دکتر پیمان ادیبی، فوقتخصص گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به «جامجم» میگوید: شیوع هموروئید بین خانمها و آقایان تفاوت عمدهای ندارد، ولی برخی آمارها نشان میدهد آقایان مراجعه بیشتری به پزشک دارند. به گفته او همه افراد سالم جامعه ممکن است به درجاتی از هموروئید مبتلا باشند و در کسانی که یبوست طولانیمدت دارند، شیوع بواسیر بیشتر است. این یعنی اگر یبوست درمان شود، تا حد زیادی علائم بواسیر هم بهبود مییابد.
بواسیر خیلی وقتها علامت شدیدی ندارد
در ناحیه مقعد عروق وریدی فراوانی وجود دارد که به آنها، عروق بواسیری یا هموروئیدال میگویند. دکتر ادیبی میگوید: خیلی از افراد بدون اینکه بیماری خاصی داشته باشند، دچار برجستگی و برآمدگی عروق وریدی مقعد هستند، اما افراد کمی (حدود 5 درصد جامعه) به بیماریهای مرتبط با بواسیر دچار میشوند. این فوقتخصص گوارش علائم این بیماری را اینگونه برمیشمارد: خونریزی از ناحیه عروق وریدی اطراف مقعد، ایجاد لخته و درد متعاقب آن در این عروق، ایجاد زخم روی عروق و ترشحات مکرر در اثر برآمدگی عروق خارج از روده.
او ادامه میدهد: خیلی از افراد مبتلا به بواسیر، دچار علائم شدید نیستند و هرازگاهی دچار خارش و خونریزی مختصر در ناحیه مقعد میشوند. به گفته دکتر ادیبی، در کسانی که یبوست طولانیمدت دارند و هنگام اجابت مزاج دچار مشکل میشوند، شیوع بواسیر بیشتر است و امکان دارد عوارض و علائم بیشتری دامنگیر آنها شود.
کسانی که زیاد مینشینند بیشتر مبتلا میشوند؟
خیلی از افراد تصور میکنند چون شغلشان پشت میزنشینی است و در روز به مدت طولانی مینشینند، دچار هموروئید شدهاند، اما دکتر ادیبی میگوید: نشستن طولانیمدت به تنهایی باعث ایجاد بیماری نیست، اما اگر کمتحرکی باعث تشدید و ایجاد یبوست شود، میتواند بروز علائم بواسیر را تسریع کند. البته اگر کسی دچار علائم بواسیر به صورت خونریزی یا خارش یا درد باشد، علائم او با نشستن طولانیمدت تشدید خواهد شد.
هموروئید درمان خاصی نیاز ندارد
دکتر ادیبی با اشاره به اینکه نمیتوان گفت عامل خاصی باعث هموروئید میشود، چون اختلالی در ساختمان بدن است، میافزاید: بیشتر بیماران دچار بواسیر، به درمان خاصی نیاز ندارند. وقتی درمان مطرح میشود که بیمار دچار علائم باشد و از بیرونزدگی وریدها از مقعد آزار ببیند. این فوقتخصص گوارش تاکید میکند: در این حالت ابتدا درمانهای ساده مثل اصلاح یبوست، مصرف مایعات فراوان، تحرک، مصرف غذاهای حاوی فیبرهای گیاهی مانند اسفرزه، تحرک بیشتر، پیشگیری از چاقی یا کاهش وزن اضافه و... تجویز میشود چون با آسانتر شدن اجابتمزاج، علائم بواسیر هم خفیفتر میشود. وی ادامه میدهد: علاوه بر اینها، برای مدتی کوتاه مثلا برای چند روز میتوان داروهای پانسمانکننده برای بیمار تجویز کرد مثل پمادهای ضدهموروئید یا ضدبواسیر که در ناحیه مقعد استفاده میشود یا شیافهایی که علائم آزاردهنده را کاهش میدهد.
