زنگ گوش‌ها برای چه به صدا در می‌آید

در برخی موارد، وزوز گوش با سرگیجه، کم‌شنوایی و علائم دیگر بروز می‌کند که باید جدی گرفته شود. سازوکار دقیق وزوز گوش چندان دقیق مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد مشکلات عروقی، عضلانی و عصبی در برخی انواع آن دخالت داشته باشد. در عین حال، شنیدن صدای وزوز در گوش ممکن است به دلایل شناخته‌شده مختلفی نیز بروز کند که در این مطلب به آنها اشاره می‌شود.

لازم به ذکر است که کاهش یکباره شنوایی و همزمان، شنیدن صدای سوت و وزوز در گوش، بیماری نادری به نام سکته گوش یا کری ناگهانی است که با موارد دیگر وزوز گوش معرفی شده در اینجا تفاوت بسیار دارد و باید اورژانسی و در بازه زمانی کمتر از 24 ساعت درمان شود؛ در غیر این صورت به کاهش دائم شنوایی یک یا هر دو گوش می‌انجامد.

جرم زیاد در گوش

جرم گوش که واکس، موم یا سرومن نیز نامیده می‌شود ممکن است باعث احساس وجود صداهای مزاحم در گوش شود. جرم‌های داخل گوش در واقع ترشحاتی طبیعی هستند که از مجرای گوش محافظت می‌کنند. اما تجمع بیش از اندازه جرم در رسیدن صوت از کانال گوش به پرده صماخ و گوش میانی مشکل ایجاد می‌کند. در نتیجه صدایی مانند وزش باد در داخل گوش شنیده می‌شود. بعد از خارج کردن این جرم اضافی لازم است که وضع پرده گوش و شنوایی فرد کنترل شود تا از فقدان آسیب یا مشکلات دیگر اطمینان حاصل کنیم.

وجود تومور در گوش

بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد سالانه از هر یک میلیون نفر حدود 10 نفر به نورومای آکوستیک (تومور عصب شنوایی) مبتلا می‌شوند. این تومور خوش‌خیم است و در عصبی که گوش را به مغز متصل می‌کند دیده می‌شود. تومور عصب شنوایی بتدریج رشد می‌کند، اما به دلیل همجواری با بافت‌هایی مانند ساقه مغز بالقوه توموری تهاجمی و مشکل‌ساز محسوب می‌شود. نورومای آکوستیک بخصوص افراد بین 30 تا 60 سال را درگیر می‌کند، اما انواع ژنتیکی آن در کودکان و نوجوانان نیز دیده می‌شود. وزوز گوش یکی از علائم اصلی این تومور است. انواع دیگری از تومورهای این ناحیه هم وجود دارند که با توجه به ماهیت پر از عروق خود ممکن است به صورت وزوز ضربان‌دار (احساس ضربان قلب در گوش)، سردرد و سرگیجه و حتی فلج عصب صورت بروز پیدا کنند.

مصرف برخی از داروها

مصرف برخی داروها با دوز نامناسب ممکن است برای گوش‌ها زیانبار یا سمی باشد و باعث ایجاد وزوز شود. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن جزو این داروها هستند.

اگر این داروها با دوز بالا تجویز شوند، لازم است که برای جلوگیری از بروز وزوز گوش، میزان آنها در خون به‌طور مرتب بررسی شود.

علاوه بر داروهای ضدالتهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها، کینین و داروهای شیمی‌درمانی (بخصوص داروهای بر پایه پلاتین مثل داروی سیس پلاتین که برای مقابله با بیشتر تومورهای گوارشی، تومورهای گوش، حلق، بینی و... تجویز می‌شوند) نیز ممکن است عاملی برای بروز وزوز گوش شوند.

آلودگی صوتی شدید

احساس وزوز و سوت کشیدن گوش بعد از قرارگیری چندساعته در معرض سروصدای زیاد شایع است. آلودگی صوتی شدید به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب می‌زند. متاسفانه وقتی این سلول‌ها آسیب ببینند احیا نمی‌شوند و در حال حاضر هیچ عمل جراحی نیز برای ترمیم آنها وجود ندارد. البته یک بار آسیب صوتی ممکن است چندان جدی نباشد، اما قرارگیری مداوم بیش از 30 دقیقه در معرض سر و صدای شدید ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای شنوایی داشته باشد.

بیماری مِنییر (Meniere)

اگر علائمی مانند وزوز گوش، احساس هواگرفتگی گوش، سرگیجه و کم‌شنوایی به طور حمله‌ای و دوره‌ای بروز کند، احتمالا پای بیماری منییر در میان است. این بیماری ناشی از افزایش فشار مایع گوش میانی است. بیماری منییر اختلال مزمنی است که افراد بین 30 تا 60 سال را مبتلا می‌کند. در 80 درصد موارد، فقط یک گوش به این بیماری مبتلا می‌شود، اما امکان ابتلای هر دو گوش نیز وجود دارد. درمان این بیماری تا حدودی مشکل است، زیرا هنوز علت اصلی آن بدرستی مشخص نشده. بااین‌حال، می‌توان با مصرف برخی داروها فشار مایع داخل گوش داخلی را کاهش داد. از این داروها می‌توان به داروهای ادرارآور و برخی داروهای افزایش‌دهنده جریان خون گوش داخلی اشاره کرد. در‌صورت‌ کنترل‌نکردن بیماری با این داروها ممکن است از اقدامات بیشتری مثل تزریقات داخل گوشی یا عمل جراحی کمک گرفته شود.

اتواسکلروز

بیماری اتواسکلروز خانم‌ها را بیش از آقایان درگیر می‌کند. این بیماری گاهی اوقات خود را بعد از زایمان نشان می‌دهد. اتواسکلروز گوش میانی را درگیر می‌کند و تغییرات هورمونی در بروز آن نقش دارند. در واقع یک استخوان کوچک به نام «استخوان رکابی» که یکی از استخوان‌های گوش میانی است در این بیماری حرکت طبیعی خود را از دست می‌دهد و باعث ایجاد صدای وزوز در گوش می‌شود.

فشار خون بالا

وزوز گوش ممکن است بر اثر پرفشاری خون پدید آید. وقتی فشار خون تا حد زیادی بالا رود، یعنی بالای 20 سانتی‌متر جیوه، ممکن است باعث بروز وزوز در گوش‌ها شود. در این صورت ناراحتی‌های گوشی اغلب با سردرد و سرگیجه همراه است.

پیرگوشی

اگر بیش از 50 سال دارید و در هر دو گوش‌تان صدای وزوز، وزش باد و سوت می‌شنوید، احتمالا دچار پیرگوشی شده‌اید. پیرگوشی یک پدیده شنوایی مربوط به کهولت سن است که به صورت کاهش شنوایی تدریجی در هر دو گوش خود را نشان می‌دهد. این مشکل به ‌مرور باعث تخریب قسمت‌های مختلف گوش داخلی می‌شود و وزوز گوش ایجاد می‌کند. پیرگوشی پیشرفته باعث ایجاد مشکلات اساسی شنوایی می‌شود و حتی تا ناشنوایی نیز پیش می‌رود. برای پیشگیری از این مشکل لازم است که متخصص گوش و حلق و بینی به طور مرتب سلامت گوش‌های شما را بررسی کند.

دکتر حسام جهاندیده/ متخصص گوش، حلق و بینی