سختی​های​خرید عید

در کنار این قوانین، معمولا کارهایی مثل تغییر دادن دکوراسیون، خرید مبل و... هم برای همین ایام ذخیره می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها دوست دارند این تغییرات را هنگام سال نو انجام دهند تا خانه نونوارتر شود. حدیثه رادمنش می‌گوید خانواده من سال گذشته قبل از نوروز مبلمان منزل را تغییر دادند، پس از آن هم خرج‌های مرسوم عید را پشت سر گذاشتیم، با یک سفر پنج روزه و چند مهمانی دادن، تمام برنامه‌ریزی مالی‌مان به هم خورد. از نیمه فروردین تا آخر ماه را بسختی گذراندیم، در آن ایام هر وقت به عکس‌های سفر و مهمانی‌های نوروز نگاه می‌کردیم پدرم با خنده می‌گفت: «فعلا با همین عکس‌ها خوش باشید که تا آخر ماه جیب پدرتان پر از خالی است!»

این اتفاقی است که در بسیاری از خانواده‌ها می‌افتد، یعنی خرج ایام نوروز آنقدر زیاد می‌شود که دیگر تا پایان فروردین تلافی خوش گذشتن‌های نوروزی در می‌آید. شاید بهتر این باشد که از همین حالا حساب و کتاب کنیم و کمی هم هوای آن 17 روز باقیمانده را داشته باشیم.

خرج و برجتان را مشخص کنید

همین الان یک برگه بردارید و هزینه‌های ثابت و متغیرتان را یادداشت کنید؛ شارژ ساختمان، اجاره خانه، قسط وام و.... 13 روز عید که تمام می‌شود، 17 روز دیگر در پیش دارید. قرار نیست تمام حقوق و عیدی را در این 13 روز تمام کنید، بهتر است این هزینه‌ها را در حسابی جداگانه نگهدارید. امکان دارد در طول سفر مجبور شوید به این حساب جداگانه دست بزنید، اما لااقل با آگاهی کامل این کار را می‌کنید و خود به خود محتاط‌تر می‌شوید.

این همه تنقلات! چه خبر است؟

میوه، آجیل شور، آجیل شیرین، قطاب، گز، سوهان، سوهان عسلی، میوه خشک، شیرینی (در شکل و اندازه و طعم‌های مختلف) و... این همه تنقلات برای چیست؟ برای یک دید و بازدید نوروزی دو سه قلم از اینها هم کفایت می‌کند. اصلا این بار بیایید و لقمه‌ مهمانان را بشمرید، ببینید چند تا از این تنقلات را میل می‌کنند. خودتان هم خوب می‌دانید که میزان زیادی از این خوراکی‌ها تا پایان فروردین ​ دست نخورده در ظرف می‌ماند، اما انگار رسم شده است هر سال یک قلم دیگر به تنقلات سال قبل اضافه شود!

تمام مایحتاج عید را یکشبه تهیه نکنید

قدیم‌ترها دید و بازدید نوروزی در همان دوازده سیزده روز عید به پایان می‌رسید. خانواده‌های کمتری در ایام نوروز به مسافرت می‌رفتند و معمولا پدر خانواده همان شب عید میوه و آجیل زیادی را برای تمام آن ایام تهیه می‌کرد. طاهره حاتمی، بانویی شصت و سه ساله است که می‌گوید همسرم گمان می‌کند هنوز 20 سال پیش است. با کلی وسواس مقدار زیادی میوه و تنقلات برای نوروز می‌خرد، اما تعدادی از مهمان‌های ما در همان دو روز اول به دیدارمان می‌آیند و بعد همه راهی سفر می‌شوند. به نیمه نوروز نرسیده کلی میوه فاسد روی دستم می‌ماند که باید همه را دور بریزم. هم اسراف می‌شود، هم کلی پول به هدر می‌رود. در عوض تا اواخر اردیبهشت همچنان مهمان نوروزی داریم، آجیل‌‌هایمان مانده شده و دوباره باید میوه هم بخریم!

گرفتار بازارهای سیاه نشوید

سیما صفری می‌گوید: سال‌های پیش به یک منطقه خوش آب و هوا و سنتی رفته بودم، در محیطی آرام یک موسیقی سنتی و قدیمی پخش می‌شد که بسیار گوشنواز بود. من که حسابی جذب محیط شده بودم، تصمیم گرفتم سی‌دی‌های موسیقی را که آنجا پخش می‌شود، بخرم. وقتی قیمت سی‌دی‌ها را پرسیدم حدود شش برابر قیمت معمول آن بود. با این حال چون می‌دانستم آنها را در شهر خودم پیدا نخواهم کرد، خریدم. فارغ از این‌که این سی‌دی‌ها خیلی بی‌کیفیت هستند گوش دادن به آنها به هیچ وجه مناسب حال و هوای جاهای دیگر نیست. انگار آن موسیقی متناسب با آن محیط و در همانجا لذت بخش است نه در جاهای دیگر! این اتفاقی است که در خیلی از سفرها می‌افتد، یعنی مسافران گمان می‌کنند فلان لباس یا فلان وسیله خاص که مرسوم آن شهر است در محیط زندگی خودشان هم کارآمد است، در حالی که این فقط حال و هوای آن شهر است که شما را به خرید ترغیب کرده است نه نیاز یا علاقه‌تان.

