روزی 30 زمین‌لرزه در سال 92

خرداد امسال 16 زمین‌لرزه با بزرگی بیش از 4 در کشور اتفاق افتاده است که بزرگ‌ترین آنها زمین‌لرزه‌ای با بزرگی 5 درجه در مقیاس امواج درونی در استان هرمزگان بوده است.

در حقیقت هیچ روزی نیست که در کشور ما زلزله‌ای ثبت نشود. بعضی از زلزله‌های کوچک در مرکز لرزه‌نگاری کشور ثبت نمی‌شود. این موضوع با توجه به تراکم ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در نقاط مختلف کشور، قابل درک است. در بعضی مناطق کشور مانند البرز مرکزی زلزله‌هایی که بزرگی آنها کمتر از یک باشد، هم می‌توان ثبت کرد. مرکز لرزه‌نگاری کشور با 105 ایستگاه لرزه‌نگاری در قالب 19 شبکه و چهار پایگاه لرزه‌نگاری به صورت تک ایستگاه در سراسر کشور فعالیت می‌کند. در مرکز لرزه‌نگاری کشوری، بخش پایش مسئولیت تعیین مکان و بزرگی زمین‌لرزه‌های سراسر کشور را بر عهده دارد که این بخش به صورت 24 ساعته رویداد زمین‌لرزه‌های کشور را به مراجع ذی‌ربط گزارش می‌دهد. علاوه بر بخش پایش در 16 مرکز شبکه در شهرهای مختلف کشور نیز نیروها در قالب شیفت‌های کاری 24 ساعته مستقر هستند که در کنار همکاری با بخش پایش، رویداد زمین‌لرزه‌های کشور را به صورت منطقه‌ای اطلاع‌رسانی می‌کنند.

هر ایستگاه لرزه‌نگاری به لرزه‌سنج‌های بسیار حساسی مجهز است که به طور پیوسته حرکت‌ها و لرزش‌های بسیار ضعیف زمین را ثبت می‌کند و به صورت برخط یا آنلاین این اطلاعات را به مراکز شبکه و بخش پایش زمین‌لرزه‌های کشور ارسال می‌کند. اطلاعات ثبت شده در ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در بخش پایش روی نمایشگرها به نمایش در می‌آید و رویداد زمین‌لرزه‌ها به کمک نرم‌افزارهای تخصصی زلزله‌شناسی به طور خودکار مشخص می‌شود و از طریق سیستم صوتی هشدار‌دهنده اطلاع‌رسانی می‌شود. این سیستم‌ها می‌توانند به طور خودکار زمین‌لرزه‌های بزرگ را تعیین مکان کنند. پس از بررسی اطلاعات از سوی کارشناسان، زمین‌لرزه با دقت بالاتری تعیین مکان شده و بزرگی آن محاسبه می‌شود و به این ترتیب می‌توان از طریق وبسایت مرکز لرزه‌نگاری کشوری، سامانه اطلاع‌رسانی سریع که به مراکز مدیریت بحران و امداد و نجات کشور اختصاص دارد و همچنین نمابر و پیام کوتاه این رویداد زمین‌لرزه‌ای را اطلاع‌رسانی کرد.

سال گذشته لرزه‌خیز‌ترین سال در 40 سال اخیر

سالانه بیش از ده هزار زمین‌لرزه در کشور ثبت و تعیین مکان می‌شود. در حقیقت به طور متوسط روزانه 25 تا 30 زمین‌لرزه در کشور ما اتفاق می‌افتد. بررسی آماری زمین‌لرزه‌های ثبت شده نشان می‌دهد سال 1392 از نظر لرزه‌خیزی یکی از فعال‌ترین سال‌های کشور در 40 سال اخیر بوده است. وقوع سه زمین‌لرزه بزرگ بیستم فروردین در شهر شنبه استان بوشهر با بزرگی 6.3، بیست و هفتم فروردین سراوان استان سیستان و بلوچستان با بزرگی 7.5 و همچنین زمین‌لرزه بیست و یکم اردیبهشت گوهران استان هرمزگان با بزرگی 6.1 که 18 پس‌لرزه بزرگ به همراه داشت بیانگر فعالیت لرزه‌ای بسیار شدید در این سال است. زمین‌لرزه سراوان بزرگ‌ترین زمین‌لرزه ثبت شده در ایران است. سال 1392 در دیگر مناطق کشور و همچنین نواحی همجوار ایران نیز 14 زمین‌لرزه با بزرگی بیشتر از 5 و کمتر از 6 اتفاق افتاد که مهم‌ترین آنها وقوع زمین‌لرزه بیست و هشتم آذر برازجان استان بوشهر با بزرگی 5.6 و زمین‌لرزه دوازدهم دی‌ماه بستک در استان هرمزگان با بزرگی 5.5 بوده است. منطقه مرزی ایران و عراق در نزدیکی قصرشیرین نیز در یک بازه زمانی چند روزه چهار زمین‌لرزه با بزرگی بیشتر از 5 و کمتر از 6 را تجربه کرد. بر اساس گزارش اعلام شده از سوی سازمان امداد و نجات کشور، سال 1392 بر اثر وقوع زمین‌لرزه‌های شنبه، سراوان، گوهران، برازجان و بستک 48 نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند.

زمین‌لرزه‌هایی با بزرگی 4 تا 5 در مجاورت شهرهای شیراز و بجنورد از دیگر زمین‌لرزه‌های مهم این سال بوده است. بر اساس گزارش‌های زمین‌لرزه سی‌ام فروردین ماه اصفهان با بزرگی 4.1 در 9 کیلومتری حاشیه شمال شرقی از زمین‌لرزه‌های بی‌سابقه‌ای است که در این منطقه اتفاق افتاده است.