افسردگی را جدی بگیریم

 با این حال پزشکان را هم گاهی به اشتباه می‌اندازد. یک بیماری هزار چهره است. حتی گاهی احساس ذهنی اضطراب هم وجود ندارد و همه نشانه‌ها جسمانی است. اینجاست که هم تشخیص آن اغلب مشکل می‌شود و هم متقاعد کردن بیمار. یکی از مراجعانم می‌گفت مگر می‌شود این مشکل مربوط به اعصاب باشد وقتی من تمام نشانه‌های بیماری قلبی رادارم، از درد سینه گرفته تا تپش قلب و نفس تنگی و احساس خفگی؟ این جاست که آموزش بیمار در مورد تظاهرات جسمی در اختلال اضطرابی کمک‌کننده است. مردم باید آموزش ببینند که همیشه نشانه‌های جسمانی مربوط به بیماری‌های جسمی نیست. گاهی در اضطراب هم نشانه‌های جسمانی داریم. اضطراب برخی مواقع بسیار آزاردهنده و تحمل آن دشوار می‌شود. این کلافگی گاهی به حدی است که پیامدها و آسیب‌های اجتماعی به بار می‌آورد. یکی از انواع اضطراب، ترس از فضای بسته یا کلاستروفوبیاست. بیمارانی که این اختلال را دارند، در هر فضای بسته‌ای مانند دستشویی (بیشتر دستشویی‌های عمومی) یا آسانسور دچار اضطراب می‌شوند. یکی از مراجعانم که این مشکل را داشت، می‌گفت یک روز در تونل توحید دچار حمله ترس از فضای بسته شد و آن قدر شدید بود که مجبور شدم در تونل دور بزنم .البته این اقدام خطرناک خوشبختانه آسیبی به خودش یا دیگری نرسانده بود. هرچند می‌توانست بسیار خطرآفرین باشد، اقدامی خطرناک که بر اثر یک اضطراب بظاهر ساده یعنی ترس از فضای بسته ایجاد شده بود. نمونه دیگر این موارد دلخراش، فرزندکشی است. آمار نشان می‌دهد بیشترین موارد فرزندکشی به دنبال گریه و ناآرامی کودک اتفاق می‌افتد که اضطراب زمینه‌ای و تشویش و کلافگی را در پدر یا مادر تشدید کرده است. یکی دیگر از اختلال‌های اضطرابی، اختلال پانیک است؛ نوعی از اضطراب که به صورت حمله‌ای و ناگهانی ایجاد می‌شود و حدود 10 تا 15دقیقه طول می‌کشد.

در این مدت بیمار به شکل آزاردهنده‌ای دچار تنگی نفس، احساس خفگی، تپش قلب، گر گرفتگی، تهوع، سرگیجه، گز گز اندام‌ها و نشانه‌های غیراختصاصی دیگر می‌شود. این وضع آنقدر آزاردهنده است که گاه در این حمله‌ها بیمار دست به خودکشی می‌زند. اضطراب در روابط زناشویی هم تاثیر زیادی دارد. اضطراب به صورت مستقیم موجب ناتوانی جنسی در مردان می‌شود و همه می‌دانیم اختلال جنسی در صورتی که درمان نشود، می‌تواند باعث آسیب‌های جدی شود؛ زیرا از شایع‌ترین علت‌های طلاق، اختلال جنسی است. وقتی آگاه باشیم که ریشه بسیاری از اختلال‌های جنسی اضطراب است، این بیماری روانی را جدی‌تر می‌گیریم. همچنین اضطراب می‌تواند به حسادت بیمارگونه و بددلی در رابطه زناشویی منجر شود، وضعی که خیلی‌ها به اشتباه آن را به عشق و درجه دوست داشتن نسبت می‌دهند. مارگارت مید، انسان‌شناس آمریکایی معتقد است بددلی یک فشارسنج نیست که با آن عمق عشق را اندازه بگیرند، بلکه بددلی شدت اضطراب و ناامنی را در رابطه عاشقانه نشان می‌دهد. باز به موضوع قتل‌های خانوادگی برمی‌گردیم.

یکی از شایع‌ترین آنها همسرکشی است و یکی از شایع‌ترین انگیزه‌های همسرکشی، بددلی است. پس وقتی داستان آسیب‌های اجتماعی را از آخر به اول بخوانیم، می‌بینیم همه چیز از اضطراب شروع می‌شود. ریشه همسرکشی، فرزندکشی، طلاق، خودکشی، آسیب‌های جانی در تصادفات و بسیاری از حوادث دیگر، اضطراب است. اختلالی که براحتی درمان می‌شود و در صورتی که درمان نشود، پیامدهای جدی دارد. خبر خوش آن که از میان اختلال‌های روان‌پزشکی، درمان​پذیرترین آنها اضطراب است. من به مراجعانم که اضطراب دارند، همیشه می‌گویم خیلی خوش شانس هستی که از بین اختلال‌های روان پزشکی، اضطراب نصیبت شده است چون پاسخ‌دهی بسیار خوبی به درمان دارد. پس خیلی هم از این که اضطراب دارید، دچار اضطراب نشوید.

حافظ باجُغلی روانپزشک

hafezbajoghli@gmail.com