زنده باد مُد

مد امروز همه ما را مانکن کرده است. بدن‌هایی که عرصه تاخت و تاز انواع لباس‌ها از زیبا و عجیب گرفته تا مسخره و دل بهم زن شده است. همه ما جور دیگری شده ایم، یک لوح سفید که رنگ‌ها و اشکال بر آن نقش می‌بندند و نقش عوض می‌کنند. مهمانی‌ها پر از انواع و اقسام لباس‌هایی ناشناخته است که آدم فقط دوست دارد به آنها خیره شود و شخصیت دوستانش را با آن لباس‌ها بسنجد. اما نقطه ضعف داستان همینجاست، دیگر لباس نشانه شخصیت نیست بلکه یک زیبایی تزئینی اما غیر قابل حذف است، همین.

آدم‌هایی زیباتر و پر جاذبه به‌واسطه سلطه مد، سلطه یک هنر چند وجهی که شناختی دقیق از بدن دارد، در خیابان و شهرها راه می‌روند، لباس متفاوت خود را به نمایش می‌گذارند و در این میان هیچ‌کس با هیچ‌کس تفاوت ندارد. بیایید به فیلم‌های امروزی نگاهی دوباره بیندازیم، سینما دیگر سینمای قهرمان‌ها نیست. دیگر یک قهرمان شیک‌پوش در چنبره آدم‌های کج و کوله با صورت‌هایی خط‌دار و تیپ‌هایی شلخته قرار نمی‌گیرد، بلکه سیل شیک‌پوشان بی‌هویت جلوی راه یک ضدقهرمان قرار می‌گیرند که لباسش شبیه خودش است، نه شبیه همه و سعی می‌کند شکل خودش باشد نه بی‌هویت مثل همه شیک پوشان اطرافش.

مد شهرها را آرایش کرده، پول با آن منطق عجیب سحرآمیز و گاه هراس آورش، به زیبایی مطلقی پوشیدنی بدل می‌شود و ما را محتاج زیبایی می‌کند، آنقدر که محافظت از گرما و سرما شده است حاشیه لباس، حاشیه‌ای بر زیبایی. اما با همین ترفند، تنوع را از بدن‌ها، از شخصیت‌ها گرفته، دیگر نمی‌توان گفت لباس نشانه عقاید و شخصیت آدم‌هاست، زیرا لباس را نه براساس بدن و میل و اعتقاد، بلکه بر اساس منطق بازار و مد روز مردم انتخاب می‌کنند. اما ضد قهرمان پایش را بر زمین می‌کوبد و هنوز لباس‌هایی می‌پوشد که از شدت مد نبودن افسون می‌کنند، از شدت سرراستی و بی‌ظرافتی سریع می‌گویند که او کیست و او با لباس‌های ضد مد خود در میان فریادهای زنده باد مد، خود را به مد تحمیل می‌کند. خود ضد قهرمان بودن می‌شود مد.

سهراب شکیب / چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)