لب بومشون نشین

گرچه در قوانین بصراحت از عرف نام برده نشده است، اما اصل نانوشته درباره عرف، رعایت آن از سوی افراد یک جامعه است و بی‌اعتنایی به آن بی‌اخلاقی و بی‌احترامی تلقی و با تقبیح مردم روبه‌رو می‌شود.

حالا اگر این رفتار خلاف عرف و عمل ناشایست از طرف چهره‌هایی صورت بگیرد که محبوب و مورد علاقه مردم هستند، آن وجه سنت گریز و حرمت‌شکنانه ماجرا برجسته‌تر می‌شود.

هنرمندان و ورزشکاران و دیگر افراد شناخته شده حوزه‌های مختلف اجتماع به‌طور کامل و همواره زیر نگاه دقیق و موشکافانه ملت هستند و مردم به واسطه شغل و حرفه‌شان انتظار بیشتری از آنها دارند.

درواقع مخاطبان بجز پیگیری مدام نقش‌ها و فعالیت‌های چهره‌های مطرح، به نوعی آنها را الگوی خود نیز قرار می‌دهند.

«گنجشک خواری» سه بازیگر که تصاویرش بتازگی در فضای مجازی منتشر شده است، شاید واقعا از منظری، اتفاقی تکان‌دهنده و فاجعه‌بار نباشد و اگر در خلوت و بدون اطلاع‌رسانی انجام می‌شد، حتی‌بلااشکال هم به نظر می‌رسید؛ چون هم این پرنده کوچک بی‌نوا جزو موجودات در معرض خطر انقراض و حرام گوشت نیست و هم برخی از مردم در مناطق مختلف کشور به این امر مبادرت می‌ورزند.

اما آن چیزی که ابعادی نازیبا و ناشایست به این اتفاق می‌دهد، همان شیوه نشر خودخواسته و فخرفروشانه این عمل خلاف عرف است بنابراین عذرخواهی سریع‌السیر این بازیگران جوان از ملت داغدیده و گنجشک‌پسند می‌تواند التیامی بر خانواده بازماندگان و آبی بر آتش اعتراضات وسیع انجام شده، باشد!

ضمن اظهار امیدواری برای این‌که دیگر شاهد چنین ابراز کلاس‌ها و لذت‌جویی‌هایی توسط هیچ کدام از اقشار جامعه نباشیم، تنها از باب یادآوری خاطرنشان می‌کنم که ادبیات ما خیلی پیشتر از این حادثه غمبار درباره گنجشک‌ ستیزی آدمی هشدار داده بود.

فی‌المثل سعدی در جایی گفته است: «گربه مسکین اگر پر داشتی‌/‌ تخم گنجشک از جهان برداشتی» که باتوجه به عبارت «مرد دون همت» در بیت پیشین همین شعر می‌توان دریافت که منظور نظر جناب سعدی، انسان است.

وقتی ادبا دیدند که دیگر کنایه‌ها در این زمینه افاقه نمی‌کند، رو به هشدارهای مستقیم و رودررو آوردند و گفتند: گنجشکک اشی مشی‌/‌ لب بوم ما مشین. اما حیف و صدحیف که گنجشک‌های ما سربه هواتر از آن بودند که به این نصایح پدرانه دل بسپارند!

علی رستگار‌ - گروه فرهنگ و هنر