نصف لیگ در بحران

بیشتر مربیان خارجی که حتی چند صباحی در فوتبال کشورمان فعالیت کرده‌اند، بر این باورند که فوتبال ایران با تکیه بر استعدادهای نابی که دارد، می‌تواند روی قله فوتبال آسیا بایستد، اما موانع و مشکلات نامتعارفی مثل فقدان نظام مدیریتی منسجم، فوتبال باشگاهی و به تبع آن فوتبال ملی کشورمان را به بیراهه برده است؛ آنچنان‌که بسیاری از تیم‌های سازنده و قدیمی مثل پورا، آرارات، پاس، شاهین، بانک ملی و... به دلیل ضعف تشکیلات مدیریتی آرام‌آرام از نقشه جغرافیای فوتبال ایران محو شدند و در حاشیه قرار گرفتند.

فوتبال باشگاهی ایران چند دهه است که از فقدان تشکیلات منسجم مدیریتی رنج می‌برد، اما این وضع طی سال‌های اخیر رو به وخامت رفته و در همین فصل حدود نیمی از باشگاه‌های لیگ برتری به‌واسطه رفت و آمدهای مکرر مدیریتی به سراشیبی سقوط افتادند و در روزهای سرنوشت‌ساز فصل در ردیف تیم‌های بحران زده قراردارند.

جنگ قدرت در پرسپولیس

داستان رفت و آمدهای مدیریتی در باشگاه پرسپولیس اتفاق تازه‌ای نیست. سرخ‌ها در 11 سال اخیر 12 تغییر را در تشکیلات مدیریتی خود تجربه کرده‌اند و نگاهی به جابه‌جایی‌های مدیریتی پرسپولیس در یک دهه اخیر نشان می‌دهد متوسط دوره مدیریت مسئولان این باشگاه به یک‌سال هم نمی‌رسد. میانیگن عمر مدیریتی پرطرفدارترین باشگاه ایران آن‌قدر پایین است که محمد رویانیان با دو سال و چهار ماه مدیریت در پرسپولیس، یکی از باثبات‌ترین مدیران باشگاه پرسپولیس در یک دهه اخیر محسوب می‌شود! با این وضع عجیب نیست که پرافتخارترین تیم ایران طی یک دهه اخیر فقط دو قهرمانی لیگ برتر و دو جام حذفی را به کلکسیون افتخاراتش افزوده است. پرسپولیس اما در حساس‌ترین مقطع فصل و در حالی‌که از شانس بالایی برای قهرمانی در لیگ برتر برخوردار است، هنوز هم با مشکلات مدیریتی دست و پنجه نرم می‌کند و پس از آن‌که وزارت ورزش اعلام کرد، ماجرای عرضه سهام این باشگاه در فرا بورس جدی است، اطرافیان دایی و پروین برای خرید سهام باشگاه اردوکشی کرده‌اند.

تیم‌های بحران‌زده لیگ برتر در مجموع 15 بازیکن در اردوی تیم ملی دارند و به همین دلیل این وضع برای تیم ملی که حدود سه ماه دیگر باید در جام جهانی به میدان برود یک خطر بالقوه و هشداری جدی محسوب می‌شود

در روزهایی که بحران ماشین‌های بدون سند هنوز برطرف نشده، بازیکنان پرسپولیس در انتظار اقدام جدی وزارت ورزش برای رسیدگی به نابسامانی‌های پرسپولیس به سر می‌برند. چندی قبل محمد مایلی‌کهن در یک محفل نیمه‌رسمی گفت، رویانیان در پرسپولیس بمب گذاشت و رفت؛ جمله‌ای که توصیف‌کننده وضع حال و آینده این باشگاه است.

جایگاه متزلزل فتح‌الله‌زاده

اوضاع در اردوی رقیبب سنتی سرخ‌ها هم چندان رو به‌راه نیست و صدای پای مدیرعامل جدید به گوش می‌رسد. علی فتح‌الله‌زاده که طی چند ماه گذشته اوضاع وخیم مالی باشگاه استقلال را فریاد کرده و با ادبیات تهدیدآمیزی صدای اعتراض خود را به گوش مدیران بالادسـتی رسانده، اکنون پایگاه محکمی بین مدیران وزارت ورزش ندارد و دو هیات مدیره باشگاه را هم رودرروی خودش می‌بیند. به این ترتیب در روزهایی که استقلال با اختلاف اندکی در صدر جدول لیگ برتر به سر می‌برد و بازیکنان و مربیان این تیم به آرامش نیاز دارند، منتقدان فتح‌الله‌زاده کمر به برکناری او بسته‌اند. چندی قبل امیررضا خادم، معاون پارلمانی وزیر ورزش در یک اظهار نظر رسمی اعلام کرد که اسناد مالی باشگاه استقلال هم مورد بررسی قرار خواهد گرفت و این یعنی تنگ شدن عرصه به تیم مدیریتی علی فتح‌الله‌زاده. پس از وخیم شدن اوضاع اقتصادی باشگاه پرسپولیس که سرانجام به برکناری رویانیان منجر شد، گفته می‌شود سرنوشت مشابهی در انتظار مدیرعامل باشگاه استقلال است.