گاهی جراحی لازم است
اگر بیمار بیش از یک ماه دچار خونریزی یا علائم مشابه باشد، لازم است روشهای جراحی برای درمانش به کار رود. دکتر ادیبی در این باره توضیح میدهد: گاهی داخل وریدها لخته به وجود میآید که به صورت برآمدگی دردناک در یکی از کنارههای مقعد احساس میشود و باعث خواهد شد بیمار نتواند خیلی راحت بنشیند. اگر این لخته با درمانهای اولیه مثل دو سه بار در روز نشستن در آب گرم یا پانسمانهای موضعی در عرض یک یا دو روز بهبود نیابد، بهتر است فرد به جراح مراجعه کند تا با ایجاد شکاف کوچکی، لخته را خارج کند.
خونریزی بواسیر را جدی بگیرید
دکتر ادیبی نکته مهم درباره هموروئید را اشتباه نگرفتن خونریزی ناشی از آن با خونریزی ناشی از ابتلا به بیماریهای دیگر میداند و میگوید: بخصوص در افراد بالای 50 سال، باید مراقب باشیم خونریزی بواسیر را با خونریزیهای دیگر اشتباه نگیریم. چون بواسیر یک اختلال خوشخیم و پاره شدن یک رگ سطحی است، ولی خونریزی میتواند علتهای دیگری مثل برآمدگی یا پولیپ داخل رودهبزرگ، زخم رودهبزرگ یا در موارد نادری سرطانهای روده بزرگ داشته باشد.
او تاکید میکند: اگر خونریزی بیماری مکرر و علائمش شدید بود و با درمانهای اولیه در مدت کوتاه خوب نشد، چه قرار باشد جراحی شود چه نشود، باید تحت بررسی از نظر بیماریهای داخل رودهای با روشهایی مثل کولونوسکوپی قرار گیرد.
بارداری هموروئید نمیآورد
برخی افراد فکر میکنند علت اینکه برخی خانمها در دوران بارداری دچار بواسیر میشوند، خود بارداری است در حالی که دکتر ادیبی معتقد است: در برخی خانمهای باردار به دلیل اینکه تحرک چندانی ندارند، شیوع و مدت یبوست بیشتر میشود، بنابراین هموروئید بارزتر است. پس خود بارداری علت ایجاد بواسیر نیست. این فوقتخصص گوارش میگوید: در این موارد برای تخفیف علائم معمولا درمانهای غیرجراحی انجام میشود و به خانم باردار توصیه میشود، رژیم مناسبی داشته باشد تا مدفوع نرمتری دفع کند و یبوستش برطرف شود. استفاده از داروهای موضعی و چند بار در روز نشستن در آب گرم هم معمولا علائم را تسکین میدهد.
بواسیر عودکننده است
بواسیر زمینه ارثی و ژنتیکی ندارد و راهی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری نیست. فقط افراد مبتلا به آن، باید شیوه زندگیشان را تغییر دهند تا اجابتمزاجشان بهتر شود. دکتر ادیبی ادامه میدهد: رگهای هموروئید که اطراف مقعد وجود دارد، علائمشان عودکننده است و علائم نزدیک به نیمی از افراد، هر چند ماه یکبار عود میکند. این استاد دانشگاه تاکید میکند: اگر علائم همان علائم قبلی باشد و فرد بررسیهای طبی شده باشد، اقدامهای اولیه پزشکی برایش کافی است. حتی با وجود جراحی هم ممکن است در یکچهارم موارد بیماری پس از یک یا دو سال دوباره بروز کند چون ناحیه مقعد خیلی پرعروق است و ممکن است بواسیرهای جدید به وجود آید یا از عروق داخل مقعد خونریزی مشخص شود.
جراحی بواسیر چگونه است؟
دکتر ادیبی در پاسخ به این پرسش میگوید: دو نوع مداخله غیرطبی برای بواسیر یا هموروئید وجود دارد؛ مداخلات جراحی که روشهای استاندارد کاملا شناختهشده است و بعد هم پانسمانی کوتاهمدت دارد. معمولا کمتر از 5 درصد بیماران پس از جراحی دچار عوارضی مانند تنگی مقعد یا احساس درد شدید در این ناحیه و عفونت میشوند. او در مورد روش دوم اینگونه توضیح میدهد: روش دیگر که بتازگی به آن بیشتر توجه شده، مداخلات غیرجراحی مثل بستن رگهای برجستهشده با کش و ابزارهای خاص دیگر است تا رگ کوچک شود و از بین برود که هماکنون در ایران این کار انجام میشود.
زهرا سادات صفویسهی / جامجم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد