ورسای ایران، ثبت ملی هم نشد

به گزارش جام‌جم، مسئولان سازمان میراث فرهنگی برای بررسی وضع ثبت این کاخ در فهرست آثار ملی، سرانجام بعد از کش و قوس‌های فراوان با حکم قضایی به این کاخ ورود پیدا کردند. اما نتیجه این بازدید رضایت بخش نبود. زیرا اعلام شد این اثر فاقد ارزش تاریخی و میراثی است.

رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی تهران درباره حکم قضایی ورود به بزرگ‌ترین خانه تاریخی تهران که پیش از آغاز سال ۹۴ صادر شده بود به مهر گفت: این حکم را گرفتیم و همراه تعدادی از کارشناسان میراث فرهنگی در تهران وارد کاخ پاسال شدیم. بررسی‌ها حاکی از آن بود که این خانه ارزشی به لحاظ تاریخی و میراثی ندارد بنابراین قابل ثبت در فهرست میراث ملی هم نیست. او درباره ثبت این اثر به عنوان اثری با وجهه ملی نیز گفت: ثبت کنیم که چه اتفاقی بیفتد؟ شورای عالی شهرسازی و معماری به شهرداری گفته که این خانه ارزش معماری دارد و ویژه است. ما نیز تائید کردیم. آنها باید بتوانند این خانه را با این ویژگی حفظ کنند.

خسروآبادی درباره تزئینات داخلی کاخ پاسال که پیش از انقلاب در حجم وسیعی انجام شده بود، گفت: این خانه از این جهت که نسبت به خانه‌های آن زمان از نظر ساخت و ساز ویژه است، قابل توجه خواهد بود و در دهه ۵۰ به عنوان کاخ ساخته شده، جلوه‌های معماری آن نیز بالاست، در بسیاری از بخش‌های آن گچبری شده که برخی از بخش‌های آن آسیب دیده است.برخی دیوارها نیز تخریب شده، شاید می‌خواسته‌اند کاربری دیگری به آن بدهند، مانند این‌که تیغه برخی از دیوارها را برداشته و سالن بزرگ‌تری را ایجاد کنند. بعید نیست که تزئینات دیوار نیز حذف شده باشد. معماری این ساختمان بزرگ، طراحی ویژه‌ای دارد. من می‌گویم از لحاظ ساخت و ساز، این ساختمان خاص است و در مقایسه با املاکی که آن زمان ساخته می‌شد ویژه به نظر می‌آید ولی از نظر تاریخ و میراث فرهنگی در حدی نیست که بتوان آن را به عنوان یک اثر ملی در فهرست ثبت کرد.

این در حالی است که کاخ پاسال به لحاظ برخی وقایع تاریخی نیز حائز اهمیت است. از جمله این‌که جدای از معماری متمایز آن، این کاخ در آغاز متعلق به حبیب‌الله ثابت (معروف به ثابت پاسال) سرمایه‌دار سرشناس ایرانی در پیش از انقلاب بوده است که پس از انقلاب مصادره شد. این ساختمان به عنوان بزرگ‌ترین خانه تهران در انتهای شمالی خیابان ماندلا در منطقه تجریش تهران جای گرفته است و معماری آن از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای ساخته شده است. از سویی این خانه نقشی مهم در خاطرات سیاسی افراد بسیاری، از قبل تا بعد از انقلاب داشته است. قبل از انقلاب گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانه شهر تهران بوده است به طوری که ارزش آن در آن زمان ۱۵ میلیون دلار برآورد شده بود.