طرح بزرگ قرآنی 1448

سوال مسابقه طرح پیرامون پیام‌های حفظ موضوعی قرآن کریم است و صندوق پستی 1448ـ 16765 شبکه قرآن و معارف سیما آماده دریافت نظرات و پاسخ‌های مخاطبان ارجمند خواهد بود. علاقه‌مندان می‌توانند پاسخ پرسش پیامکی هر روز را به سامانه 300001448 ارسال کنند.

پرسش پیامکی:

کدام یک از رفتارهای اخلاقی ناپسند در آیه 54 سوره نساء مورد نکوهش قرار گرفته است؟

1 ـ کبر و غرور

2 ـ حسد

3 ـ بخل

حسد و کینه توزی

أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَی مَا آتَاهُمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ فَقَدْ آتَیْنَا آلَ إِبْرَاهِیمَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَآتَیْنَاهُم مُّلْکًا عَظِیمًا (٥٤)

بلکه آنان به مردم [که در حقیقت پیامبر و اهل بیت اویند] به خاطر آنچه خدا از فضلش به آنان عطا کرده، حسد می‌ورزند. تحقیقاً ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان فرمانروایی بزرگی بخشیدیم، (نساء، 54)

توضیح: گرچه واژه «حسد » تنها پنج بار در قرآن به کار رفته است، ولی مفهوم آن در بسیاری از آیات قرآن ـ بویژه در برخی استعمالات واژه «بَغْی» ـ تکرار شده است. قرآن ریشه بسیاری از گناهان را حسادت می‌داند. نمونه‌هایی آشکار از سرانجام حسودان را می‌توان در داستان ابلیس نسبت به آدم یا قابیل نسبت به هابیل یا برادران یوسف نسبت به او مشاهده کرد. در این آیه نیز حسادت را عامل دشمنی برخی اهل کتاب با پیامبر(ص) دانسته است. حسادت، نمونه‌های دیگری از نقش این گناه در گمراهی افراد است.

مهم‌ترین ریشه‌های بروز حسادت در انسان سه چیز است: 1ـ دشمنی و کینه توزی؛ 2- احساس حقارت و ضعف درونی 3- ضعف ایمان. نشانه حسود هم آن است که به‌هنگام تعریف و تمجید از دیگران، قصد تخریب آنان یا توجیه ضعف خود را دارد. از آیه پایانی سوره مبارکه فلق فهمیده می‌شود که حسود به قدری منشأ شرارت و بدی است که تنها راه نجات از وی، پناه بردن به خداست.

گفتنی است میان حسد ـ یعنی آرزوی زوال نعمت از دیگری ـ و غبطه ـ یعنی آرزوی دستیابی به همان نعمت بدون زوال نعمت دیگران ـ تفاوت وجود دارد و غبطه در امور معنوی صفتی پسندیده است.

آیات متناسب: بقره، 109 و 90 / فلق، 5/ آل‌عمران، 19.

حدیث: امام باقر(ع) : «إنَّ الحَسَدَ لَیَأکُلُ الإیمانَ کَما تَأکُلُ النّارُ اْلحَطَبَ؛ حسد ایمان را می‌خورد؛ همان گونه که آتش، هیزم را از بین می‌برد.» کافی: ج 2. ص 306. ح 1.

الا تا نخواهی بلا بر حسود

که آن بخت برگشته خود در بلاست

چه حاجت که با او کنی دشمنی

که او را چنین دشمنی در قفاست