بود؛ یعنی مدارس مجازند در تعیین شهریه‌ها بین این دو عدد حرکت کنند. (سال 93 افزایش شهریه‌ها بین 10 تا 30 درصد و سال 92 بین 10 تا 25 درصد تعیین شده بود که در مقایسه با شهریه‌های سال 94 افزایش بیشتری را شامل می‌شد)

البته سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با ما این دامنه را طور دیگری اعلام کرد که اشاره داشت به میانگین شهریه‌ها و دو عدد 11.5 تا 14.5 درصد؛ یعنی به گفته او، افزایش شهریه مدارس به طور میانگین رقمی بین این دو عدد خواهد بود. اما این که مبنای تعیین این کف و سقف‌ها چیست، از زبان مرضیه گرد چیزی نیست جز اطلاعاتی که موسسان مدارس غیردولتی از ماه‌ها قبل در هفت فصل آن را در نرم‌افزاری جمع‌آوری و آن را به شورای آموزشی منطقه ارائه کرده‌اند و شورا نیز آن را به شورای نظارت داده است.

این اطلاعات در واقع همه آن چیزی است که مدارس غیردولتی در چنته داشته‌اند و برای دفاع از عملکرد خود به آموزش‌و پرورش ارائه کرده‌اند. نتیجه نیز این شده که هر مدرسه از این پس نرخی مخصوص به خود داشته و حتی شهریه دو مدرسه همسایه همسان نباشد که دلیلش را مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با ما تشریح کرد.

به گفته او، برای سال تحصیلی پیش رو ملاک تعیین شهریه همانند سال گذشته بوده یعنی محاسبه شهریه بر مبنای خوداظهاری موسسان مدارس از میزان هزینه‌ها مثل اجاره ساختمان، حقوق پرسنل، هزینه‌های مربوط به انرژی و هر هزینه دیگری که در طول یک سال تحصیلی برای اداره مدرسه خرج می‌شود. اما امسال برای تعیین شهریه‌ها نسبت به سال قبل یک تفاوت عمده رخ داده که ثقفی آن را هزینه کیفیت بخشی مدارس می‌نامد. این پارامتر یعنی این که بخشی از شهریه‌ای که مدارس مختلف دریافت می‌کنند مربوط به کیفیت آموزش و خدمات در آن است که سقف آن 5 درصد از کل شهریه است و احتمال دارد تعدادی از مدارس این 5 درصد را به طور کامل دریافت کنند و تعدادی با توجه به کیفیتشان کمتر از این رقم را . پس می‌شود حدس زد برخی از مدارس غیردولتی نتوانسته‌اند برای افزایش شهریه‌شان، نمره کیفیت را بگیرند یا اگر گرفته‌اند رقمی ناچیز گرفته‌اند که این با واقعیت مدارس غیردولتی همخوانی دارد.

نکته‌ای که سال‌ها مورد نقد بوده، کیفیت شمار زیادی از مدارس غیردولتی است که با حداقل امکانات و کارایی کار کرده و می‌کنند و منصفانه است اگر از این پس نمره‌ای بابت کیفیت بخشی نگیرند، اما این که سقف تاثیر کیفیت مدارس در تعیین شهریه آنها حداکثر 5 درصد تعیین شده، جای تامل دارد و نشان می‌دهد در محاسبه شهریه‌ها، هزینه‌های مادی مدارس بر کیفیت آنها چربیده است، آن هم در حالی که فلسفه به وجود آمدن مدارس غیردولتی، ارتقای کیفیت آموزشی عنوان می‌شود، نه مکان‌هایی که هزینه‌های گزاف تولید کنند.

به همین علت است که وقتی از سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران پرسیدیم از این به بعد مدرسه گران‌تر باز هم مساوی است با مدرسه باکیفیت‌تر، او پاسخ منفی داد . ثقفی می‌گوید اگر شهریه یک مدرسه غیردولتی مثلا 5/17 درصد افزایش یافته و شهریه‌اش از مدارس دیگر بیشتر است، هرگز به معنی با‌کیفیت‌تر بودن این مدرسه نیست، که این رقم نشانه‌ای است از این‌که این مدرسه بیش از دیگر مدارس هزینه دارد.

پس توجه به این نکته برای والدینی که تاکنون گرانی یک مدرسه را هم‌معنی با عملکرد آموزشی و رفاهی فوق‌العاده آن می‌دانستند، زنگ هشدار است، هرچند با الگوی تعیین شهریه جدید، باز هم تعدادی از مدارس گران همان مدارس باکیفیت خواهند بود.

خط قرمزهای ثبت‌نام امسال

سال‌هاست در بین بخشی از مدارس غیردولتی نوعی خودسری وجود دارد که به برخی تبلیغ‌های غیرواقعی و غلوشده در مورد این مدارس منتهی شده است.

خودسری از این بابت که موسسان این مدارس به شهریه‌های مصوب تن نداده‌اند و با این ادعا که عالی‌ترین و ناب‌ترین خدمات را ارائه می‌کنند، مبالغی گزاف به عنوان فوق برنامه و مسائلی از این جنس دریافت کرده‌اند، خانواده‌ها هم دم‌نزده‌اند و مطیعانه این مبالغ را پرداخته‌اند. ولی از امسال به بعد قرار نیست این روند تکرار شود؛ چون خطوط قرمزی وجود دارد که مدارس باید حریمش را نگه دارند.

به گفته سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران، یکی از این خطوط قرمز شهریه‌ای است که به هر مدرسه ابلاغ می‌شود و شامل هزینه برنامه‌های درسی است و هم هزینه مربوط به فوق برنامه؛ بنابراین مدرسه حق ندارد پولی مازاد بر شهریه از دانش‌‌آموزان دریافت کند.همچنین این مدارس تن به این کار غیرقانونی می‌دهند و هزینه‌ای بابت پوشاک یا نوشت‌افزار به خانواده‌ها تحمیل می‌کنند که البته در طول سال‌های گذشته بسیاری از مدارس چنین کرده‌اند.

دریافت هزینه‌های مربوط به سرویس ایاب و ذهاب، تغذیه، اردوی علمی، فرهنگی و تفریحی و آزمون‌های پیشرفت تحصیلی نیز قبل از شروع سال تحصیلی غیرمجاز است و دریافت این هزینه‌ها در طول سال به شرطی مجاز می‌شود که انجمن اولیا و مربیان آن را مصوب و آموزش و پرورش نیز آن را تائید کند. البته در مورد نقش انجمن‌های اولیا و مربیان این دلواپسی وجود دارد که تحت‌تاثیر فشارهای موسسان مدارس غیردولتی، برنامه‌هایی را مصوب کرده و زیر سایه آن، هزینه‌هایی را دریافت کنند که مثل سال‌های قبل حتی از کل شهریه مدرسه بیشتر بود و سوددهی مدرسه را بیشتر می‌کرد که جلوگیری از این اتفاقات نیازی مبرم به تیزبینی ناظران دارد.

با این حال، پول‌هایی که مدارس غیردولتی از سال تحصیلی پیش‌رو دریافت می‌کنند باید در این چارچوب‌ها باشد و حداکثر نیز 17.5 درصد بیشتر از سال تحصیلی 94ـ93.

در سال تحصیلی‌ای که گذشت شهریه مدارس ابتدایی رقمی بین یک میلیون و 220 هزار تا چهار میلیون و 200 هزار تومان بود، در مدارس متوسطه دوره اول نیز شهریه‌ها از یک میلیون و 720 هزار تا پنج میلیون و 200 هزار تومان متغیر بود و این کف و سقف در دوره دوم متوسطه دو میلیون و 200 هزار تا شش میلیون و 100 هزار تومان تعیین شده بود که برای دوره پیش‌دانشگاهی تا هشت میلیون و 300 هزار تومان بالا می‌رفت. اما سال پیش بسیاری از مدارس بیشتر از این مبالغ دریافت کردند و خانواده‌ها نیز هزینه‌های طلب شده را پرداختند با این گمان که پول می‌دهند و کیفیت دریافت می‌کنند.

اما حالا آموزش و پرورش می‌گوید همه آنچه تا به حال انجام‌شده باید فراموش شود و نرخ‌های قانونی همانی است که به تک‌تک مدارس اعلام می‌شود و آنها موظفند روی دیوارهای مدرسه نصب کنند. آموزش و پرورش شهر تهران نیز شماره تلفن 88964006 را اعلام کرده تا مردم در صورت مشاهده هرگونه تخلف، مسئولان را در جریان بگذارند. مردم شهرهای دیگر کشور نیز می‌توانند در صورت بروز هرگونه بی‌قانونی، موضوع را به اداره کل رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش اطلاع دهند تا داستان بی‌قانونی جمعی از مدارس غیردولتی یک بار برای همیشه تمام شود.

تعطیلی در انتظار مدارس بی‌کیفیت

مدیرکل مدارس غیردولتی وزارت آموزش و پرورش گفت: به مدارس غیردولتی که به لحاظ کیفیت آموزشی استانداردهای لازم را ندارند، فرصت سه ساله‌ داده‌ایم تا سطح کیفی‌شان را افزایش دهند.

به گزارش تسنیم، مجتبی زینی‌وند تاکید کرد: اگر مدرسه‌ای فاقد کیفیت‌های لازم باشد، صبر نکرده و آن را تعطیل می‌کنیم؛ اما واقعیت این است اگر مدرسه واقعا کیفیت آموزشی نداشته باشد خانواده‌ها قبل از آموزش و پرورش با آن برخورد کرده و فرزند خود را از مدرسه خارج می‌کنند.

مریم خباز / گروه جامعه