زنده باد 2-5-3

روبرتو مارتینز، سرمربی صاحب ایده و خوشفکر اورتون، درباره برتری تیم‌های آمریکای لاتین و شمالی در این جام در ساندی تایمز می‌نویسد: «دلایل زیادی برای برتری تیم‌های آمریکای لاتین مقابل تیم‌های اروپایی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل، گرما و رطوبت بالا بخصوص در شمال برزیل است. این عامل موجب می‌شود تیم‌هایی از آمریکای لاتین در نبرد‌های تن‌به‌تن در دفاع و حمله موفق‌تر عمل کنند. »

از نظرات سرمربی خوش‌آتیه فوتبال اسپانیا که بگذریم، باید به این نکته اشاره کنیم که شاید کسی گمان نمی‌کرد در شب آخر مرحله گروهی تیم‌های شیلی و هلند باید برای صدرنشینی و صد البته مواجه نشدن با برزیل میزبان نبردی تا پای جان داشته باشند. داستان وقتی طعنه‌آمیز‌تر می‌شود که بدانیم هر دو، اسپانیا، مدافع عنوان قهرمانی را در دیدار‌های اخیر خود تحقیر کرده‌اند. بعد از نمایش تحسین‌برانگیز شیلی، این تیم نظرهای بسیاری را معطوف خود کرد. تیمی که در مقابل مدافع عنوان قهرمانی، هرچند مالکیت بسیار کمتری در اختیار داشت، ولی در نهایت با یک بازی هوشمندانه قهرمان جهان را از دور رقابت‌ها کنار زد. یکی از معدود تیم‌هایی که به دلیل در اختیار نداشتن مدافعان قدرتمند و سطح اول ـ مانند رقیب امشبش هلند ـ مجبور است با سه دفاع در مقابل حریفان بازی کند. با این‌که این تیم درون دروازه، خط میانی و خط حمله، با داشتن مهره‌هایی با تجربه درشرایط آرمانی به سر می‌برد، اما اوضاع در خط دفاعی کاملا متفاوت است، به گونه‌ای که سامپائولی آرژانتینی مجبور شده گری مدل را ـ که یک هافبک دفاعی کلاسیک است ـ به قلب خط دفاعی منتقل کند. آن هم در شرایطی که او کمتر از یک متر و 73سانتی‌متر بلندی قامت دارد! اما سامپائولی با یک تغییر انقلابی در سیستم و شناختن توانایی‌های بازیکنانش بعد از سال 2012 ـ که سکان هدایت را از کلودیو بورگی گرفته بود ـ‌ شیلی را در یک بازه زمانی تقریبا دو ساله بدل به یکی از بهترین تیم‌های حال حاضر آمریکای لاتین کرد. نباید از یاد برد روح مارسلو بیلسای بزرگ ـ که در جام‌جهانی قبلی سرمربی این تیم بود ـ در تیم دیده می‌شود. حریف امشب آنها هلندی است که با لوییز فان خال سیستم پایه‌اش استفاده از سه مدافع است اما با تفاوتی اندک در جزئیات. در تیم او، دریل یانمات در راست و دیلی بلیند در چپ نزدیکی بیشتری به هافبک‌های میانی دارند. این در حالی است که در شیلی، مائوریسیو ایسلا و اوخنیو منا بیشتر مانند پیستون‌های راست و چپ عمل می‌کنند. احتمال این‌که دو تیم به تعدادی از بازیکنان خود برای بازی امشب استراحت بدهند بسیار اندک است. صدرنشینی در این گروه شاید مساوی است با حضور در جمع چهار تیم جام‌جهانی چرا که تیم دوم در مرحله بعدی با کرواسی بازی خواهد کرد که به هر حال، نسبت به میزبان پر افتخار جام، برای کنار زدن، کم دردسرتر است. جدال امشب، بار دیگر نبردی است میان تیم‌هایی از اروپا و آمریکای لاتین. تا این زمان، لاتینی‌ها برتری مطلقی داشتند. از درخشش کلمبیا، مکزیک، کاستاریکا و اکوادور تا نمایش تاریخی شیلی، همه نشان از آمادگی بالای لاتینی‌ها در این جام ‌دارد. البته این برتری، جدا از عوامل تاکتیکی به پارامتر‌های محیطی نیز وابسته است. روبرتو مارتینز ستون‌نویس ساندی تایمز در ادامه می‌نویسد: «تیم‌های اروپایی بیشتر از آن‌که به وظایف فردی گرایش داشته باشند، میل بیشتری برای دفاع سیستماتیک و ساختاری دارند. در این آب و هوای گرم و فوق‌العاده مرطوب، تیم‌هایی که آشنایی خوبی با چنین جوی داشته باشند، موفق‌تر خواهند بود چرا که در لحظاتی از بازی که دیگر بازیکنان ساق‌های خود را خسته می‌بینند، نبرد‌های تن به تن میان بازیکنان بیشتر می‌شود. سازگاری با آب و هوا برای تیم‌های لاتینی سبب می‌شود آنها در این جدال‌ها برنده باشند.» البته سرمربی اسپانیایی به عامل روانی نیز اعتقاد دارد. او می‌نویسد: «عامل روحی- روانی نیز در نتیجه‌گیری تیم‌های لاتین کم‌تاثیر نیست چرا که تاکنون هیچ تیمی از اروپا در خاک آمریکای لاتین به موفقیت نرسیده است.» مربی موفق اورتون در ادامه مطلب می‌آورد: «چند بازیکن اروپایی می‌شناسید که در کشورهای آمریکای لاتین فوتبال بازی کرده باشند؟ هیچ باشگاهی برای آنها وجود ندارد. حتی شبیه‌سازی مربیان برای بازیکنانشان به طور قطع نمی‌تواند اوضاع را برای تیم‌های اروپایی آرمانی کند. در حین بازی تا یک ساعت اول، همه چیز خوب است. اما به محض گذر از یک ساعت اول و نزدیک شدن به دقیقه هشتاد، همه چیز تغییر می‌کند.»

جدا از برتری کامل شیلی در برابر همتای اروپایی‌اش، آن هم به‌واسطه شرایط آب و هوایی و البته تا حدودی نیز فنی، جدال امشب این دو تیم داستان رسیدن تا مرز افتخار است؛ رسیدن در جمع چهار تیم که البته با برخورد نکردن در برابر میزبان در مرحله بعد، راه برای هر کدام هموارتر از همیشه خواهد شد.

سهیل نوری‌پناه / جام جم