با آمادگی کامل به سفر بروید

احمدرضا حسینی می‌گوید: سال قبل اتومبیل‌مان در جاده خراب شد. اگر پدرم راننده متبحری نبود حتما تصادف می‌کردیم، اما خدا رحم کرد و توانستیم ماشین را کنار اتوبان متوقف کنیم.

هزینه بوکسل تا اولین شهر و بعد هم تعمیراتش حسابی همه‌مان را کلافه کرده بود. بعدها پدرم گفت اگر قبل از سفر یک قطعه کهنه را تعویض کرده بود این‌قدر دردسر نمی‌کشیدیم! پیشگیری بهتر از درمان است.

این قانون در همه جا کاربرد دارد. هزینه سرویس‌کردن اتومبیل و عوض‌کردن برخی قطعات کهنه و ناکارآمدش حتما کمتر از بوکسل‌کردن آن در جاده یا تعمیر کردنش در یک شهر غریب است.

خیلی اوقات بی‌تدبیری پیش از سفر باعث می‌شود هم از نظر روانی تحت فشار قرار بگیرید و هم هزینه‌های جانبی زیادی به شما تحمیل شود. هر دوی این اتفاقات به تنهایی ممکن است شما را عصبی کند و این عصبی شدن زمینه‌ساز اتفاقاتی همچون جروبحث‌های خانوادگی و دلگیری‌های بی‌موقع می‌شود.

سفرهای پرهزینه هرگز

در سفرهای نوروزی، انتخاب شهر، وسیله نقلیه تا مقصد (هواپیما، قطار، اتوبوس و اتومبیل شخصی) هتل و سایر امکانات رفاهی رابطه مستقیم با میزان درآمدتان دارد. یک سفر خوب و به یاد ماندنی لزوما یک سفر پرهزینه نیست. بعضی شهرها، هم آب و هوای مناسبی دارند و هم مسئولان شهر شرایط برپاکردن چادر و امکانات اقامتی کم‌هزینه را فراهم می‌کنند. انتخاب با شماست، از چاردیواری خانه به چاردیواری هتل یا تجربه جدید و کم‌هزینه و خاطره‌انگیز. ضمنا این نکته را هم به خاطر داشته باشید که شما قرار است از صبح تا شب در شهر مقصد گردش کنید و اقامت در چادر خودش یک تفریح کم هزینه محسوب می‌شود.

در خرید سوغاتی تجدیدنظر​کنید

این‌که به یاد یکدیگر باشید و در سفرهایتان با دوستان و اقوام سوغاتی بخرید خوب است، اما گاهی بجا آوردن این رسم دیرینه باعث می‌شود یا قید سفر را بزنید یا این‌که از نیمه فروردین که تعطیلات به اتمام رسید با جیب پر از خالی و بسختی فروردین ​ را به اتمام برسانید. سوغاتی خریدن خوب است، اما قبل از خرید‌کردن به وضع اقتصادی خانواده توجه کنید قرار نیست برای شاد‌کردن دوست یا فامیل اوقات خودتان را تلخ کنید.

دقت در انتخاب همسفر

اگر اوضاع اقتصادی شما در حد متوسط است، همسفر شدن با کسی که از نظر مالی اوضاع بسیار بهتری دارد می‌تواند مدیریت پولتان را مختل کند، بخصوص اگر به ضرب‌المثل «حساب حسابه، کاکا برادر!» معتقد باشید؛ چون آن‌وقت است که می‌خواهید در تمام خرج‌ها شریک باشید و این شریک‌شدن به قیمت خرج‌کردن شارژ ساختمان، قبض آب و برق و گاز، اجاره خانه و... تمام می‌شود؛ در حالی که وقتی می‌دانید رفتن به فلان هتل یا ناهار‌خوردن در فلان رستوران به قیمت از دست رفتن برنامه‌ریزی مالی​تان می‌شود، دیگر نه از آن هتل لذت می‌برید و نه غذای فلان رستوران مزه می‌دهد. اگر قرار است با چنین کسی همسفر شوید بهتر است همان ابتدا خودتان مادر خرج شوید و اجازه خرج‌کردن‌های بی‌مورد را ندهید.

گول​کارت عابربانکتان را نخورید

وقتی با کارت اعتباری خرید می‌کنید کمتر متوجه میزان خرج کردنتان می‌شوید و حساب و کتاب از دستتان خارج می‌شود. رسید تمام خریدهایتان را دریافت کنید و گاهی از فروشندگان بخواهید برایتان مانده حساب بگیرند تا از میزان خرج کردنتان مطلع باشید.

وقتی خسته و گرسنه هستید، خرید نکنید

فرقی ندارد مشغول خرید لباس و کیف وکفش برای عید هستید یا خرید سوغاتی در ایام نوروز. در هر صورت وقتی خسته و گرسنه هستید هم انتخابتان با خطا همراه است و هم به احتمال زیاد به قیمت‌های بالاتر راضی می‌شوید./ ضمیمه چاردیواری

شیما نادری