ترفندهای ناشران هنری در شرایط رکود

مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها شاید بیشترین آسیب را به کتاب‌های هنری وارد کرده باشد. هم کتاب‌هایی که دانشجویان باید برای زمینه‌های درسی خود تهیه کنند و هم کتاب‌هایی که جنبه سرگرم‌کننده دارند.

هزینه تمام شده کتاب‌های هنری، به دلیل نفیس بودن معمولا بالاتر از کتاب‌های دیگر است. مدام از من سوال می‌کنند که چرا ناشران هنری مانند انتشارات یساولی در این شرایط سخت اقتصادی باز هم کتاب‌هایش را با کاغذ گلاسه منتشر می‌کند؟ در پاسخ به این پرسش باید بگویم وقتی که یک ناشر هنری قرار است آثار بزرگان هنرمند کشور مانند استاد کاتوزیان یا استاد فرشچیان را منتشر کند که آثارشان پر از رنگ و تونالیته است، ناچارند با کیفیت این آثار را منتشر کنند تا بتوانند گوشه‌ای از عظمت کار این استادان را چاپ کنند. جدای از بحث کاغذ، حتی اسکن این آثار هم هزینه‌بردار است. بسیاری از کتاب‌های غیرهنری با اسکنرهای معمولی اسکن می‌شوند که این کار را با یک اسکنر معمولی که در بازار 100 هزار تومان قیمت دارد، می‌توان انجام داد، اما ما و برخی دیگر از ناشران هنری اسکن آثار را هم به لیتوگراف تخصصی می‌دهیم تا از روی درام کارها را اسکن کنند. در نتیجه من نمی‌توانم از کار بزنم و کم‌فروشی کنم. چون اگر این کار را انجام دهم، کتابم دیگر برای مخاطب جذابیتی ندارد. پس کتابم بعد از همه تلاش‌ها در نهایت انبار می‌شود و خاک می‌خورد و در درازمدت مخاطب اعتمادش را از دست می‌دهد.

با توجه به همه مشکلات موجود، سال گذشته به عنوان یک ناشر هنری، دو سیاست را اتخاذ کردیم. نخست این که ناچار شدیم اندازه کتاب را برای صرفه‌جویی در کاغذ، رنگ، تعداد فرم و تا حدی صحافی کوچک کنیم. به همین دلیل کتابی را که سال‌های قبل مثلا در قطع رحلی منتشر می‌کردیم، سال گذشته در قطع رقعی چاپ کردیم. از طرف دیگر سعی کردیم تعداد موضوع‌های کاری خود را کاهش دهیم. شاید سال‌های قبل اگر یک عکاس به ما مراجعه می‌کرد و پیشنهاد می‌داد مجموعه عکس‌های او از ابیانه را منتشر کنیم، حتما قبول می‌کردیم و با او قرارداد می‌بستیم، اما سال گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توانستیم این کار را انجام دهیم. پس سعی کردیم موضوعات کلی‌تر مانند ایران شناسی را منتشر کنیم. چون در این بازار دیگر کتاب‌های تخصصی از شهرهای مختلف مانند یزد و کرمان مخاطب چندانی ندارد و چاپ چنین آثاری به لحاظ اقتصادی برای یک ناشر هنری صرف نمی‌کند. این موضوع سبب شد که سراغ پروژه‌های جدید هم نرویم و خود را معطوف به همان پروژه‌های قبلی کنیم. چراکه برای ما به عنوان یک ناشر هنری حداقل یک کتاب باید سه چهار بار تجدید چاپ شود تا صرفه اقتصادی داشته باشد. وگرنه ناچارم برای هر کتاب با یک عکاس یا هنرمند جدید وارد قرارداد شوم و این خیلی به لحاظ اقتصادی صرف نمی‌کند. به هر حال ما با چنین ترفندهایی سال 93 را سر کردیم و امیدواریم قدری شرایط اقتصادی مناسب شود و ما هم بتوانیم اعتماد مخاطبان را جلب کنیم.

رضا یساولی / مدیر انتشارات یساولی