ساز ناکوک موسیقی

جشنواره‌های موسیقی افتان و خیزان پیش می‌روند؛ تاثیر چندانی بر موسیقی کشور نمی‌گذارند و پدیده‌ای را معرفی نمی‌کنند، اما با این حال امسال اتفاق‌های خوبی هم داشت که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

کنسرت‌ها

گفتیم موسیقی امسال ناخوش احوال بوده است، اما باید این را هم بگوییم این ناخوشی در همه دوره‌ها وجود داشته و مربوط به امسال نیست، گاه کمتر شده و گاه بیشتر. اگر نگاهی به کنسرت‌هایی که امسال برگزار شد بیندازیم، می‌بینیم این تنها اتفاق زنده عرصه موسیقی، نسبت به سال‌های گذشته در کشورمان افت هم داشته است.

امسال کنسرت‌ها از نظر تنوع از همیشه ضعیف‌تر بوده‌اند و اقتصاد موسیقی تا حدی آسیب‌دیده که اغلب تهیه‌کنندگان ترجیح می‌دهند در کار موسیقی پاپ باشند. حتی شرکت‌هایی که پیش از این بیشتر توانشان در انتشار آلبوم‌های موسیقی ایرانی و کلاسیک گذاشته بودند، حالا پوشیده یا آشکار دستی در موسیقی پاپ دارند و سعی می‌کنند از این عرصه درآمد کسب کنند و از این قافله جا نمانند.

نکته دیگر این‌که کنسرت‌ها در حال حاضر تبدیل به یک تفنن صرف برای مردم شده و موسیقی از کارکرد اصلی خود به‌عنوان یک هنر متعالی یعنی ایجاد اندیشه و تفکر در مخاطب خود فاصله زیادی گرفته است. این موضوع طبعا نیاز به آسیب‌شناسی و بررسی‌های زیرساختی دارد.

حال و روز ارکسترها

ارکسترهای ملی و سمفونیک کماکان تعطیل هستند. البته علی جنتی، وزیر ارشاد اعلام کرده این ارکسترها سال جدید دوباره فعال خواهند شد. باید متتظر ماند و دید بهار امسال نقطه پایانی بر خاموشی این ارکسترها خواهد بود یا خیر.

امسال در نبود این دو ارکستر، گروه‌های خصوصی زیادی سعی در تشکیل ارکسترهای مختلف داشتند. این تلاش‌ها هر چند قابل احترام است، اما هیچ یک به تشکیل یک ارکستر منسجم نینجامید. درواقع می‌توان گفت امسال شاهد لشکرکشی غیرحرفه‌ای این ارکسترها بودیم، لشکرکشی‌‌ای که نتیجه خاصی هم نداشته است.

رشد کنسرت‌های بانوان

رشد این کنسرت‌ها از اواخر دولت دهم و با اعطای مجوز به گروه‌های موسیقی پاپ بانوان از سوی علیرضا پاشایی، مدیر وقت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد و در دولت یازدهم توانست روندی رو به رشد داشته باشد. با آغاز به کار دولت یازدهم، شاهد حضور پررنگ گروه‌های موسیقی بانوان بودیم و می‌توان گفت این هنرمندان در نیمه دوم امسال حضور پررنگی روی صحنه موسیقی کشور داشته‌اند. البته امسال برخلاف سال گذشته، گروه‌های موسیقی بانوان در جشنواره موسیقی فجر هم روی صحنه رفتند و برای بانوان موسیقی اجرا کردند.

پاشایی رفت، ارجمند آمد

امسال دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک تغییر دیگر هم داشت؛ البته یک تغییر بزرگ. اواسط دی امسال بود که علیرضا پاشایی با مدیریت این دفتر خداحافظی کرد و پیروز ارجمند، مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری به این دفتر آمد و به‌عنوان مدیر جدید مستقر شد.

طی این مدت، اهالی موسیقی تقریبا از عملکرد ارجمند راضی بوده و تاکنون نارضایتی نسبت به مدیریت این مدیر موزیسین و همجنس خودشان بیان نکرده‌اند.

فروش یک میلیاردی بلیت‌های موسیقی فجر

امسال در جشنواره موسیقی فجر شاهد رشد فروش بلیت این جشنواره بودیم و چنانچه مسئولان این جشنواره اعلام کردند فروش یک میلیاردی بلیت‌های این جشنواره نشان داد مردم چندان هم از موسیقی دور نیستند و برای خرید بلیت‌هایش دست به جیب می‌شوند.

البته باز هم نمی‌توان از این گذشت که جز چند اجرای خارجی و موسیقی پاپ در بسیاری از اجراها شاهد صندلی‌های خالی سالن‌ها بودیم!

داستان غم‌انگیز موسیقی نواحی

موسیقی نواحی امسال هم مانند سال‌های گذشته حال و روز خوبی نداشت. مانند هر سال بسیاری از هنرمندان این عرصه فوت کردند، بی‌آن‌که جایگزینی برای آنها داشته باشیم. امسال اما جشنواره آینه‌داران موسیقی نواحی به دبیری محمدرضا درویشی برگزار شد و می‌توان آن را گامی مثبت در این عرصه دانست.

اتفاق خوش امسال

اما مجوز گرفتن بسیاری از خواننده‌های غیرمجاز یا زیرزمینی اتفاق دیگر موسیقی در سال 92 بود، اتفاقی که با حضور علی مرادخانی در دفتر موسیقی رقم خورد، البته اگر خوشبین باشیم می‌توانیم بگوییم وقتی یک خواننده زیرزمینی قرار باشد به صورت مجاز و قانونی فعالیت کند طبعا ترانه‌ها و موسیقی‌اش از فیلتر وزارت ارشاد رد می‌شود و او هم برای این‌که بتواند اجرای زنده داشته باشد و به طور رسمی آلبوم منتشر کند، طبعا به رعایت بسیاری از چارچوب‌ها احترام می‌گذارد.

امسال خوانندگان زیادی از جمله زانیار خسروی به جرگه مجازها پیوسته و آلبوم رسمی هم منتشر کرده‌اند. همچنین سعید مدرس، عماد طالب‌زاده و گروه موسیقی چارتار هم مجاز شدند و گروه موسیقی برو بکس هم اعلام کرد قصد دارد دیگر کلیپ غیرمجاز نسازد و با فعالیت زیرزمینی خداحافظی کند.

زینب مرتضایی‌فرد / گروه فرهنگ‌ و هنر