سپاهان در مسیر سرخابی‌ها

سپاهان بین باشگاه‌های ایرانی یک استثناست. حدود یک دهه قبل که اغلب باشگاه‌های لیگ برتری با مشکلات مدیریتی دست و پنجه نرم می‌کردند، باشگاه اصفهانی مدل جدید از مدیریت را معرفی کرد و با رعایت اصل ثبات مدیریت و توجه ویژه به تیم‌های پایه آرام‌آرام به یکی از قطب‌های اصلی فوتبال ایران تبدیل شد. چنان‌که محمدرضا ساکت، بیش از یک دهه بر مسند مدیرعاملی باشگاه نشست و در این دوره زمانی نسبتا طولانی سپاهان چند بار عنوان قهرمانی لیگ برتر و جام حذفی را تصاحب کرد و یک بار هم به فینال لیگ قهرمانان آسیا راه یافت. پس از کناره‌گیری پرسروصدای ساکت، اما سپاهان هم به جرگه باشگاه‌های پرحاشیه پیوسته و به نظر می‌رسد به سرنوشت دو تیم بزرگ پایتخت دچار شده است. در مرداد 90 که ساکت عطای ادامه فعالیت در باشگاه اصفهانی را به لقایش بخشید، علیرضا رحیمی با رای اکثریت اعضای هیات‌مدیره به عنوان مدیرعامل جدید انتخاب شد، اما او هم درهفته‌های ابتدایی لیگ سیزدهم از سمتش استعفا داد. با کناره‌گیری ناگهانی رحیمی اما کش و قوس مدیریتی در بطن باشگاه سپاهان اوج گرفت و محمد ترابیان، رئیس هیات‌مدیره باشگاه فولاد مبارکه سپاهان با حفظ سمت به عنوان سرپرست باشگاه منصوب شد. ترابیان اما نتوانست اکثریت اعضای هیات‌مدیره را با خودش همراه کند تا این‌بار نوبت به مهرزاد خلیلیان، رئیس سابق هیات فوتبال اصفهان برسد که بر مسند مدیرعاملی تکیه بزند. با این حساب باشگاه سپاهان با انتخاب سه مدیر طی دو سال از حیث رفت و آمدهای مدیریتی از سرخابی‌ها که به نماد ثبات نداشتن مدیریت شناخته می‌شوند سبقت گرفته و همین روند با خارج شدن این تیم از دایره مدعیان این فصل و ناکامی در جام حذفی منجر شد. سپاهان طی این دو فصل در چهار جام شانس داشته، اما صرفا به کسب عنوان قهرمانی جام حذفی فصل قبل بسنده کرد.

فصل سراسر بحرانی داماش

داماش یکی دیگر از تیم‌های لیگ برتری است که در فاصله سه هفته مانده به پایان لیگ برتر با مشکلات مدیریتی دست و پنجه نرم می‌کند و سرنوشت این تیم پس از استعفای چندباره امیر عابدینی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مشکلات داماش از زمانی شروع شد که شایعه دستگیری سهامداران و سرمایه‌گذاران اصلی این باشگاه بر سر زبان‌ها افتاد و امیر عابدینی هم با اظهارات گاه و بی‌گاه خود از بازیکنان این تیم سلب اطمینان کرد. کش و قوس‌های مدیریتی باشگاه داماش رفته‌رفته به نیمکت این تیم هم تسری پیدا کرد و در فصل گذشته سه مربی مختلف روی نیمکت تیم گیلانی نشستند. این روند در لیگ سیزدهم هم ادامه پیدا کرد و امید هرندی در اواسط نیم‌فصل دوم جای خودش را به علی نظرمحمدی داد. نتیجه این رفت و آمدها این شد که داماش در حساس‌ترین مقطع فصل به منطقه سقوط نزدیک شده و برای بقا در لیگ برتر باید مسیر صعب‌العبوری را طی کند.

بحران مالی در راه‌آهن

در میان تیم‌های فانوس به دست لیگ برتر، راه‌آهن وضع به مراتب بغرنج تری دارد. پس از دستگیری ناگهانی مالک ثروتمند باشگاه راه‌آهن، بازیکنان و مربیان این تیم بیش از آن‌که نگران سقوط تیم خود به دسته پایین‌تر باشند، در پی وصول مطالباتشان هستند، اما چند روز قبل سرپرست راه‌آهن آب‌پاکی روی دست بازیکنان ریخت و اعلام کرد که باشگاه تا آزادی بابک زنجانی یک ریال هم پرداختی نخواهد داشت. این در حالی است که راه‌آهن فقط 4 امتیاز تا قعر جدول فاصله دارد و برای بقا در لیگ برتر سه بازی دشوار در برابر استقلال خوزستان، پرسپولیس و ذوب‌آهن را پیش‌رو دارد.

اعتصاب در صبا

بین تیم‌های انتهای جدولی، صبای قم روی کاغذ شانس بیشتری برای بقا در لیگ برتر دارد، اما هیچ تضمینی برای بقای این تیم وجود ندارد. بازیکنان صبا که در فاصله سه هفته مانده به پایان لیگ برتر مطالبات‌ خود را دریافت نکرده‌اند، هفته قبل را در اعتصاب به سر بردند و در محل تمرین حاضر نشدند. در این گیر و دار خبر استعفای مدیرعامل باشگاه هم به نگرانی‌های هواداران این تیم دامن زد، اما محمدرضا کشوری خیلی زود خبر استعفایش را تکذیب کرد تا اوضاع از این وخیم‌تر نشود. مدیرعامل باشگاه، اما تاکید کرده که در صورت تامین‌نشدن منابع مالی از سمتش استعفا خواهد داد. این در حالی است که صبا قرار است هفتم فروردین آینده به مصاف ذوب‌آهن برود و بقای قطعی این تیم در لیگ برتر در گرو کسب سه امتیاز این بازی است.

حمیدرضا رسولی‌/‌ جام‌جم